حفاظت از 600 هزار هکتار اراضی کشاورزی با بادشکن/ تشکیل گروه ویژه برای مشکل گرد و غبار

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، خداکرم جلالی به مناسبت کنفرانس بین المللی مقابله با گرد و غبار اظهار کرد: وقوع پدیده‌های گرد و غبار به شکل حاد و بی‌سابقه آن در دهه اخیر و پیامدهای سهمگین ناشی از آن تاثیرات مخرب اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته برجای گذاشته است.

وی افزود: در این ارتباط جامعه جهانی تلاش‌هایی را برای مهار و تعدیل این پدیده به عمل آورده که برگزاری کنفرانس بین المللی مقابله با گرد و غبار متعاقب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و انتشار گزارش ارزیابی جهانی طوفان‌های ماسه و گردو غبار، با کمک دولت و همکاری سایر کشورها به منظور دستیابی به راه‌حل‌هایی برای برون‌رفت از این معضل تدارک دیده شده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان  اینکه پدیده گردو غبار دارای ابعاد جهانی، منطقه‌ای و محلی بوده خاطرنشان کرد: تأثیرات چند وجهی در حوزه‌های زیست محیطی، بهداشتی، امنیت غذایی، ساختارهای زیربنایی و منابع پایه حیاتی دارد.

جلالی به نقل از بان کی مون، دبیر کل پیشین ملل متحد گفت: شکل‌گیری حدود 2 میلیارد تن گرد و غبار سالیانه در فضای اتمسفر باعث کاهش کیفیت هوا و مشکلات زیست محیطی گردیده است.

وی افزود: غرب آسیا به‌عنوان منطقه‌ای با شکنندگی یسیار زیاد از نقطه نظر تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسال شناخته شده می‌باشد. 

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه خاطرنشان کرد: این مسئله به همراه تغییر کاربری اراضی، مدیریت نامناسب منابع آب سطحی و آب‌های زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی، رشد جمعیت، ناامنی غذایی، تخریب تالاب‌ها و جنگل‌زدایی و نیز منازعات نظامی و مهاحرت‌های اجباری و اکولوژیکی عملاً آن را در کانون گرد و غبار قرار داده است.

جلالی تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که سهم عمده طوفان گرد و غبار که گستره وسیعی از عرصه‌های کشورمان را تحت تأثیر مخرب خود قرار می‌دهد؛ از سه خوشه برون‌مرزی در حد فاصل رودخانه‌های دجله و فرات، منطقه غرب و جنوب عراق واقع در استان الانبار تا مرز سوریه و نیز مناطق شرق و جنوب شرقی عربستان و صحرای ربع‌الخالی تشکیل شده است.

وی با بیان افزایشی بودن روند رخداد پدیده گردو غبار در دهه اخیر اظهار کرد: مناطقی که در گذشته چنین پدیده‌ای را تجربه نکرده‌اند هم‌اکنون در معرض آن قرار گرفته‌اند و براساس مطالعات انجام شده در سازمان هواشناسی کشور بر پایه آمارها و تصاویر ماهواره‌ای (2001 لغایت 2011) طی این 10 سال، تعداد 529 طوفان مستقل روانه مرزهای جنوب غربی و غربی کشور شده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه می افزاید: مدیریت پایدار جنگل با اعمال معیارها و شاخص‌های پایداری، توقف بهره‌برداری صنعتی و تجاری از جنگل‌های شمال ایران، مقاله با بیابان‌زایی و تخریب سرزمین و مدیریت جامع حوزه آبخیز از طریق جلب مشارکت جوامع محلی با لحاظ نمودن انسجام سازمانی، دستیابی به امنیت غذایی، ارتقا بهره‌وری بخش کشاورزی، دسترسی عادلانه به نهادها، تسهیم دانش، اجرای سیاست‌های تاب‌آوری بخش کشاورزی تحقیقات و توسعه فناوری با رویکرد اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی از عمده فعالیت‌ها در راستای اهداف توسعه پایدار است.

جلالی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران دارای سابقه متمادی بالغ بر نیم قرن فعالیت‌های فنی و اجرایی در امر مقابله با فرسایش بادی و گردو غبار در سطح ملی و بین‌المللی است اظهار کرد: در این زمینه به منظور مهار و کنترل پدیده فوق اقداماتی از جمله عملیات نهال‌کاری، بذرکاری و بذرپاشی، مالچ‌پاشی، مدیریت رواناب‌ها، احداث بادشکن‌ زنده و غیرزنده، اجرای مدیریت جنگل‌های دست کاشت در سطحی بالغ بر هفت و نیم میلیون هکتار به عمل آمده است.

وی در رابطه با اثرات اقدامات انجام شده در بحث مقابله با فرسایش بادی و گرد و غبار خاطرنشان کرد: این اقدامات موجب تقویت و پایداری بنیه‌های اقتصادی- اجتماعی مناطقی از کشور شده که از جمله آنها میتوان به حفاظت از حدود 87 شهر، 4353 روستا و نیز 51 شهرک صنعتی، 20 صیدگاه صیادی و 271 واحد نظامی و انتظامی از طریق کنترل و مدیریت کانون‌های برداشت منشافرسایش بادی اشاره کرد.

همچنین صیانت از 7026 کیلومتر خطوط مواصلاتی و 1810 کیلومتر خطوط راه‌اهن از طریق اقدامات بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی ومالچ‌پاشی در پهنه‌های اثرگذار و پیرامونی از دیگر اثرات بحث مقابله با گرد و غبار است.

جلالی یکی دیگر از اقدامات انجام شده در بحث بیابان زدایی را حفاظت از حریم و محدوده‌های 23 فرودگاه کشور و جلوگیری از اختلال حمل بار و مسافر هوایی دانست و صیانت از 8560 کیلومتر شکبه و کانال انتقال آب با هدف جلوگیری از تجمع رسوب و کاهش حجم دبی رودخانه با اجرای پروژه‌های بیابان‌زدایی دیگر اثر این اقدام اعلام کرد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه افزود: حفاظت از 600 هزار هکتار اراضی کشاورزی و جلوگیری از اختلال در روند تولیدات با استفاده از بادشکن‌های زنده و غیرزنده اطراف مزارع و سایر اقدامات مدیریتی دیگر اثر پدیده بیابان زدایی به حساب می آید.

وی همچنین با بیان اینکه در این زمینه بهره‌گیری از الگوها و مدل‌های موفق محلی بر اساس دانش بومی و تجربیات بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین در شناسایی، کنترل و تعدیل این پدیده در دستور کار قرار دارد، گفت: پروژه ترسیب کربن و تعمیم آن به 20 استان کشور که بر اساس گزارش اخیر برنامه عمران ملل متحد این پروژه جزو 10 پروژه شاخص برگزیده جهانی معرفی شده است.

جلالی در ادامه خاطرنشان کرد: پروژه احیا جنگل‌های تخریب یافته با تأکید بر فرسایش بادی و اراضی شور (RFLDL) و پروژه تقویت انسجام سازمانی برای مدیریت پایدار منابع طبیعی‌(منارید) با هماهنگیFAO,UNDP,GEF انجام شده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان کرد: پروژه احیای منابع طبیعی جامعه محور با کمیاساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، راه اندازی مراکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه خشک با یونسکو و اجرای مدل مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز در 32 استان کشور در سطحی بالغ بر 3/1 میلیون هکتار از دیگر اهداف برای کنترل پدیده گرد و غبار است.

وی اتخاذ راه حل جامع، سیستماتیک و هدفمند درمدیریت و کاهش اثرات گرد و غبار را مستلمزم روند یابی و آینده نگری دانست و افزود: در فعل و انفعالات محیط‌های طبیعی و انسانی درمناطق مختلف جغرافیایی جهان همراه با پایش مستمر و استقرار سیستم‌های هشدار اولیه و اشتراک گذاری اطلاعات در بین کشورهای متأثر ازاین پدیده است.

جلالی در ارتباط با راه و کارهای تعدیل اثرات پدیده گرد و غبار خاطرنشان کرد: مدیریت منابع پایه حیاتی آب و خاک و پوشش گیاهی و برنامه ریزی یکپارچه مدیریت منابع آب درحوزه‌های بالادست و پایین دست، حفاظت از تنوع زیستی و تعادل بخشی اکوسیستم‌ها و مقاوم سازی زیست بوم‌های ناپایدار و شکننده بویژه جنگل‌ها و تالاب‌ها و حوزه‌های حساس به فرسایش بادی و آبی، کشاورزی هوشمند و حفاظتی متکی به اصول بهره وری و پیاده سازی الگوهای مدیریت پایدار سرزمین با استفاده از دانش بومی و ترکیب آن با فناوری‌های وتنوع بخشی فعالیت‌های اقتصادی روستایی و عشایری با ایجاد ارزش افزوده زنجیره مواد خام و ایجاد مشاغل سبزبخشی از راه و کارهای تعدیل اثرات پدیده گرد و غبار محسوب می‌شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه تصریح کرد: بی تردید تدوین استراتژی ونقشه راه برون رفت ازمعضل کنونی وتوافق بر یک برنامه عمل و نیز ساختارسازی متناسب از الزامات راهبردی در دستیابی به اهداف کنفرانس محسوب می گردد.

وی افزود: در همین زمینه مایل هستم تا به عنوان یک راه حل کوتاه مدت وفوری تشکیل یک " گروه ویژه" (TaskForce) توسط سازمان ملل متحد و نهادهای تخصصی وابسته به آن با همکاری کشورهای منطقه غرب آسیا به عنوان " کانون بحران" پیشنهاد می نمایم، تا با توجه به یافته‌های سند ارزیابی جهانی گرد و غبار ونیز پانل بین دول تغییرات اقلیمی نسبت به معرفی و پیاده سازی برنامه های اجرایی مقابله با گرد و غبار با همکاری آژانس های مالی نظیر بانک جهانی، صندوق سبز اقلیمی، تسهیلات زیست محیطی جهانی وصندوق مالی سازگاری ونظایر آن اقدام نماید.

جلالی با توجه به ظرفیت‌های بسیار بالا و تجارب علمی و عملی جمهوری اسلامی ایران درکنترل کانون های بیابانی ومدیریت تطبیقی درشرایط دشوار اقلیمی و خشکسالی پیشنهاد کرد: در قطعنامه پایانی کنفرانس تاسیس مرکز بین المللی مدیریت و ظرفیت سازی مقابله و کنترل طوفان گرد و غبار در جمهوری اسلامی ایران باحمایت سازمان ملل متحد مورد توافق قرار گیرد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در انتها خاطرنشان کرد: بی تردید این اقدام می تواند گام مهم و مثبتی درایجاد هماهنگی، برنامه ریزی وتبادل اطلاعات و تجربیات فی ما بین کشورها گردیده وبا ارائه راه حل های کوتاه و بلند مدت در جهت تعدیل تاثیرات این پدیده بر مردم واکوسیستم‌ها، تسهیل در دستیابی به اهداف توسعه پایدار را فراهم سازد.