هسته‌های خفته ناآرامی پشت مرزهای "آسیای مرکزی و روسیه"

به گزارش سرویس بین الملل تقویت پایگاه‌های نظامی روسیه در تاجیکستان و قرقیزستان، حاکی از آن است که شبه‌نظامیان داعش در منطقه به تهدیدی جدی تبدیل شدند.
 
اطلاعات سرگی شویگو وزیر دفاع روسیه در خصوص تقویت پایگاه‌های نظامی روس در تاجیکستان و قرقیزستان به دلیل فعالیت‌های تروریستی از سوی شبه‌نظامیان داعش در افغانستان، بازتاب بسیار جدی داشته است.
 
به‌احتمال‌زیاد، روسیه اطلاعات موثقی در مورد نیت تروریست‌ها برای گذر از مرزهای سازمان پیمان امنیت جمعی از طرف تاجیکستان و سپس رسیدن به مرزهای قرقیزستان و تصاحب جنوب روسیه را در اختیار دارد.
 
وضعیت در مرز افغانستان و تاجیکستان وخیم است پایگاه 201 روسیه یکی از بزرگ‌ترین واحدهای نظامی این کشور در منطقه است که در شهر «دوشنبه» و «قورغان تپه» مستقرشده و تعداد نیروهای آن حدود 7 هزار نفر می‌باشند.
 
همچنین در مدت اخیر روسیه رزمایش‌های مختلفی را با نیروهای نظامی تاجیکستان برگزار کرده است.
 
این مانورها را به دلیل تعداد پائین شرکت‌کنندگان، تعداد محدود تجهیزات نظامی اعم از هواپیما و بالگرد و بمب‌افکن نمی‌توان رسمی دانست. مانور توسط نمایندگان سازمان پیمان امنیت جمعی، سازمان همکاری شانگهای، سازمان امنیت و همکاری اروپا و چین نظارت می‌شد.
 
به‌طورکلی، در ماه می داعش بارها با اظهار نظرهای اغراق‌آمیز درباره قابلیت‌های نظامی خود به بی‌ثبات کردن اوضاع مرزها هشدار داده اند.
 
حال‌آنکه این هشدار هیچ‌کس را تحت تأثیر قرار نداد چراکه وزیر دفاع روسیه آشکارا در مورد تقویت پایگاه‌های نظامی روسیه در 2 کشور آسیای مرکزی خبر داد.
 
به‌احتمال‌زیاد، تمرکز اصلی بر مراکز نظامی تاجیکستان که از مرز افغانستان تنها 1300 کیلومتر فاصله دارد، خواهد بود، یعنی اگر داعش از طریق تاجیکستان بخواهد وارد آسیای مرکزی شود، برای آن بسیار راحت است چراکه ارتش این کشور قدرت کافی برای مقابله با آن‌ها را ندارد و اگر داعش توانست به قرقیزستان برسد، این کشور نیز بدون روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی شکست خواهد خورد.
 
در قرقیزستان نیز 4 پایگاه نظامی ازجمله پایگاه هوایی «کانت»، پایگاه نیروی نظامی دریایی در «کاراکول»، مرکز ارتباطی در دره «چالدووار» و مرکزی مستقل در شهر «مایلوسو» مستقر هستند اما با این‌حال باید تدبیری کرد چراکه دشمن خطری جدی است.
 
با توجه به منابع مختلف اطلاعاتی، داعش در حال مذاکره با دیگر گروه‌های تروریستی است تا با هماهنگی آنها مناطق شرق میانه، آسیای مرکزی و جنوب روسیه را مورد تهدید قرار دهند.
 
در این مناطق و در قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق شبکه‌های زیرزمینی تروریست‌ها وجود دارند که در انتظار دستور حمله هستند.
 
ناآرامی‌های اجتماعی می‌توانند به این حمله‌ها سرعت بخشند و در شرایط آشوب شبه‌نظامیان به‌راحتی خواهند توانست از مخفیگاه‌ها خارج و شروع به فعالیت کنند هرچند وزیر دفاع روسیه در خصوص انجام تمرینات نظامی برای تخریب این باندها خبر داده است.
 
شمار داعشی‌ها تنها در افغانستان 3 تا 4 هزار نفر برآورد شده و با توجه به تلاش‌های آنان برای الحاق به دیگر  سازمان‌های تروریستی که دارای پایگاه‌های ویژه‌ در کشورهای شوروی سابق به‌ویژه در آسیای مرکزی و روسیه هستند، یک تهدید واقعی برای قدرت رهبران فعلی کشورهای منطقه محسوب می‌شوند.
 
موضوع بعدی که نگرانی های را برای کشورهای آسیای مرکزی به وجود می‌آورد موضوع کشورهای ترکمنستان و ازبکستان و هم مرز با افغانستان است.
 
این 2 کشور عضو سازمان همکاری شانگهای و سازمان پیمان امنیت جمعی نیستند، اما از یک‌سو بافاصله 744 کیلومتر و از سوی دیگر 137 کیلومتر با مرز افغانستان فاصله‌ دارند.
 
نیروهای مسلح ترکمنستان، نمی‌توانند از این کشور دفاع کنند، با این‌حال به گزارش رسانه‌ها 2 تا 3 هزار مبارز داعشی در مرز افغانستان و ترکمنستان مستقر هستند که ازآنجا داعشی‌ها به‌راحتی قادر به نفوذ در غرب قزاقستان و سپس در خاک روسیه و فراتر هستند.
 
باید منتظر بود تا داعش ترکمنستان را نیز تهدید کند تا این کشور دست از بی‌طرفی خو بکشد و برای انجام عملیات مشترک نظامی با دیگر کشورها هماهنگ شود و در زیر چتر امنیت روسیه، سازمان پیمان امنیت جمعی و در صورت امکان در سازمان همکاری شانگهای قرار بگیرد.
 
سازمان همکاری شانگهای اصلاً به درگیری با تروریست‌ها علاقه‌مند نیست اما متأسفانه همه کشورهای عضو آن با افغانستان هم‌مرز هستند.
 
کنار آمدن با ازبکستان آسان‌تر است چرا که «تاشکند» هزینه‌های بسیاری در حوزه دفاعی خود صرف می‌کند.
 
در امتداد مرز با افغانستان، دیوار مانعی وجود دارد که توسط ارتش ازبکستان کنترل می‌شود بااین‌حال، مناطق ضعیفی برای عبور شبه نظامیان از پل «حیرتان» و رودخانه «آمودریا» وجود دارد.
 
ازبکستان اما پس از دیدار «شوکت میرضیایف» رئیس‌جمهور جدید این کشور با «ولادیمیر پوتین» در ماه آوریل سال جاری، از انزوا گرایی فاصله گرفته است.
 
میرضیایف نتایج مذاکرات در کرملین را بی‌سابقه برشمرد چرا که علاوه بر امضای پروژه‌هایی به ارزش بیش از 15 میلیارد دلار، دومای دولتی روسیه توافق همکاری نظامی را با ازبکستان به تصویب رساند.
 
این توافقنامه رسماً، یک نظام مطلوب را برای همکاری 2 طرف در زمینهٔ صنعت دفاع و فروش اسلحه و تجهیزات نظامی روسیه به ازبکستان به قیمتی که هزینه ارتش روس فراهم شود، ایجاد می‌کند.
 
«مسکو» البته دور از انسان‌دوستی و تنها به نفع خود عمل می‌کند چراکه در مرحله اول بازار صادرات اسلحه خود را گسترش داده و ایجاد اشتغال می‌کند و مهم‌تر از همه ارتش ازبکستان را به نفع امنیت خود در صورت بی‌ثباتی در افغانستان تقویت می‌بخشد.
 
به‌طور خلاصه، مسکو قادر است به‌راحتی تروریست‌ها را نابود کند و میرضیایف هم از این توانایی روسیه باخبر است به همین دلیل در سفر خود به روسیه به‌طور قطع در خصوص مبارزه مشترک علیه تروریسم با همتای روس خود به توافق رسید.
 
شوکت میرضیایف در همان روز اعلام کرد که روسیه را در همه امور مربوط به افغانستان حمایت خواهد کرد چراکه ازبکستان هرچند کشوری بی‌طرف است اما بدون حمایت مسکو و همسایگان نمی‌تواند با حملات خارجی مقابله کند بنابراین اگر اتفاقی رخ بدهد تاشکند می‌تواند دوباره به سازمان پیمان امنیت جمعی که بارها از آن خارج‌ شده است، بپیوندد.
 
/