خانه‌ای برای پاسخ به آمریکا؛ شش روز تا واکنش قاطع وکلای ملت

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، هیئت حاکمه آمریکا چه صاحب‌منصبان جدید کاخ سفید یعنی دونالد ترامپ و دار و دسته‌اش و چه سناتورهای مجلس سنا و نمایندگان مجلس نمایندگان آمریکا، این روزها مدام بر طبل تحریم علیه ایران می‌کوبند و طرح‌ها و مصوبات تحریمی علیه ایران رو می‌کنند و همچون جسم برجام بر روح آن ضربه می‌زنند.

 

به گفته فلاحت‌پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از زمان عملیاتی شدن برجام در 27 دی 1394 تا زمان روی کارآمدن ترامپ در اول بهمن 1395، در مجموع ۹۱۱ نوع تحریم ایران از جانب دولت آمریکا برداشته شد و ۲۴۸ نوع تحریم باقی ماند. اما در طول ۳ ماهه نخست ورود ترامپ به کاخ سفید تنها سه تحریم رفع شد یعنی روند تحریم زدایی ایران کاهش یافت و در مقابل تحریم‌های غیر هسته‌ای پیرامون اشخاص و شرکت‌های ایرانی و غیرایرانی مرتبط با ایران توسط دولت ترامپ شکل گرفت.

 

اما علاوه بر ترامپ که مواضع خصمانه‌اش علیه ملت ایران بر کسی پوشیده نیست، سناتورهای آمریکایی نیز وارد میدان شده‌اند و به رئیس جمهور آمریکا در تحریم کشورمان یاری می‌رسانند؛ پنجشنبه دو هفته گذشته در تاریخ  25 خردادماه 96، سنای آمریکا به بهانه آنچه که مقابله با اقدامات ثبات زای ایران می‌نامید، تحریم‌های جامع غیرهسته‌ای را علیه کشورمان وضع کرد؛ تحریم هایی که به تصریح همه طرف‌ها نقض برجام است و نیروهای دفاعی ایران را هدف گرفته است.

 

طرح تحریمی جدید سنای آمریکا که موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران- 2017» است، پس از دوبار به تاخیر افتادن، پنجشنبه 25 خرداد 1396 با 98 رأی موافق و تنها دو رأی مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت. این طرح برای تبدیل شدن به قانون باید به تصویب مجلس نمایندگان آمریکا و امضای دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور نیز برسد؛ فرآیندی که به نظر می‌رسد بدون هیچگونه مانعی صورت گیرد.

 

عمده تمرکز طرح تحریمی و ضدبرجامی اخیر هیئت حاکمه آمریکا، بر روی توان دفاعی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی و ضربه زدن به نیروهای مسلح ما معطوف شده است؛ طبق این طرح اشخاص دخیل در برنامه موشکی بالستیک ایران و کسانی که با آنها داد و ستد دارند، مورد تحریم قرار می‌گیرند.

 

همچنین مطابق با طرح سنای آمریکا، مسئولان سپاه پاسداران و مرتبطین آنها نیز با ادعای واهی و مضحک حمایت از تروریسم در لیست تحریم قرار می‌گیرند! آنچه در این طرح قابل تامل است آنکه طبق بندی از آن، سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی یک سازمان تروریستی قلمداد می شود! و رئیس‌جمهور آمریکا را ملزم می‌شود به فاصله حداکثر 90 روز بعد از اجرایی شدن طرح مزبور، تحریم‌هایی را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اشخاصی که در زمره مقامات، پرسنل یا وابستگان این سازمان هستند، اعمال کند.  

 

علاوه بر اینها، طرح ضدبرجامی اخیر سنای آمریکا، رئیس‌جمهور این کشور را ملزم می‌سازد تا دارایی افراد و نهادهای درگیر در  فعالیت‌های خاص مرتبط با تأمین، فروش و یا انتقال تسلیحات منع شده و مواد مرتبط به، یا از ایران را توقیف کند.

 

اما همانطور که در نامه تایید مشروط برجام که در تاریخ 29 مهرماه 1394 از سوی مقام معظم رهبری مرقوم شد، دست‌اندرکاران پیشبرد برجام بویژه دولتمردان موظف به مقابله به مثل در برابر نقض این قرارداد توسط آمریکا هستند؛ در بند دوم نامه معظم له خطاب به رئیس جمهور در تایید مشروط برجام، تصریح شده بود: در سراسر دوره‌ ۸ ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تكراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یك از كشورهای طرف مذاكرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه‌ی مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف كند.

 

مطابق با بند 3  ماده واحده قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام که 21 مهرماه سال 94، در صحن علنی مجلس به تصویب رسید، «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو موثر تحریم‌ها و یا بازگرداندن تحریم‌های لغو شده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه‌ی هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنی سازی کشور به 190 هزار سو افزایش یابد. شورای عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد».

 

اما در همین راستا، مجلس شورای اسلامی دست به کار شده است؛ علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره تهیه طرح مجلس در مقابله با تحریم‌های اخیر مجلس سنای آمریکا به خبرنگار میزان گفت: این طرح دقیق و تقابلی با مصوبه کنگره آمریکاست و فکر می‌کنم یک طرح مقتدرانه‌ای خواهد بود در قبال اقدامی که کنگره آمریکا در جهت تحریم جمهوری اسلامی ایران انجام داده است.

 

وی با بیان اینکه طرح مقابله با اقدامات سنای آمریکا شامل 20 ماده است، تصریح کرد: تدوین راهبرد، حمایت آمریکا از تروریسم، نقض حقوق بشر توسط آمریکا و مجازات‌های در نظر گرفته شده از جمله بخش های این طرح است.

 

بروجردی با اشاره به سایر بخش‌های طرح مذکور اظهار داشت: بخش‌ حمایت از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، بخش مقابله با تحریم‌های اقتصادی آمریکا، بخش حمایت از اتباع جمهوری اسلامی ایران و بخشی با عنوان هماهنگی نیز در طرح مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا تدوین شده است.

 

این نماینده مجلس همچنین نام طرح مذکور را طرح «مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا» دانست و گفت: این طرح پس از تعطیلات مجلس به در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

 

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه این طرح حداکثر شاید یک فوریت داشته باشد، گفت: این طرح نیازمند چکش‌کاری و تبادل نظر نمایندگان هم هست و فکر می کنم منطقی این است با فوریت اعلام وصول شود.

 

پیش‌تر، نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تدوین پیش‌نویس طرح "مقابله متناسب با اقدامات سنای آمریکا" خبر داده بود. وی در همان روز تصویب طرح تحریمی سنا علیه ایران به خبرنگار میزان گفت: «این پیش نویس در اولین جلسه کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس پس از سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه بررسی و تصویب می‌شود؛ در این طرح تصمیم گرفته‌ شده است با تجمیع تمامی مصوباتی که در مجلس شورای اسلامی علیه آمریکایی‌ها به تصویب رسیده است اقداماتی را در دستور‌ کار مجلس قرار دهند تا اقدام و مقابله متناسبی را در برابر بدعهدی‌ها و نقض‌عهدهای آنها انجام دهیم».

 

نقوی حسینی دیروز با اشاره به طرح دو فوریتی مجلس برای مقابله به مثل با اقدامات ایذایی و تحریمی سنای آمریکا، به خبرنگار میزان گفت: طرح دو فوریتی مقابله با مصوبه تحریمی سنای آمریکا با کمک مرکز پژوهش‌ها تهیه شده است. این طرح در نخستین جلسات بعد از تعطیلات مجلس در صحن علنی مطرح خواهد شد.

 

در اینکه مصوبه تحریمی اخیر سنای آمریکا، ناقض روح برجام و فضای حسن نیت حاکم بر این معاهده بین المللی است تردیدی وجود ندارد؛ البته آمریکایی ها در این 17 ماه که از عملیاتی شدن برجام می گذرد به کرات روح برجام را لکه‌دار کرده اند؛ اما به نظر می رسد تحریم اخیر موسوم به «تحریم مادر» علاوه بر روح، جسم و نص برجام را هم نقض کرده است. آمریکایی‌ها در برجام (مشخصا بندهای 26 و 29) متعهد شده بودند تا تحریم‌هایی را که تعلیق کرده‌اند، تحت عناوین دیگر بازنگردانند.

 

در بند 26 برجام تصریح شده است که«ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ایالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئیس جمهور و کنگره، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست 2 که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری می‌نماید، فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش‌بینی شده در این برجام». همچنین در بند 29 برجام آمده است: «اتحادیه اروپایی و دولت های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت آمیز این برجام خودداری خواهند کرد».

 

این نقض برجام در کلام مسئولان ذیربط داخلی نیز نمود داشت؛ علی اکبر ولایتی عضو هیئت عالی نظارت بر برجام پس از مصوبه تحریمی اخیر سنا گفت: اقدام سنای آمریکا در وضع مجدد تحریم‌ها علیه کشورمان مسلما بر خلاف روح و جسم برجام است و قطعا هیئت نظارت بر برجام نیز این مسئله را بررسی و پاسخ مناسبی به اعمال تحریم‌های آمریکا خواهد داد.

 

هیئت عالی نظارت بر برجام، یگانه مرجع داخلی برای بررسی نقض عهدهای طرف‌های برجامی است؛ این هیئت به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است و وظیفه بررسی اجرای برجام و تشخیص نقض برجام چه نقض کلی و چه نقض فاحش بر عهده این هیئت است.

 

علی شمخانی 28 خرداد 96 دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: در جلسه اخیر هیئت نظارت بر اجرای برجام مصوبه مجلس سنای آمریکا به دقت مورد بررسی قرار گرفت و تصمیمات لازم در خصوص انجام اقدامات و فعالیت‌های متقابل اتخاذ شد.

 

وی با اشاره به اقداماتی که از سوی مجلس شورای اسلامی به منظور مقابله با مصوبه اخیر کنگره آمریکا دنبال خواهد شد، اظهار داشت: یکی از تاثیر گذارترین اقدامات برای بسیج مجموعه ظرفیت‌های کشور در مسیر برخورد با اقدامات ستیزه‌جویانه آمریکا، اتخاذ ساز و کارهای قانونی تکلیف آور است که در این راستا مجلس شورای اسلامی اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

 

نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از سرکشی به حوزه‌های انتخابیه، 11 تیرماه در خانه ملت گرد هم جمع می‌شوند. خانه‌ای که  «سازوکارهای قانونی تکلیف‌آور» با استناد به تهیه طرح 20 ماده‌ای «مقابله با اقدامات آمریکا» در آنجا شکل خواهد گرفت. باید منظر ماند و دید وکلای ملت با چه راهبردی از حقوق موکلان خود دفاع خواهند کرد و چه واکنش قاطعی نشان خواهند داد؟