تشریح دستاورد‌ها و برنامه‌های پیشگیری از وقوع جرم سازمان قضایی نیروهای مسلح در سال ۱۳۹۶/ تهیه دستورالعمل نحوه ارائه آمار جرایم نیروهای مسلح

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی قضایی ، هفته قوه قضائیه فرصتی است که مسئولین قوه، بخشی از عملکرد سال قبل و سیاست‌ها، راهبرد‌ها و برنامه‌های سال بعد را به صورت ویژه مطرح و افکار عمومی را در جریان اهم این اقدامات قرار می‎دهند.

به مناسبت هفته قوه قضائیه و اطلاع از برنامه‌های سازمان قضایی نیروهای مسلح به سراغ حجت‌الاسلام‌ و المسلمین دکتر رمضانعلی صالحی مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و عفو و بخشودگی سازمان قضایی نیروهای مسلح رفتیم و وی با سعه صدر پاسخگوی سوالات ما شد.

صالحی در پاسخ به سئوالی درباره اهم اقدامات و دستاوردهای سازمان قضایی نیروهای مسلح گفت: یکی از مهمترین موارد ابلاغ «ملاحظات اساسی در پیشگیری از بروز جرایم و تخلفات» در اسفند ماه سال گذشته توسط ریاست ستاد کل نیروهای مسلح است، این ابلاغیه یکی از مهم‌ترین اقدامات در حمایت از فعالیت‌های پیشگیری از وقوع جرم نیروهای مسلح طی سال‌های گذشته بوده است.

 وی افزود: در این ابلاغیه سرلشگر باقری طی نامه‌ای خطاب به ۱۲ نفر از فرماندهان و مسئولان عالی نیروهای مسلح، ۱۴ دستور صادر کردند که ۸ مورد آن در حمایت از فعالیت‌های پیشگیری از وقوع جرم است.

صالحی گفت: تأثیر میزان فعالیت فرماندهان در زمینه پیشگیری از وقوع جرم در ارزشیابی عملکرد، انتصاب و ترفیع آنان و تقویت نهاد‌ها و ساختارهای حقیقی و مجازی مانند کمیسیون‌های پیشگیری از وقوع جرم نیرو‌ها دو نمونه از تصمیمات اتخاذ شده در این ابلاغیه عنوان کرد.

وی افزود: حضور یکی از اعضای هیئت رئیسه ستاد کل در کمیسیون عالی پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات نیروهای مسلح، تعامل و همکاری کامل فرماندهان با سازمان قضایی در پیشگیری از وقوع جرم به‌ویژه برگزاری مجامع و شوراهای استانی، استفاده از تمامی ظرفیت‌های درون و برون‌سازمانی و ظرفیت علمی نیروهای مسلح و تشکیل کمیسیون‌های پیشگیری از وقوع جرم در تمامی سازمان‌های نظامی و انتظامی از دیگر دستورات مهم رئیس ستاد کل در این ابلاغیه مهم است.

وی با تاکید بر اینکه اقدامات سازمان قضایی نیروهای مسلح بر محور پیشگیری استوار است گفت: تمامی این تصمیمات حاصل حاکمیت گفتمان پیشگیری از وقوع جرم در نیروهای مسلح، پیشنهاد‌ها و راهکارهای کمیسیون عالی پیشگیری از جرایم و تخلفات و نگاه ویژه رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بوده است.

صالحی تصمیمات مهم کمیسیون عالی پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات نیروهای مسلح را یکی دیگر از اقدامات برجسته در حوزه پیشگیری از جرایم در سال ۱۳۹۵ برشمرد و افزود: در آخرین جلسه این کمیسیون در سال گذشته راهکارهای فرا استانی در خصوص جرم فرار از خدمت جمع‌آوری‌شده از سراسر کشور که تصمیم‌گیری درباره آن‌ها در سطح کلان می‌بایست صورت پذیرد جهت اظهارنظر به نیرو‌ها ارسال شد.

وی ادامه: همچنین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح نیز موظف شد این راهکار‌ها را بررسی و اولویت‌بندی کند.

مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و عفو و بخشودگی گفت: سازمان‌های نیروهای مسلح نیز موظف شدند که سازوکار‌ها و اقداماتشان درباره جلب و دستگیری سربازان فراری را در جلسات بعدی گزارش کنند.

صالحی تشویق فرماندهان میزبان مجامع توسط ستاد کل نیروهای مسلح، اعزام اعضای کمیسیون عالی پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات نیروهای مسلح به‌عنوان سخنران و ناظر به مجامع و تدوین برنامه ارزیابی فعالیت‌های پیشگیرانه از دیگر تصمیمات مهم کمیسیون عالی پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات نیروهای مسلح عنوان کرد.

وی با اشاره به تهیه دستورالعمل نحوه ارائه آمار جرایم نیروهای مسلح در سال ۹۵ گفت: به‌واسطه اختلافات آماری موجود، ضروری بود که هماهنگی در این زمینه به وجود آید تا در بحث رصد جرایم و ارزیابی پیشرفت برنامه‌های پیشگیری از جرم، دقیق عمل کنیم.

صالحی رشد کمی و کیفی برگزاری مجامع و شوراهای استانی و مشارکت فعال فرماندهان و مسئولان نیروهای مسلح را از دیگر دستاوردهای پیشگیری از وقوع جرم در سال ۹۵ برشمرد و افزود: تعداد شرکت‌کنندگان در مجامع از ۶۲۷۲ نفر در سال ۱۳۹۴ به ۶۶۹۷ نفر در سال ۱۳۹۵ رسید و حدود ۷ درصد افزایش یافت.

وی با بیان اینکه در هر ۳۱ استان میزبانی مجامع را نیروهای مسلح برعهده داشتند، افزود: از این تعداد ۱۶ میزبانی ناجا، ۹ میزبانی سپاه، ۴ میزبانی ارتش و ۲ میزبانی را وزارت دفاع متحمل شدند، درحالی‌که سازمان آمادگی برگزاری مجامع در ۱۰ استان را داشت.

مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و عفو و بخشودگی گفت: از سال ۱۳۷۷ تا پایان سال ۱۳۹۵ مجموعاً ۶۵۷ مجمع استانی و از سال ۱۳۸۷ تا پایان سال ۱۳۹۵ جمعاً ۶۵۱ شورای استانی پیشگیری از وقوع جرم در سراسر کشور برگزار و در سال ۱۳۹۵ نیز ۱۱۳ کمیسیون تخصصی در یگان‌های نظامی و انتظامی برپا شده است.

صالحی در پاسخ به این سئوال که در مهم‌ترین برنامه‌های سال ۱۳۹۶ پیشگیری از وقوع جرم نیروهای مسلح کدام موارد احصا شده است؟ گفت: عملیاتی کردن و اجرای بندهای ابلاغیه و دستورات رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، تدوین برنامه پنجم پیشگیری از وقوع جرم با مشارکت ستاد کل، اجرای طرح حمایت از بندهای نظامی و بررسی ابعاد برگزاری همایش ملی پیشگیری از جرم، به کمیسیون عالی پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات نیروهای مسلح جهت تصویب پیشنهاد شده است.

وی از تقویت ظرفیت رسانه‌ای در حوزه پیشگیری از جرم خبر داد و افزود: پیامک‌های متنوع با محتوای جدید بدین منظور پیش‌بینی‌شده و مخاطبان بیشتری شامل اعضای کمیسیون‌های تخصصی پیشگیری از جرم یگان‌ها، اعضای کمیسیون‌های تخصصی قضات و کارشناسان پیشگیری از وقوع جرم را در بر خواهد گرفت و هر هفته یک پیامک برای مخاطبان ارسال می‌شود همچنین زیرپرتال پیشگیری از جرم نیز فعال خواهد شد.

صالحی از ارائه پیشنهادهایی برای تغییر نگرش سازمان در تدوین برنامه ۵ ساله پنجم پیشگیری از وقوع جرم نیروهای مسلح خبر داد و گفت: کاهش تصدی‌گری سازمان در پیشگیری از وقوع جرم نیروهای مسلح یکی از این پیشنهاد‌ها است، چون خوشبختانه نهاد‌ها و ساختارهایی در نیروهای مسلح بدین منظور تشکیل‌شده که نیازی نیست بدین شکل ادامه دهیم بلکه در قالب همکاری، همفکری و مشورت کار را پیش خواهیم برد و بر پیشگیری‌های کیفری و قضایی تمرکز کنیم.

مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و عفو و بخشودگی تشکیل هیئت‌های اندیشه ورزی پیشگیری از وقوع جرم با استفاده از اساتید و محققین در رشته‌های جرم‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و... را یکی دیگر از پیشنهاد‌ها در تدوین برنامه ۵ ساله پنجم پیشگیری از وقوع جرم نیروهای مسلح عنوان کرد.

تشکیل شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم سازمان قضایی یکی دیگر از پیشنهادهایی بود که صالحی به آن اشاره کرد و گفت: در حال حاضر برنامه‌ریزی‌ها در سطح معاونت و اداره کل صورت می‌پذیرد ولی از جهات مختلف نیاز است در یک سطح بالاتری مانند شورای معاونین و با نگاه کلان، سیاست‌ها تدوین و تبیین شده و با اسناد بالادستی منطبق شود.

 صالحی «عملیاتی کردن راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم ایراد ضرب‌وجرح» را موضوع برنامه‌های پیشگیری از وقوع جرم سال ۱۳۹۶ عنوان کرد.

 مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و عفو و بخشودگی گفت: مدلی تعریف شد که یک جرم دارای بیشترین فراوانی، از طریق بررسی آمار و مشورت با کمیته دبیران پیشگیری از وقوع جرم و سازمان‌های نیروهای مسلح در دستور کار پیشگیری قرار گیرد.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا با توجه به نامگذاری شعار سال و اهمیت مبارزه با قاچاق کالا، آیا سازمان قضایی نیروهای مسلح در این حوزه ورود کرده است؟، تصریح کرد: در موضوع قاچاق کالا به‌خصوص در استان‌های مرزی جرایم مرتبط با این جرم را در دستور کار قرار دارد.

صالحی از برگزاری همایش کارشناسان پیشگیری از وقوع جرم سازمان در سال ۹۶ خبر داد و گفت: محور این همایش، آموزش و تبیین دستورالعمل برگزاری شوراهای استانی و ارزیابی نحوه عملکرد استان‌ها در برگزاری مجامع و شورا‌ها و جمع‌آوری نظرات اصلاحی استان‌ها و اعمال آن در برنامه‌های پیشگیری است.

وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه با توجه به اینکه تاکید سازمان قضایی نیروهای مسلح در زمینه پیشگیری از وقوع جرم است عملکرد سایر استان‌ها در این حوزه چگونه ارزیابی می‎شود؟ گفت: در خصوص نحوه ارزیابی اقدامات و فعالیت‌های پیشگیرانه استان‌ها در بهره‌وری عملکرد سالانه بر اساس فاکتورهای کلان ارزیابی انجام می‌شود و ارزیابی دقیق‌تر و کامل‌تر در بهره‌وری عملکرد فصلی همچنین انتخاب روسا و دادستان‌های نمونه صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به ابلاغ دستورالعمل برگزاری مجامع استانی سال ۱۳۹۶ در اسفند ماه سال گذشته گفت: انتظار ما این است که استان‌ها، نسبت به تهیه مقدمات برگزاری مجامع به‌موقع اقدام کنند و برای جلوگیری از فشردگی مجامع در برخی فصول، تعیین تاریخ برگزاری به خود استان‌ها محول شده تا پس از تصویب مرکز بر همان مبنا برنامه‌ریزی کنند.

مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم سازمان قضایی نیروهای مسلح در رابطه با اینکه در زمینه کنترل جرم فرار از خدمت چه اقداماتی صورت گرفته است؟، بیان داشت: کنترل جرم فرار از خدمت طی ۳ سال از اهداف اداره کل پیشگیری از وقوع جرم بوده، بدین منظور روسای سازمان‌های قضایی و دادستان‌های نظامی بر اساس آمار فرار از خدمت سه سال گذشته همچنین پیش‌بینی یگان‌ها برای کاهش آمار این جرم در سه سال آینده یعنی ۹۶، ۹۷ و ۹۸ را اعلام کنند و هر سه ماه یک‌بار در شوراهای استانی رشد و کاهش این جرم را بررسی و فرماندهان علل موفقیت یا عدم موفقیت خود را اعلام نمایند و هر شش ماه به مرکز گزارش کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: پس از انتصاب معاون جدید قضایی و حقوقی نسبت به اعلام سیاست‌ها، راهبرد‌ها و رویکردهای ایشان در حوزه پیشگیری از وقوع جرم اطلاع‌رسانی خواهیم کرد و استان‌ها در نحوه اجرای دستورالعمل به‌خصوص روش اجرای یگان‌ها نظارت جدی کنند، موضوع منسجمی در دستور کار شوراهای استانی قرار گیرد و در حضور و غیاب فرماندهان جدی عمل کنند.

گفت‌وگو از مرجان نظری فرد