زمزمه‌های یک رانت؟/ گندمکاران منتظرند

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، مسئولان می گویند در تولید گندم یک بار دیگر به خودکفایی دست پیدا کرده‌ایم و حتی زمینه برای صادرات حدود 2 میلیون تن گندم  فراهم شده است. طبق این گفته ها، ذخایر راهبردی گندم در سال 92 از چند صد هزار تن تجاوز نمی‌کرد که برای مصرف تنها 18 الی 21 روز کشور بود اما آنطور که وزیر جهاد کشاورزی این دولت در میانه‌های سال 95 گفت بیش از 13 میلیون تن گندم در سیلوهای کشور ذخیره شده است و ذخایر راهبردی گندم از 18 روز به بیش از 6 ماه افزایش پیدا کرده است.

 

در جریان تبلیغات انتخاباتی گفته شد«زمانی ما 6 میلیون تن گندم وارد می‌کردیم، اما اکنون 3 میلیون تن صادر می‌کنیم که این نشان از خودکفایی در تولید گندم دارد که به خاطر کار کشاورزان ما بوده است». معاون وزیر کشاورزی نیز مهرماه 95 اعلام کرد: «با توجه به اقدامات موثر دولت به‌ویژه وزارت جهاد کشاورزی برای تحقق اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در تولید گندم خودکفا شده‌ایم».

 

محمدباقر نوبخت در نشست خبری خود در تاریخ 9 خرداد 96  با اشاره به خرید تضمینی گندم و مصوبه هیئت وزیران در این رابطه اظهار کرد: تا تاریخ دیروز جمعا یک میلیون و 964 هزار تن گندم به ارزش 2 هزار و 571 میلیارد تومان از کشاورزان خریداری شد که از این مقدار هزار و 298 میلیارد تومان به کشاورزان پرداخت شد و هزار و 275 میلیارد باقی مانده که این مقدار نیز با برنامه ریزی‌های صورت گرفته به سرعت پرداخت خواهد شد.

 

وی ادامه داد: پیش بینی ما برای سال 96  خرید 11 میلیون تن گندم است که ارزش این مقدار 15 هزارو 252 میلیارد تومان است؛ در جلسه هیئت وزیران تصویب شده که 8  هزار میلیارد تومان از رقم یاد شده از خزانه پرداخت شود و در این رابطه 3 هزار میلیارد نیز از تسهیلات بانکی استفاده شود و مابقی را شرکت بازرگانی دولتی پرداخت کند. تلاش ما این است با تسویه به موقع ارقام خریداری شده گندم از کشاورزان فرصت را برای افزایش تولید آنها فراهم کنیم.

 

نوبخت در همان نشست خبری تصریح کرد: امروز خوشبختانه نه تنها از واردات گندم بی‌نیاز شده‌ایم بلکه توانایی صادرات این محصول رانیز داریم و برای سال 96 پیش بینی صادرات گندم را انجام داد‌ه‌ایم.

 

اما اخیرا زمزمه‌های وجود رانت احتمالی در واردات گندم شنیده می شود چون قیمت جهانی گندم 700 تومان بوده و قیمت این کالا در داخل هزار و 300 تومان است بنابراین  یک عده سودجو با استفاده از رانتی که دارند اقدام به واردات گندم با قیمت هر کیلو 700 تومان و فروش آن به دولت به قیمت هر کیلو هزار و 300 تومان می‌کنند.

 

در همین ارتباط  حسینعلی حاجی‌دلیگانی عضو کمیسیون «برنامه، بودجه و محاسبات» مجلس درگفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی درباره خودکفایی در گندم اظهار داشت: در سال زراعی که اعلام شد به خودکفایی گندم رسیدیم بنده محاسبه ای با سال قبل آن انجام دادم و  آنچنان تغییری در افزایش میزان زیرساخت‌های مربوط به تولید گندم، شاهد نبوده ایم.

وی ادامه داد: اولا میزان زیر کشت این محصول در گزارشی که جهادکشاورزی به رسانه‌ها داده، افزایش نیافته بود و دوما مقدار آبی هم که برای تولید این مقدارگندم لازم بود، افزایش نیافته بود. به همین خاطر برای ما جای تعجب شد که این افزایش یک مرتبه‌ای اعلام شد و اینکه این افزایش، پلکانی نبود که مثلا بگوییم هر سال یک میلیون تن افزایش تولید داشته‌ایم، این موضوع باعث شد ما تقاضای بررسی از طریق دیوان محاسبات را مطرح کنیم.
 
حاجی دلیگانی یادآور شد: این تقاضای بررسی هم در مورد میزان تولید داخلی گندم بود و هم میزان احتمالا واردات گندمی که صورت گرفته است. ولی هنوز دیوان محاسبات جوابی را ارسال نکرده است.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار کرد: یکی از شبهات این بود که ممکن است افرادی با حمایت برخی از افراد دارای قدرت یا ثروت دست به واردات گندم بزنند و همان گندم را به عنوان تولید داخلی به سازمان غله به فروش برسانند.

وی تصریح کرد: با توجه به تفاوت قیمتی که دو برابر است؛ یعنی نرخ خرید تضمینی دولت نسبت به قیمت جهانی گندم دو برابر است. در این حالت ممکن است برخی افراد سودجو حدود ۷۰۰ تومان قیمت ما به التفاوت را برای خودشان و یا برای برخی مجموعه‌ها به جیب بزنند و یک رانتی در این وسط درست شده باشد.

حاجی دلیگانی خاطرنشان کرد: این بحث جدی است و باید با کمک دستگاه‌های نظارتی دیگر این موضوع را بیشتر بررسی کنیم. من در این جهت پیگیرم تا سوالی را از وزیر جهاد کشاورزی طرح کنم و با توضیحاتی که وزیر می دهد ببینیم که آیا وارداتی بوده است یا نه؟ اگر بوده توسط چه کسانی واردات انجام شده است؟ و آن افرادی که احتمالا وارد کننده گندم بودند توسط چه صاحب منصبانی مورد حمایت قرار گرفته اند؟

 

اما محمدباقر نوبخت در  جریان نشست خبری روز سه‌شنبه خود در پاسخ به سوال خبرنگار میزان مبنی بر اظهارات یک نماینده مجلس درباره احتمال وجود رانت در واردات گندم به دلیل کم بودن قیمت گندم وارداتی گفت: برخی افراد اظهارات بی اساسی مطرح می‌کنند و برخی افراد هم باتوجه به اینکه درجایگاه‌های  حقوقی قرار دارند تصور می‌شود اظهارات آنها مطابق با واقعیت است.
 
نوبخت  ادامه داد: در سال گذشته بیش از 11.5 میلیون تن گندم خریداری کردیم درحالی که مصرف ما حدود 10 میلیون تن است در سال گذشته امکان صادارت این محصول برای ما فراهم آمد و امسال هم به همین ترتیب خواهد بود.

سخنگوی دولت تصریح کرد: خرید تضمینی گندم از سوی دولت از این جهت مؤثر بود که قیمت این محصول در دولت یازدهم تا حدود سه برابر افزایش پیدا کرد و از 400 و خرده‌ای تومان در سال  91 به بیش از هزار و 300 تومان در سال 95 رسید.

وی گفت: قیمت هزار و 300 تومانی گندم در حالی است که اگر ما این محصول را از خارج تهیه کنیم حدود  800 الی 900 تومان بیشتر هزینه ندارد اما با این همه ترجیح می‌دهیم که کشاورزان خود را تقویت کنیم و این امر را هزینه نمی‌دانیم بلکه آن را به مثابه سرمایه گذاری در راستای امنیت غذایی می‌دانیم.

نوبخت اظهار کرد: در حال حاضر دولت حدود 4 هزار  میلیارد تومان گندم از گندمکاران خریداری کرده است که حدود نصف این مبلغ پرداخت شده است.

سخنگوی دولت با بیان اینکه پیش بینی می‌کنیم در سال جاری بیش از 15 هزار میلیارد تومان پول بابت خرید گندم از گندمکاران پرداخت کنیم، خاطر نشان کرد: یک خط اعتباری از طریق نظام بانکی ایجاد شده که مطابق با مصوبه اخیر هیئت وزیران 3 هزار میلیارد تومان از این خط اعتباری به خرید تضمینی گندم و  پرداخت به گندمکاران اختصاص یافته است.
 

هر چند سخنگوی دولت در پاسخ به سوال خبرنگار میزان درباره «احتمال رانت در واردات گندم» صرفا به این جمله بسنده کرد که «برخی افراد اظهارات بی اساسی مطرح می‌کنند و برخی افراد هم باتوجه به اینکه درجایگاه‌های حقوقی قرار دارند تصور می‌شود اظهارات آنها مطابق با واقعیت است»؛ اما به گفته حسینعلی حاجی‌دلیگانی، قرار است وزیر جهاد کشاورزی با حضور در صحن علنی مجلس توضیحات بیشتری بدهد که آیا اساسا رانتی در این حوزه وجود دارد یا خیر؟ بنابراین گندمکاران منتظرند تا ببینند آیا پاسخ روشنی به «احتمال رانت در واردات گندم» داده می‌شود؟