نگاهی به حواشی انتخابات شوراهای پنجم/ تایید و رد صلاحیت‌های خاص / محکومینی که تایید صلاحیت شدند

گروه سیاسی: 

مطابق قانون، نظارت بر انتخابات شوراها و احراز صلاحیت داوطلبین این انتخابات در زمره مسئولیت‌های شورای نگهبان نیست و مجلس این وظیفه را برعهده دارد. با این حال رد صلاحیت برخی چهره‌های شاخص بخصوص در تهران اعتراضاتی را در پی داشته است.

 

 

بیست و چهارم فروردین ماه در شرایطی که هنوز اسامی تایید صلاحیت شدگان انتخابات شوراهای پنجم اعلام نشده بود، محمودی شاه‌ نشین رئیس هیئت مرکزی  نظارت بر انتخابات شوراها به میزان گفت:هر کسی به هر طریقی امر خلاف قانون داشته باشد، فرقی نمی‌کند به هر عنوانی باشد که محکومیت قطعی و موثر محسوب شود حتما مدنظر قرار خواهد گرفت و رد صلاحیت خواهد شد.

 

 تذکر در مجلس؛ پرونده داوطلبان را نمی‌دهند

 

به فاصله 72 ساعت پس از این اظهارات محمودی شاه نشین، از خانه ملت خبر رسید که محمدعلی پورمختار نماینده مردم کبودرآهنگ و بهار در مجلس طی تذکری در صحن علنی گفته که هیأت‌های اجرایی و فرمانداری‌ها پرونده‌های نامزدهای شوراها را در اختیار هیأت‌های نظارت قرار نمی‌دهند و فقط  در این رابطه لیست ارائه می‌دهند که امکان ارزیابی و احراز صلاحیت در این رابطه وجود ندارد.

 

 علی لاریجانی رئیس مجلس نیز در همان جلسه در پاسخ به تذکر پورمختار گفت: هیأت‌های اجرایی باید پرونده‌های نامزدهای انتخابات شوراها را در اختیار هیأت نظارت قرار دهند و در این رابطه نباید تخلف انجام دهند؛بنابراین از وزیرکشور می‌خواهم حتما دستور دهند که هیأت‌های اجرایی پرونده‌ها را به هیأت‌های نظارت ارائه دهند تا به این موضوع رسیدگی شود؛به دلیل اینکه با ارائه لیست نمی‌شود که اظهارنظر صورت گیرد.

 

 

در روز 28 فروردین، محمدرضا رحیمی رئیس هیات عالی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی استان تهران طی مصاحبه‌ای از تایید صلاحیت 9288 کاندیدای انتخابات شوراها در استان تهران در هیات‌های اجرایی خبر داد و گفت که از این تعداد 763 نفر در هیات‌های اجرایی رد صلاحیت شدند.

 

پیش از آن محمودی شاه نشین رئیس هیئت مرکزی نظارت به میزان گفته بود که امکان ردصلاحیت اعضای فعلی شورای شهر نیز وجود دارد.

 

پس از آنکه در روز دوم اردیبهشت ماه، آمار نهایی تائید شدگان در انتخابات شوراها اعلام شد و بخصوص در تهران برخی اعضای شورای فعلی ردصلاحیت شدند و همچنین برخی افراد مسئله دار مجوز حضور در این انتخابات را گرفتند، علیرضا رحیمی رئیس هئیت نظارت استان تهران طی مصاحبه‌ای درخصوص ملاک‌های رد داوطلبان در شوراهای نظارت گفت: در انتخابات شوراها مرجع تشخیص هم هیئت اجرایی و هم هیئت نظارت است و نظر مراجع 4 گانه هم ملاک است، در عین حال تشخیص نهایی هیئت نظارت و هیئت اجرایی مدنظر بود و نهایتا هم براساس رای گیری اعضای هیئت نسبت به صلاحیت داوطلبان اظهارنظر می شد.

 

رحیمی پیرامون برخی از اظهارنظرها در شبکه اجتماعی مبنی بر اینکه عده‌ای از یک جناح سیاسی بعد از تائید در هیئت‌های اجرایی در هیئت‌های نظارت صلاحیت‌شان مورد تائید قرار نگرفته است، عنوان کرد: مصداقی در باره فرد خاصی نمی‌توانم اظهارنظر کنم چون عضو هیئت نظارت استان هستم و قاعدتا رسیدگی ما بعد از اتمام فاز شکایت‌ها شروع می‌شود.

 

از دوم اردیبهشت به بعد که نتایج احراز صلاحیت داوطلبین انتخابات شورای پنجم، اعلام شد، انتقاداتی نسبت به برخی رفتارها در احراز صلاحیت‌ها اعلام شد؛ مجتبی شاکری عضو جمعیت ایثارگران و از اعضای فعلی شورای شهر طی مصاحبه‌ای با اشاره به انتشار اخباری مبنی بر رد صلاحیت اصولگرایان توسط هیات نظارت گفت: رد صلاحیت افراد در انتخابات شوراها باید با استناد اعلام شود اگر مدارک مستند برای رد صلاحیت اعلام نشود شائبه مهندسی آرا بوجود می آید.

 

 

وی بررسی بی طرفانه صلاحیت نامزد های انتخابات شوراها را آزمونی برای اصلاح طلبان که مسئولیت هیات نظارت و اجرایی در این انتخابات را برعهده دارند خواند و گفت: برخورد سیاسی با صلاحیت نامزد های انتخابات شوراها باعث کاهش مشارکت مردم در انتخابات می شود.

 

 

 رضا تقی پور سخنگوی شورای شهر تهران نیز در این رابطه گفت: دسته‌بندی‌های سیاسی باعث شده که چهره‌های مطرح و سرشناس شورای شهر تهران رد صلاحیت شوند و قطعا ما این موضوع را از طریق هیات رئیسه مجلس پیگیری خواهیم کرد.

 

 

مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران نیز در واکنش به رد صلاحیت برخی از چهره‌های فعلی شورای شهر تهران گفت: متأسفانه هیات نظارت بر انتخابات به صورت جناحی عمل کرده و قطعا شورا این موضوع را پیگیری خواهد کرد.

 

 

در همان مقطع زمانی محمودی شاه‌نشین طی مصاحبه‌ای پیرامون اعتراض برخی نامزدها به سیاسی‌کاری در بررسی صلاحیت‌هایشان اظهار کرد: این افراد می‌توانند به هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراها اعتراض کنند، ما پرونده‌هایشان را بررسی می‌کنیم، برای اعتراض تا ششم اردیبهشت ماه فرصت دارند که ابتدا این اعتراضات در هیأت نظارت استان و در صورت شکایت مجدد، در هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراها بررسی خواهد شد.

 

محمودی شاه نشین در جریان نشست خبری خود در سوم اردیبهشت ماه نیز در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه 11 نفر از اعضای فعلی اصولگرای شورای شهر از جمله آقای طلایی احراز صلاحیت نشده‌اند و این موج نگرانی ایجاد شده که چرا از جناح مقابل اصولگرایان چنین اتفاقی نیفتاده گفت: پیش داوری کردن درست نیست و اسامی به صورت محرمانه ابلاغ شده و باید صبر کنیم تا 18 اردیبهشت ماه که اسامی افراد به صورت عمومی مطرح می شود نتایج نظارت ها را ببینیم.

 

 

 

فردای نشست خبری محمودی شاه نشین، مهدی چمران در گفت‌وگو با میزان با اشاره به رد صلاحیت تعدادی از اعضای فعلی شورای شهر تهران اظهار کرد: این رد صلاحیت‌ها شائبه دخالت خط فکر سیاسی را تقویت می‌کند که در نهایت موجب خدشه وارد شدن به اعتماد مردم نسبت به نهاد عمومی خواهد شد.

 

وی افزود: با توجه به رد صلاحیت تعدای از اعضای با تجربه و متخصص شورای شهر تهران، رایزنی‌هایی با رئیس مجلس شورای اسلامی صورت گرفته تا از این طریق مشکل افرادی که بی‌دلیل رد صلاحیت شده‌اند برطرف شود.

 

 

چمران با انتقاد از عملکرد هیئت نظارت بر انتخابات خاطرنشان کرد: این طور به‌نظر می‌رسد که اقدام اخیر هیئت نظارت بر انتخابات در راستای گرفتن وقت از اصولگریان برای بستن لیست اعضا باشد.

 

 

هفته گذشته نیز چمران به میزان گفت: رایزنی‌ها برای باز گرداندن افراد رد صلاحیت شده به چرخه انتخابات شورای اسلامی شهر تهران همچنان ادامه دارد.

 

وی افزود: هنوز پاسخی در این رابطه داده نشده و تنها از طریق شورای شهر، رایزنی هایی با رئیس مجلس و اعضای هیئت رئیسه انجام شده است.

 

رئیس شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اینکه "وضعیت افراد رد صلاحیت شده باید مشخص شود" تصریح کرد: امیدوار هستیم تکلیف افراد رد صلاحیت شده هر چه سریع تر مشخص شود زیرا اعتقاد داریم در رد صلاحیت ها جناحی عمل شده است.

 

چمران بیان کرد: تعیین و تکلیف اعضای رد صلاحیت شده به هر دو طیف اصولگرا و اصلاح طلب شورای شهر فرصت می دهد که لیست خود را معرفی کنند.

 

وی با اشاره به لزوم اعلام دلایل رد صلاحیت اعضای شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: از هیئت نظارت درخواست کرده ایم که دلایل رد صلاحیت هر یک از اعضا را به طور جدا و با جزئیات اعلام کند.

 

رئیس شورای اسلامی شهر تهران در خصوص نحوه اعلام دلایل رد صلاحیت های برخی از اعضای شورای شهر تهران اذعان کرد: دلایل رد صلاحیت ها به طور کلی گفته شده و از جزئیات آن اطلاعاتی در دسترس نیست.

 

 

دیروز نیز پرویز سروری، رئیس لیست خدمت در جریان نشست خبری خود، گفت: شاهد مهندسی انتخابات شورای شهر تهران هستیم و می‌خواهند رقیب را در فراز و فرود اسیر کنند و امکان تبلیغات انتخاباتی را از او بگیرند.

 

 

وی تصریح کرد: برخی افراد در انتخابات شوراها تایید صلاحیت شده‌اند که محکومیت موثر دارند و بعضا ماه‌ها و سال‌ها در زندان بوده‌اند.

اما موضع گیری‌ها نسبت به نحوه احراز صلاحیت داوطلبین انتخابات شوراها تنها به اعضای شورای شهر و اعضای هیئت نظارت منحصر نماند و سایر شخصیت‌ها نیز در این رابطه به اعمال نظر پرداختند.  

 

حجت الاسلام  والمسلمین منتظری دادستان کل کشور اوایل هفته جاری در جریان بازدید از خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این سئوال که یکی از اتفاقات عجیب در انتخابات شوراها، تأیید صلاحیت افرادی بود که پرونده‌های قضایی داشتند، افزود: بحث انتخابات شوراها به نظر من نقص قانونی زیاد دارد و خود مجلس شورای اسلامی که این قانون را گذرانده، نقایص را قبول دارند.

 

حجت الاسلام والمسلمین منتظری اضافه کرد: در همه انتخابات‌ها، یک مراکزی تعبیه و پیش‌بینی شده که خارج از دست‌اندرکاران حلقه انتخابات است اما در انتخابات شوراها این نقص قانونی را داریم. من کاری به جناح و افراد خاصی ندارم. نقص قانونی در این حوزه آن است که دو - سه مرحله برای بررسی صلاحیت داوطلبان شوراها پیش‌بینی شده که اولاً نظارت کننده خارجی بر آنها وجود ندارد؛ ناظر باید یک مقام خارج از مجموعه باشد و این نقص در انتخابات شوراها وجود دارد.

 

 

وی گفت: مسئله دوم در انتخابات شوراها، مقام رسیدگی کننده نهایی است. مجلس شورای اسلامی، مقام رسیدگی کننده نهایی را شورای نگهبان تعیین کرده بود اما شورای نگهبان رد کرد و گفتند در توان‌شان نیست. به نظرم بایستی قانون‌گذاران برای این مسئله یک فکری کنند و این به نقص قانون بازمی‌گردد و حتماً در این زمینه، عده‌ای ممکن است، حق‌شان ضایع شود و عده‌ای افراد که واجد شرایط و صلاحیت نیستند، وارد عرصه شوند.

 

دادستان کل کشور اظهار کرد: هرچند اطلاعات ما فراگیر و همگانی نیست اما طبق اطلاعاتی که داریم تعدادی از کسانی که صلاحیت‌شان تأییده شده، فارغ از وابستگی به جناح یا گروه خاص، سابقه محکومیت دارند. البته محکومیت‌ها دو نوع است؛ برخی محکومیت‌ها مؤثر و برخی هم مؤثر نیست. مثلاً اینکه فردی تصادف کرده و دیه پرداخته باشد، دلیل نمی‌شود فرد صلاحیت کارهای اجتماعی نداشته باشد اما ممکن است از لحاظ سیاسی یا سایر ابعاد، افرادی جرایمی مرتکب شده باشند و جرم‌شان به قدری سنگین باشد که شایستگی و صلاحیت نداشته باشند.  

 

به نظر می‌رسد باید منتظر ماند تا دوشنبه هفته بعد 18 اردیبهشت تا نتایج نهایی نامزدهای احراز صلاحیت شده از سوی هیئت عالی نظارت بر انتخابات شوراها اعلام شود.