دهم فروردین 1357؛ روز اعتراض مردم یزد علیه رژیم ستمشاهی

به گزارش گروه سیاسی ، دهم فروردین روز قیام تاریخی مردم یزد در حمایت از شهدای تبریز در تقویم ماندگار شد؛ به همین مناسبت مروری داریم بر وقایع آن روزها.

مهدی قدک فروشان، استاد رضا نامدار بنا و شهریار مرادی دانشجوی اقتصاد دانشگاه تبریز و اهل اردبیل از شهدای این روز هستند. آمار دقیقی از زخمی‌ها و دستگیرشدگان نیز در دست نیست.

خانواده شهید قدک فروشان در رابطه باشهادت فرزندشان چنین می گویند: «بعد از آنکه تظاهرات تمام شد مهدی به خانه آمد و از دردسر می نالید وقتی از او سوال کردیم از ضربات باتومی که ماموران به سر او زده بودند یاد کرد. با وخیم شدن حالت او، او رابه بیمارستان بردیم ولی ضربات کار خود را کرده بود و بر اثرآن،  به علت ضربه مغزی به شهادت رسید. ماموران رژیم که بر بیمارستان ها کنترل داشتند، با متوجه شدن از مرگ وی، جنازه را به ما نمی دادند و به ما می گفتند که به شرطی جنازه را به شما می دهیم که نگویید بر اثر ضربات باتوم به شهادت رسیده است و بگویید بر اثر سقوط از بام منزل فوت کرده است و در برگ جواز دفن نیز علت مرگ او را غیر از حقیقت علت شهادت وی نوشتند.»

ساواک رژیم در گزارشاتی که بولتن خبری خود به طور سری از وقایع یزد می آورد چنین می نگارد:

«روز 1337.1.9 شیخ محمد صدوقی یزدی در مسجد حظیره شهر یزد سخنرانی نسبتا تحریک آمیزی ایراد کرد که متعاقب آن حدود 400 نفر از مسجد خارج و به تظاهرات خیابانی و شکستن شیشه های شعب بانک ها و برخی تاسیسات مبادرت نمودند که با دخالت مامورین انتظامی متفرق گردیدند.

به دنبال وقایع مذکور، صبح روز 1337.1.10 نیز تظاهرات اصول گرانه ای در شهر یزد وقوع پیوست که مامورین با شلیک هوایی و با استفاده از ماشین آب پاش برای متفرق کردن اخلال گران اقدام نمودند و به علت آنکه اخلال گران مامورین را با چاقو و پنجه بکس و آجر مورد حمله قرار داده بودند، مامورین ناچارا به سوی آنها تیراندازی و در نتیجه دو نفر کشته و 10 نفر مجروح گردیدند.»

خبرگزاری پارس حوادث روزهای نهم و دهم فروردین یزد را چنین مخابره می کند :

«مقارن ظهر دهم فروردین ماه عده ای در خیابان های شهر یزد به راه افتادند و به تظاهرات ضد ملی  پرداختند  و در این میان عده ای اخلال گر با سنگ، پنجه بکس، چاقو به مامورین انتظامی حمله کردند. مامورین در پی این حمله نخست به وسیله ماشین آب پاش و گاز اشک آور و سرانجام با تیراندازی هوایی کوشیدند مهاجمان را پراکننده کنند ولی این عده متفرق نشدند. و با پرتاب سنگ به شکستن شیشه بانک ها و مغازه و ایجاد حریق ادامه دادند با شدت حملات اخلال گران مامورین انتظامی تیراندازی کردند که در نتیجه آن دو نفر کشته و هفت نفر مجروح شدند.»

روزنامه اطلاعات نیز در گزارشی از حوادث خونین یزد چنین می نویسد:

«در جریان تظاهرات و آشوب های که طی چند روز اخیر از سوی گروهی در شهر یزد بر پا شد ده نفر مجروح شدند مجروحین که اغلب بر اثر اصابت گلوله در حین تیراندازی آسیب دیده بودند در بیمارستان های  پهلوی   و  گودرز یزد بستری و تحت معالجه هستند. این عده عبارتند از : حسین زحمتکش 65 ساله، علی فرهنگدوست راننده شرکت مخابرات، اعظم پوررضایی 25 ساله و خانه دار، حسین بهرامی 30ساله، حسین پارساییان 30 ساله قصاب، منصور سلطان اشرافیان 14 ساله، سید  فخرالدین اهل السادات 16 ساله، حسین رجبیان 16 ساله، محمود افشاری 35 ساله و علی اکبر رزاقی 40 ساله. ضمنا در جریان تظاهرات یزد دو نفر در خیابان پهلوی مقابل گاراژ اتوسیر اقبال هدف گلوله قرار گرفتند و کشته شدند. هویت یکی از مقتولین استاد رضا نامدار است که شغل وی بنایی بوده است و هویت دومین قربانی هنوز معلوم نیست.»

ساواک براساس سندی، حوادث دهم فروردین یزد را از زبان شهید صدوقی چنین عنوان می کند :« نامبرده بالا بعد از نماز جماعت مغرب و عشا روز 1337.1.12 در مسجد حظیره شهر یزد حدود 100 نفر از مردم در مسجد را جمع کرده و ضمن صحبت با آنان درباره واقعه روز دهم فروردین 37 اظهار داشته این برنامه را قبلا پیش بینی کرده بودند، ژاندارمری، بیمارستان و غیره را دیده بودند و در آن روز راه ها را بسته بودند و مردم برای دفاع از خود از چوب و سنگ استفاده کردند. معلوم است هرکس که پول دارد پیروز است و کسی که مسلسل دارد در برابر بی دفاع پیروز می باشد جوانان هم عقده دارند و شعار بدی که ندادند فقط درود بر خمینی فرستادند...»