سیاست‌های اقتصادی دولت اشتباه است

به گزارش گروه اقتصاد ، 40 استاد و پژوهشگر اقتصاد در نامه ای به رئیس جمهور ابتدا به اشتباه بودن سیاست های اقتصادی دولت یازدهم اشاره کرده و از بی توجهی مسئولان دولتی به دیدگاه های غیرسیاسی و کارشناسی اقتصاددان های بی طرف انتقاد کرده اند. این افراد در ادامه نامه خود اعتراف به اشتباه بودن سیاست های اقتصادی را گام نخست اصلاح این روند دانسته و بر لزوم تهیه و اجرای یک بسته نجات اقتصادی تاکید و ۵ محور اساسی را در این زمینه برشمرده اند.

نامه 40 اقتصاددان به رئیس جمهور به شرح زیر است:

جناب حجت الاسلام آقای دکتر حسن روحانی

رئیس جمهور محترم

سلام علیکم

چنانچه مستحضرید و گزارش های رسمی نهادهای دولتی و نیز گزارش های میدانی نشان می­ دهند، وضعیت اقتصادی کشور – به ویژه اشتغال جوانان، ترازنامه بانک ها، بدهی دولت و رکود در واحدهای تولیدی- در وضعیت بسیار خطرناکی قرار گرفته است. هرچند می ­توان قبول کرد برخی از این مشکلات از دولت های قبل به ارث رسیده اما نمی توان انکار کرد که بخش بزرگی از وخامت اوضاع موجود، نتیجه سیاست های دولت شما بوده است.

جناب آقای رئیس جمهور! ای کاش از ابتدای کار دولت، به توصیه های مکرر و خیرخواهانه عمل می­ کردید و سیاست های اقتصادی دولت را به نتایج مذاکرات گره نمی­ زدید. وقتی علنا و صریحا به جامعه وعده فتح الفتوح و حل همه مشکلات بعد از توافق هسته ­ای دادید، طبیعی بود که فعالان اقتصادی از هر سرمایه­ گذاری و کاری دست کشیدند و تصمیم­ های کاری را به تعویق انداختند تا نتایج برجام را ببینند و متاسفانه شد آنچه نباید می­شد: رکود فراگیر و هم افزا، کسب وکارها را فلج کرده و بسیاری از واحدهای تولیدی را در معرض ورشکستگی و تعطیلی کشانده است.  

جناب آقای رئیس جمهور! متاسفانه تیم اقتصادی شما مرید و مروج لیبرال سرمایه­ داری است. این تیم، به بهانه استقلال بانک مرکزی، دولت را در بازار پول منفعل کرده و بانک های غیردولتی را برای مسابقه در افزایش کاذب نرخ سود از یکسو و از سوی دیگر خلق پول، آزاد گذاشته اند که در نتیجه، نقدینگی در دولت شما به رقم بی­ سابقه ۱۳۰۰۰هزارمیلیارد ریال رسیده که به تولید هم راه ندارد و منشا بخش بزرگی از مشکلات امروز اقتصادایران شده است.

جناب آقای رئیس جمهور! شیفتگان لیبرال سرمایه­ داری گفته ­اند عصر برنامه­ ریزی گذشته است و امروز نباید با برنامه ­ریزی کشور را اداره کرد. بر اساس این تفکر اشتباه، دولت شما حتی برای اولین بار طی دهه­ های اخیر، لایحه برنامه را هم تهیه نکرد. لازم است به تیم تان یادآوری کنید شاید اقتصادهای توسعه یافته امروز نیازی به برنامه­ ریزی نداشته باشند اما برای کشوری که هنوز تولیدات قابل رقابت در عرصه جهانی ندارد، داشتن راهبرد و برنامه توسعه برای تخصیص منابع محدود و تعیین و حمایت از بخش های پیشران، ضروری است.

جناب آقای رئیس جمهور! مروجان مکتب لیبرال سرمایه­ داری که در دولت شما مصادر اصلی تصمیم ­گیری را به عهده دارند، چنین تصور و تلقین می­کنند که مبارزه با فساد، باعث فرار سرمایه­ ها می شود. این اشتباه است. مدت هاست ثابت شده فسادمالی با سرمایه­ گذاری نسبت معکوس دارد و در کشورهای فاسدتر، سرمایه ­گذاری و رفاه هم کمتر است.

جناب آقای رئیس جمهور! طرفداران لیبرال سرمایه ­داری تصورمی­ کنند دولت نباید از تولیدکنندگان حمایت کند و تولیدکننده داخلی باید در بازار بین ­المللی به حال خود رها شود. این تصور کاملا اشتباه است. دولت ها در همه کشورهای پیشرفته، هم در دوران شروع رشد اقتصادی و هم در دوران رسیدن به توسعه، به بهانه ­های مختلف از تولیدکنندگان حمایت کرده و می ­کنند.  

جناب آقای رئیس جمهور! دولت شما در محدود ساختن نقش دولت در اقتصاد، حتی از دولت های بانی و پیشتاز جهانی سرمایه­ داری هم جلوتر رفته است تاجایی که به شما القا کرده­ اند دولت نباید در حساب های بانکی شهروندان سرک بکشد، این اشتباه محض است. دولت باید جابجایی کلان وجوه را رصد و پیگیری کند و جلوی پولشویی و قاچاق را بگیرد. تیم اقتصادی شما به همان بهانه موهوم، ابزارهای شفافیت را یکی یکی ساقط کرده ­اند و حتی قراردادهای خارجی را هم محرمانه کرده ­اند. به تیم اقتصادی خود تفهیم کنید شفافیت به نفع کشور است و مخفی کردن اطلاعات و قراردادها، زمینه ساز فساد خواهد بود.

جناب آقای رئیس جمهور! شیفتگان لیبرال سرمایه ­داری، معتقدند دولت باید بجای تاکید بر عدالت و تقسیم عادلانه کیک اقتصاد و فرصت ها و منافع اقتصادی، تلاش کند کیک اقتصاد بزرگتر شود تا به هرکس نسبت به وضع قبلی خود، کیک بیشتری برسد. این اشتباه است بخصوص در جامعه ای که حرص در مصرف رواج دارد و مردم دایم وضع اقتصادی خود را با دیگران مقایسه می کنند. بی ­عدالتی نه تنها با ارزش های دینی ناسازگار است بلکه همراه شدن آن با حرص و تفاخر عمومی، باعث ایجاد احساس حرمان، فقر احساسی و درنهایت، کینه طبقاتی و سقوط سرمایه اجتماعی می شود و در نتیجه هیچکس، حتی ثروتمندان از داشته ها و زندگی خود لذت نمی برند.  

جناب آقای رئیس جمهور! تفکر اقتصادی مسلط بر دولت شما، تنها راه نجات اقتصادایران را سرمایه­ گذاری خارجی می­داند. این اشتباه است. در کشوری که در تصمیم­های ناگهانی و غافلگیرکننده مسئولان و بی تعهدی ادارات دولتی به عمل به قراردادها و پرداخت مطالبات پیمانکاران؛ امنیت اقتصادی را به شدت پایین آورده، در کشوری که مقررات اقتصادی مبهم و بدون ضمانت اجراست، اطلاعات اقتصادی شفاف نیست و رانت و رانتجویی به شدت رواج دارد، کسی داوطلب سرمایه گذاری نمی شود چه داخلی و چه خارجی. به تیم اقتصادی تان بگویید بجای اینکه به سرمایه گذاران خارجی بیهوده التماس کنند، محیط کسب وکار را سهل و با اصلاح مقررات و رفتارهایشان، امنیت اقتصادی را برقرار سازند. به تیم اقتصادی تان یادآوری کنید، امروزه منشا خلق ثروت، فناوری دست اول است و فناوری گران قیمت دست اول را با تلاش و زحمت در آزمایشگاه و پژوهشگاه می توان خلق کرد و بدست آورد و نه با درخواست از شرکت های خارجی.

جناب آقای روحانی! طرفداران و مروجان مکتب لیبرال سرمایه داری که در دولت و اطرافیان شما حضور پررنگ دارند، طی ۳۰ سال گذشته همواره نظرات و توصیه های خودرا به اقتصاد ایران تحمیل کرده اند و تقریبا هیچ گاه، مسئولیت نتایج توصیه های خود را نپذیرفته اند. بن بست فعلی اقتصادایران، به روشنی، نتیجه توصیه­ ها و اقدامات این گروه است. از شما انتظار داریم با پذیرش مسئولیت وضع فعلی اقتصادکشور، مسببان آن را مرخص و دولت را از مسیر اشتباه فعلی که روز به روز اقتصاد ایران را بیشتر در باتلاق رکود و ضعف فرو می ­­برد، بازگردانید.

اصلاح مسیر اشتباه پیموده شده، مشکل اما ممکن است. در گام اول باید به اشتباه و ناکارامدی سیاست های موجود اعتراف و بسته نجات را برای اقتصاد ایران را با همفکری و وفاق عموم نخبگان کشور تدوین و با قاطعیت و دقت اجرا کرد. این بسته باید شامل ۵محور اساسی باشد:

۱. مبارزه صریح و دقیق و قاطع با مفاسداقتصادی، از طریق ایجاد شفافیت حداکثری، محو رانت های ضدتولیدی و غیر مولد و معرفی صاحبان اموال غیرقانونی.

۲. خروج بانک مرکزی از انفعال موجود، منع بانک ها از مسابقه بالا نگه داشتن نرخ سود، هدایت نقدینگی به سمت بنگاه های تولیدی.

۳. تدوین راهبرد توسعه صنعتی شامل شناسایی و معرفی حوزه های کسب وکار مورد حمایت دولت به ویژه کسب وکارهای دانش بنیان و صادراتی که محصولات با فناوری بالا تولید و صادر می کنند.

۴. شناسایی فعالیت های غیرمولد موازی و مزاحم تولید با استفاده از تقاطع سامانه ­های اطلاعاتی و اخذ مالیات از آن ها بدون هیچ ملاحظه ای.

۵. تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار و حذف کاغذبازی مزاحم تولید و سرمایه گذاری.

اینجانبان به عنوان معلمان و پژوهشگران اقتصادی، امید و انتظار داریم رئیس جمهور کشورمان سخنان مختلف و متفاوت را استماع کند و راه درست ­تر را برگزیند.

اسامی امضاکنندگان:

محمد اکبری، پژوهشگر اقتصادایران

سید مهدی پاکذات عضوهیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه امام حسین 

مجتبی توانگر، پژوهشگر اقتصاد انرژی

احمد توکلی، عضو هیات علمی بازنشسته دانشگاه شهیدبهشتی

حسن حاج علی اکبری، عضوهیات علمی دانشگاه امام حسین(ع)

احسان حسینی پور، پژوهشگر اقتصادایران

سیدمحمدرضا حسینی، پژوهشگر حقوق و اقتصاد

سید محمد حسینی فرد، پژوهشگر اقتصادایران

احسان خاندوزی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

مهدی خوش خوی، پژوهشگر اقتصادایران

عبدالعزیز راددرویش، پژوهشگر اقتصادایران

مهدی رزم آهنگ، پژوهشگر اقتصادایران

محسن رضایی، عضوهیات علمی دانشگاه امام حسین(ع)

سیدحسین رضوی پور، پژوهشگر اقتصادایران

قاسم رستم پور، پژوهشگر اقتصاداسلامی

سیدمهدی زریباف رئیس مرکز تحقیقات مبانی و مدل‌های بومی اقتصاد ایران

جواد سرجوقیان، پژوهشگر اقتصادایران

علی سعیدی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مبانی و مدل های بومی اقتصاد ایران

سیدامیر سیاح، پژوهشگر محیط کسب وکار

محمدرضا شکوهی، پژوهشگر اقتصاد انرژی

موسی شهبازی غیاثی، پژوهشگر پولی و بانکی

عبدالمجید شیخی، هیت علمی دانشگاه ازاد اسلامی

حسین عباسی فر، پژوهشگر اقتصادایران

حسن عباسی متقیان، پژوهشگر اقتصادانرژی

بیژن عبدی، پ‌ژوهشگر و مدرس اقتصاداسلامی

حجه الله عبدالملکی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)

صمد عزیزن‌ژاد، پژوهشگر پولی و بانکی

جعفر قادری، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز

محمود کریمی بیرانوند، پژوهشگر اقتصادانرژی

محمد کهندل، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

غلامرضا محمدپور، عضو هیئت علمی سابق دانشگاه خلیج فارس

مهدی مذهبی، پژوهشگر اقتصادایران

مهدی موحدی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)

الیاس نادران، عضو هیات علمی دانشگاه تهران

سیدرضا نخلی، پژوهشگر اقتصادایران

محمدتقی نظریان مفید، پژوهشگر اقتصادایران

محمد نعمتی، پژوهشگر اقتصادایران

سیدمحسن نیکوخواه خوش کلام، پژوهشگر اقتصادایران

سجاد یگانه، پژوهشگر اقتصاد ایران و مدرس مدعو دانشگاه ارومیه

علی یوسفی نژاد، عضوهیات علمی بازنشسته دانشگاه امام حسین(ع)