تشکیل بانک اطلاعاتی ژنتیکی در پیشگیری از وقوع جرم تاثیر زیادی دارد
آزمایش DNA بهترین شیوه تعیین هویت است که علم امروز دنیا به آن رسیده است تا در صورت ارتکاب به جرم مجدد امکان شناسایی آنها وجود داشته باشد که این هدف اصلی از تشکیل بانک داده‌های ژنتیک است.
بعلاوه اینکه وقوع جرم باعث ناامنی و اشاعه احساس آن می‌شود که این احساس در همه امور اقتصادی، اجتماعی و دیگر مسایل کشور تاثیر بسزایی دارد.
باید توجه کرد که ممکن است جرم علیه اشخاص، اموال، امنیت و آسایش عمومی و سایر زمینه ها باشد. پیشگیری شامل کم کردن هزینه‌هایی برای فراهم شدن این جرایم است که البته بستگی به نوع جرم سیاست پیشگیرانه خاصی را نیز می طلبد.
هر چند که اقدامات پیشگیرانه، عاقلانه تر و انسانی تر از برخورد با پس از وقوع جرم، کار آسانی نیست. هم چنان که در بند 5 اصل 156 قانون اساسی جمهوری اسلامی اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین را یکی از وظایف قوه قضائیه دانسته است.
از همین رو در راستای بند 5 اصل فوق الذکر طرح تشکیل بانک هویت ژنتیکی ایرانیان اولین قدم در پیشگیری از وقوع جرم است. افزایش قدرت تعیین هویت مجرمین پس از ارتکاب در جرم از اهم عوامل موثر در پیشگیری از وقوع جرم است.
بر این اساس، ایجاد رعب و وحشت در مجرمین با آگاه سازی آنها از امکان شناسایی سریع و دقیق آنها پس از ارتکاب جرم اثر چشم گیری در پیشگیری از ارتکاب جرم و خصوصا تکرار جرم داراست.
هدف اصلی از تشکیل بانک داده‌های ژنتیک
در حال حاضر تعیین هویت در دنیا به روش‌های مختلفی مثل انگشت نگاری یا از طریق قسمت‌های مختلف بدن انجام می پذیرد ولی هر کدام از آنها قابل دستکاری بوده و فرد می‌تواند با عمل پلاستیک سر انگشتان یا قسمت های دیگر آن را دستکاری کرد.
این در حالی است که آزمایش های DNA تنها روشی است که تاکنون از نظر علمی و عملی قابل خدشه نبوده و فرد اصلا نمی‌تواند در آن دخالت کرده و آزمایش را مخدوش کند.
بنابراین آزمایش DNA بهترین شیوه تعیین هویت است که علم امروز دنیا به آن رسیده است تا در صورت ارتکاب به جرم مجدد امکان شناسایی آنها وجود داشته باشد که این هدف اصلی از تشکیل بانک داده های ژنتیک است.
برخی از مزایای بانک داده‌های ژنتیک
1. جلوگیری از تکرار و تعدد جرم که دلالت بر حالت خطرناک بودن بزهکار و آمادگی وی برای ارتکاب جرایم دیگر دارد بسیاری از مجرمان تمایل به تکرار اعمال مجرمانه دارند( به طوری که در یک بررسی در کشور انگستان مشخص شده است که 90 درصد از متجاوزان به عنف و نیمی از سرقت‌های مسلحانه فرد بزهکار از پیش سابقه ارتکاب در جرایم مشابهی دارد).
مطالعات نشان می دهد بیش از 60 درصد مرتکبان جرایم خشن که از زندان آزاد شده اند در کمتر از سه سال پس از آزادی دوباره به جرایم مشابهی مبادرت می ورزند، نقش بانک هویت ژنتیک در شناسایی هویت این مجرمین با استفاده از مدارک مکشوفه در صحنه جرم بیش از پیش نمایان می شود. به طور مثال در انگلستان به تنهایی باعث کاهش 26 درصدی جنایات شده است.
2. جلوگیری از مهاجرت مجرمین که یک شگرد دیرینه به شمار می رود بطوریکه در DNA انسان قسمت هایی وجود دارد که در افراد مختلف دارای تنوع هستند.
به عبارت دیگر در ماده ژنتیکی هر فرد ویژگی منحصر به فردی وجود دارد که وی را حتی از پدر، مادر، خواهران و برادران خود متمایز می کند. که این امر می تواند از مهاجرت مجرمین جلوگیری کند.
3. پیشگیری از روش‌های زیرکانه مجرمین جهت بر هم زدن صحنه جرم( همچون سوزاندن صحنه جرم).
4. پیشگیری از فجایع بعد از جرم نظیر قتل شاهدین، کاربردهای این روش در پزشکی قانونی شامل بررسی خویشاوندی ( اثبات ابوت، بنوت، مادری، خواهری، برادری) تعیین دقیق مجرم از روی مواد و آثار به جامانده در صحنه جرم شامل تمام مایعات بیولوژیک (خون، ادرار، بزاق، ترشحات، منی و...) و نیز تمام بافت‌ها شامل پوست، مو، استخوان، غضروف، و دندان است.
تعیین فرد یا افراد متجاوز به عنف، تعیین هویت اجساد در مواردی که جسد متلاشی شده است می تواند گامی موثر در پیشگیری از فجایع بعد از جرم دانست.
5. جلوگیری از قتل‌ها و جرایم زنجیره ای، زمانی که بین پروفایل به دست آمده از نمونه صحنه جرم و اطلاعات بانک هویت ژنتیک یکی از نمونه دهندگان پیشین؛ پی به هویت فرد مجرم برده فرایندی که پزشکی قانونی انگلستان از آن در قالب فراین جستجوی خانوادگی برای یافتن بستگان احتمالی فرد مظنون بهره می‌برد.
احتمال یکسان بودن هویت ژنتیکی میان دو نفر به جز دوقلو های همسان آنچنان اندک است کهعملا صفر در نظر گرفته شده و احتمال اینکه اطلاعات ژنتیکی فردی با فرد دیگر دقیقا مشابه باشد، تقریبا نزدیک به صفر است.
6. حذف مظنونی که بین DNA آنها و DNA به دست آمده از صحنه جرم تطابقی ندارد( مظنونین بی گناه)، بطور مثال زمانی که در سال 1985 الک جفری در انگلستان اقدام به طراحی تعیین هویت از این طریق کرد در سال 1986 از این روش برای رفع اتهام از یک مظنون احتمالی در تجاوز به عنف در انگلستان استفاده شد.
7. همکاری موثر و هوشمندانه دستگاه‌های اجرایی در پیشگیری از جرم، اخذ DNA از مجرمین و نگهداری آن در بانک اطلاعات تاثیر بسزایی در شناسایی آن ها در سامانه‌های مختلف سوء پیشینه داردکه کمک زیادی به دستگاه‌های اجرایی خصوصا در بحث استعلام سوابق مجرمانه فرد متخلف را داراست.
8. صرفه جویی اقتصادی در کشف و پیشگیری از وقوع جرم.
در حال حاضر برای تشخیص هویت از خصوصیات ظاهری صورت، خصوصیات کلی بدن، جنس، سن، قد، رنگ، مشخصات چشم، برخی علایم و ویژگی‌های خاص افراد مثل خالکوبی، خال، بدشکلی‌ها، اثر انگشت، گروه‌های خونی اصل، ویژگی دندان‌ها و حتی اسکن قرینه چشم استفاده می‌شود.
بانک داده‌های ژنتیک یکی از ساده ترین و ارزانترین روش‌های تشخیص هویت محسوب می‌شود بطوری که بسیاری از پرونده‌های جنایی که سال ها معضل دادگاه‌های اروپایی و آمریکایی بود توسط این روش به سرانجام رسید.
9. برقراری ارتباط بین صحنه‌های جرم مختلف و کشف جرایم زنجیره ای که منتهی به افزایش امنیت اجتماعی می‌شود.
بر اساس آنچه که در باب اثرات تشکیل بانک اطلاعاتی ژنتیکی در پیشگیری از وقوع جرم ذکر شد چنین نتیجه گرفته می‌شود:
• با توجه به پیشرفت های به عمل آمده در علم تشخیص هویت ژنتیکی و تولید تجهیزات به روز کارآمد در این زمینه می‌توان از این تکنیک در راستای کشف علمی جرم و حل پرونده‌های قضایی بهره جسته و با در نظر گرفتن استانداردهای جهانی امکان تعقیب و شناسایی مجرم به صورت بین المللی امکان پذیر می‌شود.
• با ارایه نمونه‌های واقعی و تبلیغات صحیح، بجا و اطلاع رسانی توانمندی‌های موجود در کشف جرم با کمک تکنیک انگشت نگاری ژنتیک در سطح جامعه می توان به هدف پیشگیری از وقوع جرم به وسیله ایجاد ناامنی در بین مجرمین اقدام کرد.
• با کمک تشکیل بانک داده‌های ژنتیکی از مجرمین، تشخیص سریع و علمی مجرم و پیگیری جرایم سریالی( زنجیره ای) و تکراری امکان پذیر شده و با کشف و دستگیری مجرمین حرفه ای می‌توان گامی بلند در جهت پیشگیری از وقوع جرم برداشت.
• با استفاده از تکنیک‌های جدید مثل امضای DNA می‌توان از جعل اسناد و تغییر اموال مسروقه پیشگیری کرده و در صورت وقوع جرم با دقت 100% وقوع جرم را اثبات کرد.
• با استفاده از مزایای ذکر شده به لحاظ پلیسی- قضایی چه به لحاظ اقتصادی نسبت به کشف سریع تر، علمی تر و ارزان تر جرم و شناسایی مجرم اقدام کرده و امنیت اجتماعی در جنبه‌های مختلف موثر است.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *