روسیه آستین‌های خود را برای "افغانستان" بالا زده است
روسیه در حالی ایفای نقش در افغانستان بویژه ارتباط با طالبان را جدی گرفته که دونالد ترامپ هنوز سیاست خود برای ادامه حضور طولانی در این کشور را مشخص نکرده و امکان دارد که تلاش‌های مسکو حضور واشنگتن در منطقه را به چالش بکشد.
کرملین به‌تازگی تلاش‌های زیادی برای ورود به بحران افغانستان روی دست داشته که دعوت وزیر خارجه روسیه از همتای افغان خود، در ادامه همین تلاش‌ها است.
وزارت خارجه افغانستان هم این تلاش‌ها را درک کرده و این سفر را یک «فرصت» برای افغانستان و بسیار مهم دانست.
ضمیر کابلوف نماینده‌ی ویژه روسیه در امور افغانستان و پاکستان پس از اعتراف درباره روابط این کشور با گروه طالبان، بارها تأکید کرده که این تماس‌ها صرفاً با هدف برقراری آشتی ملی میان طالبان و دولت وحدت ملی است.
روسیه حالا همان‌گونه که آناتولی گالی‌یف کارشناس سیاسی امور خاورمیانه می گوید، به دلیل نگرانی شدید از تهدیدات بالقوه داعش در منطقه، از هر لحاظ می‌خواهد نقش مهمی را در افغانستان داشته باشد؛ نقشی که تا پیش از این و در حضور پانزده ساله آمریکا در افغانستان، خیلی محسوس نبود.
اما سوال مهم این است که این دو قدرت بزرگ، چگونه خواهند توانست منافع خود در افغانستان را در یک نقطه‌ی واحد، تعریف کنند و نقش دیگر بازیگران منطقه‌ای در این میان چیست؟
از سوی دیگر، دینگ شیجون نماینده ویژه چین در امور افغانستان و پاکستان در هفته گذشته به افغانستان سفر کرد و در دیدار با رئیس‌جمهور این کشور اذعان به تماس پکن با طالبان و تلاش چین به ترغیب این گروه برای صلح کرد.
چین به عنوان متحد استراتژیک پاکستان، پیش از این نیز روابطی با مقامات طالبان داشت و در نشست‌های چهارجانبه با حضور آمریکا به عنوان یکی از کشورهای مورد اعتماد پاکستان و گروه طالبان حضور می‌یافت.
سیاست اقتصادمحور چین، این کشور را از هر نوع مداخله مستقیم و تنش‌زا دور نگه داشته و مانع از این شده که به‌عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ و عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، به خود اجازه دخالت در بحران‌های جاری جهان را بدهد.
نگاه پکن به افغانستان، نگاهی کاملاً متفاوت از نگاه آمریکا، روسیه و پاکستان است؛ هر نوع رصد کردن وضعیت افغانستان، تماماً حول محور منافع اقتصادی‌اش در معادن و بازارهای افغانستان می‌گردد و البته نگران سرایت افراطیت از این کشور به ایالت سین‌کیانگ چین و افزایش افراط‌گرایی در این ایالت خودمختار نیز هست.
روسیه برای مهار تهدید داعش و ارتباط با طالبان به ناچار وارد مذاکره با حامی این گروه یعنی پاکستان شد که این تصمیم، همزمان با تشدید تحریم‌های کنگره آمریکا علیه پاکستان و سردی روابط میان دو دوست دیرینه بود.
پاکستان به‌هرحال می‌خواهد تا از کارت بازی که چند دهه با آن توانسته عمق استراتژیک خود را در افغانستان حفظ کند، استفاده مطلوب برده و مانع انقضای این کارت شود.
پس از این‌که روسیه نشست سه‌جانبه با همکاری چین و پاکستان درباره افغانستان برگزار کرد، دولت وحدت‌ملی انتقادهایی به دلیل دعوت‌نشدن در این نشست داشت و حالا چین و روسیه برای رفع این انتقاد، در دیدارهایی با مقامات افغان از آن‌ها خواسته‌اند تا در نشست پیش‌رو حضور فعال داشته باشند.
افغانستان علاوه بر آمادگی‌های لازم برای این نشست، رایزنی‌های لازم با پاکستان به‌عنوان حامی اصلی گروه طالبان را نیز روی دست گرفته است؛ رسانه‌های پاکستانی می‌گویند نماینده‌ای غیررسمی از شورای امنیت ملی افغانستان به این کشور سفر کرده و نیز سفیر افغانستان در اسلام‌آباد، در حال فراهم‌آوری زمینه‌ی سفر نوازشریف به کابل و دیدار وی با اشرف‌غنی است.
مشخص است که این دیدارها همگی برای تنش‌زادیی از روابط بین دو دولت صورت می‌گیرد که در سال‌جاری با لفاظی‌های تند، منجر به برهم خوردن مناسبات طرفین شده بود.
در نشست پیش‌رو که روسیه آن را برگزار خواهد کرد، از آمریکا و دیگر کشورهای عضو ناتو دعوت نشده اما لاوروف ابراز امیدواری می‌کند که بتواند با آمریکا در افغانستان، همانند سوریه به تفاهم برسد.
قطعاً ترامپ به دلایل نگرانی شدیدی که از خود نسبت به غیرآمریکایی‌ها و تروریسم در جهان اسلام نشان می‌دهد، حاضر نیست تا مأموریت خروج دولت اوباما از افغانستان را عملی کند.
با رویکرد دیپلماسی پاکستان به‌سوی روسیه و روابط نزدیک کرملین و مقامات طالبان، حالا محتمل است که ترامپ از سیاست بی‌تفاوتی نسبت به گروه طالبان دست برداشته و تغییری در رویکرد خود بدهد.
ترامپ که بیشتر از سیاست، مرد اقتصاد و منافع تجاری بوده و هدف بزرگ‌اش رشد اقتصاد آمریکا است، این امکان را محتمل می‌کند که به گفته نیویورک‌تایمز، درهای دیپلماسی را به سوی مقامات طالبان باز بگذارد.
دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر، به تازگی از کاخ‌سفید درخواست کرده بود تا به‌طور مستقیم مقامات این گروه را برای مذاکره بپذیرد.
گروه طالبان با حمایت‌های منطقه‌ای‌اش، طی پانزده‌سال اخیر سعی کرد تا اتوریته خود را حفظ کند و وجهه‌ای به‌عنوان یک بازیگر بالقوه در مناسبات قدرت در افغانستان از خود برجای بگذارد؛ آرمانی که حالا بعد از روابط با روسیه اندک‌اندک می‌تواند محقق شود.
انتهای پیام /
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *