گونه جدید گیاه زنبق کشف شد

به گزارش گروه جامعه ، اعضای هیات علمی گروه گیاه‌شناسی (هرباریوم) پژوهشکده علوم  گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد موفق شدند گونه جدیدی از گیاه زنبق را کشف کنند.

این گونه گیاهی از جنس زنبق (Iris) و متعلق به تیره زنبقیان (Iridaceae) است که برای نخستین‌بار از کوه‌های هزارمسجد و الله‌اکبر در شمال استان خراسان ‌رضوی جمع‌آوری شده و پس از مطالعات تخصصی گیاه‌شناسی بر روی نمونه‌های هرباریومی و نمونه‌های زنده از این گیاه در رویشگاه‌های طبیعی، به‌عنوان گونه جدیدی برای علم گیاه‌ شناسی و دنیا معرفی شده است.

این گونه جدید، به افتخار شاعر بلندآوازه ایران‌زمین، حکیم ابوالقاسم فردوسی، به نام علمی Iris ferdowsii یا «زنبق فردوسی» نامگذاری شد و نمونه تیپ یا سند آن، تحت شماره ۴۵۱۷۰ در هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد نگهداری می‌شود.

رویشگاه نمونه تیپ این گونه، بر روی دامنه کوه‌های هزار مسجد و مشرف به روستای پاژ، زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته است.

«زنبق فردوسی» در دامنه ارتفاعی بین هزار و ۴۰۰ تا ۲ هزار و ۷۵۰ متری استپ‌های کوهستانی با شیب ملایم و بستر سنگ‌آهکی می‌روید و از نظر علم رده‌بندی گیاهی از خویشاوندان وحشی زنبق‌های زینتی محسوب می‌شود.

با توجه به جمعیت‌های بسیار پراکنده این گونه و نیز تخریب زیستگاه‌ها بر اثر چرای بی‌رویه دام، شخم‌ زنی مراتع کوهستانی برای کشاورزی دیم و عملیات جاده‌سازی، این گونه گیاهی بر مبنای معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، گونه‌ای درخطر انقراض محسوب می‌شود.

گزارش این اکتشاف علمی در قالب یک مقاله تخصصی در نشریه Phytotaxa که جز نمایه JCR قرار دارد، به چاپ رسیده است.