سریال‌های ترکیه‌ای سبک زندگی و فرهنگ "افغانستان" را تغییر می‌دهد
سریال‌های ترکیه‌ای مطابق فرهنگ و رسوم افغانستانی‌ها نبوده و همسو با منافع فرهنگی و اقتصادی ترکیه بوده و انتشار آن تنها می‌تواند مردم افغانستان را همسو با منافع ترکیه کند.
در چند سال اخیر به استثنای چند تلویزیون، اکثر رسانه‌های دیداری مشغول نمایش سریال‌های ترکیه‌ای بوده و کارگردانان، فیلم‌نامه‌ها و بازیگران همه سریال‌ها ترکیه‌ای بوده و هستند.
در طول یک‌ونیم دهه اخیر از سریال‌های افغانستانی فقط «بهشت خاموش» و «شیرین» از مجموعه‌های مطرح در رسانه‌های کشور بوده، مجموعه‌هایی که آمار خیلی ناچیز و اندک به نظر می‌آید.
اکنون بازار سریال‌های ترکیه‌ای در رسانه‌های دیداری افغانستان داغ و پر طرفدار است و نظر به تحقیقات و گزارش‌ها، بخشی از زندگی مردم افغانستان در تماشای این سریال‌ها می‌گذرد.
انتشار پی‌هم و بی‌وقفه این سریال‌ها در رسانه‌های افغانستان، از چند جنبه قابل بررسی بوده که فقط به چند بخش آن به صورت مختصر اشاراتی داریم.
البته پیش از آن باید گفت که تفریح، سرگرمی و آموزش از ویژگی‌ها و وظایف رسانه‌ها به حساب می‌رود و بیشتر متخصصان رسانه‌ای و هنری بر این باور هستند که برنامه‌های تفریحی و سرگرم‌کننده‌ای رسانه‌ها باید جنبه آموزشی و فرهنگی داشته باشد.
با این وصف، انتشار فقط سریال‌های ترکیه‌ای در کشور، هر چند جنبه تفریحی دارند، اما از لحاظ فرهنگی و آموزشی آنگونه که انتظار می‌رود، تأثیر مثبت بر افکار و زندگی مخاطبان افغانستان نگذاشته است، حتی در بسیاری موارد دیده شده که تأثیر منفی عمیقی در روح و روان اجتماعی افغانستانی‌ها از خود بر جا گذاشته است.
ورود موجی از سریال آن‌هم از یک کشور خاص، خود سوال‌برانگیز و قابل تأمل است، مردم افغانستان فقط به فرهنگ، هنر و آثار هنری ترکیه‌ای ضرورت ندارند، بلکه باید با فرهنگ‌ها، آداب و شیوه‌های زندگی اجتماعی و فرهنگی کشورهای دیگر نیز آشنا شوند.
از سوی دیگر، بسیاری از موارد فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی در برخی سریال‌های ترکیه‌ای، از لحاظ سبک و محتوا با زندگی مردم افغانستان نه تنها هماهنگ نیست، بلکه در برخی موارد باهم اختلاف‌هایی هم دارند.
از این رو، پخش چنین سریال‌ها به صورت یکبارگی به جای آنکه بر روان مردم افغانستان تأثیرات مثبت بگذارد، با پیامدهای منفی همراه بوده و از لحاظ رفتارهای اجتماعی مردم را با چالش بزرگی مواجه خواهد کرد، زیرا الگوبرداری مستقیم از سوی برخی بینندگان در بسیاری موارد در تضاد با سنت و آداب اجتماعی افغانستان قرار گرفته و چالش اجتماعی ایجاد می‌کند.
فیلم‌ها و آثار هنری ترکیه‌ای از لحاظ اقتصادی نیز با سیاست ترکیه، هماهنگ و دارای ارتباط است، یعنی در کنار اینکه بازار هنر افغانستان را آثار هنری ترکیه‌ای پر کرده، بازار اقتصاد و تجارت کشور را نیز تبلیغات آثار هنری و سریال‌های ترکیه‌ای به صورت سیستماتیک و سازمان یافته احتوا کرده است.
در بسیاری موارد، اکثر تبلیغات سینمای ترکی، در بازارهای افغانستان پیدا شده و در بین جوانان و نوجوانان افغانستانی جا افتاده که از این طریق نیز بخشی از اقتصاد کشور را به صورت غیرمستقیم وارد اقتصاد ترکیه کرده است.
فیلم‌نامه‌های برخی سریال‌های ترکیه‌ای با اینکه با فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای مردم افغانستان مطابقت ندارد، از بی‌محتوایی و بی‌کیفیتی داستانی نیز رنج می‌برد و فقط جنبه تفریحی دارد که در بسیاری موارد در تضاد با هنجارها و ارزش‌های دینی و مذهبی افغانستانی‌ها است.
دولت افغانستان و بویژه وزارت اطلاعات و فرهنگ باید در کنار اینکه از کار رسانه‌ای و خبررسانی، حمایت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌کند، باید از نحوه فعالیت رسانه‌ها در افغانستان نیز نظارت دقیق و با توجه به ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی افغانستان داشته باشد.
افغانستان کشور جنگ‌زده‌ای بوده و در این جغرافیا، سال‌ها تاریکی، جهل و استبداد فرمانروایی کرده و بیش از 50 در صد مردم افغانستان بی‌سواد و بی‌بهره از ارزش‌های فرهنگی، مدنی و جهانی هستند، بدون شک برای تربیت، رشد و شکل‌گیری افکار آنها، رسانه‌های کشور باید برنامه‌های متنوع، مورد نیاز و مهمی منتشر کنند.
از سوی دیگر، دولت افغانستان به جای پخش فیلم‌ها و آثار هنری وارداتی باید در تلاش تقویت هنر و هنرمندان افغانستانی باشد، اکنون هنر و هنرمند در افغانستان به حاشیه قرار گرفته‌اند.
بدون شک، تقویت و رشد آثار هنری افغانستان و پخش آن در رسانه‌های کشور، جایگاه افغانستان را از لحاظ کار هنری در میان کشورهای جهان در مقام بالایی قرار داده و راهی می‌شود که هنر افغانستان از لحاظ فرهنگی و اقتصادی سود‌آور باشد.
در نتیجه می‌توان گفت که پخش سریال‌های خارجی، زمینه رشد اقتصاد و فرهنگ کشورهای خارجی در افغانستان را بیشتر فراهم کرده و مردم افغانستان را از لحاظ فرهنگی نیز به موجودات مصرفی تبدیل خواهد کرد و این از مسئولیت‌های دولت کابل بوده که به جای تقویت و زمینه‌سازی برای تولید بیشتر آثار هنری خارجی، جهت رشد فکری، هنری و اقتصادی هنرمندان و مردم کشور خود ما تلاش کند.
/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *