روند قانونی فیلترینگ سایت‌ها/ از درخواست فیلتر توسط کاربران تا بررسی گزارش‌های واصله در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ،  فیلترینگ یکی از موضوعات مربوط به قانون جرائم رایانه‌ای است. تشخیص فیلترینگ و مسدودسازی بر عهده کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه است. مطابق ماده (22) قانون جرائم رایانه ای قوه قضائیه موظف است نسبت به ایجاد کمیـته تعیین مصادیق محـتوای مجرمانه در محل دادستانی کل کشور اقدام کند.

مسئولیت این کارگروه نظارت بر فضای مجازی و پالایش تارنماهای حاوی محتوای مجرمانه و رسیدگی به شکایات مردمی است.

درخواست هایی از نهادهای مختلف برای فیلتر است در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بررسی می شود. برخی سایت های اخلاقی محرز هستند و سریعا فیلتر می شوند ولی سایت هایی که محل بحث هستند و یا سایت های پر مراجعه، داخل کارگروه در موردشان بحث می شود و بعد از تصمیم گیری و رای گیری این اتفاق می افتد که فیلتر بشود و یا نشود. به عنوان مثال در مورد فیلتر شدن تلگرام کارگروه تعییین مصادیق محتوای مجرمانه چندین جلسه برگزار شد و در نهایت نیز با فیلترینگ آن موافقت نشد.

اما در مورد سایت هایی که با فیلتر شدن آن موافقت می شود  تصمیمات بعد از آن به وزارت ارتباطات ابلاغ می شود و مجری وزارت ارتباطات است که سایتی فیلتر شود.

دادستانی کل کشور و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه دو نهادی هستند که در رابطه با فیلترینگ تصمیم گیری می کنند، این کارگروه 13 عضو دارد متشکل از هفت عضو دولتی و شش عضو غیر دولتی که درباره مسائل تصمیم می گیرند.

دادستان کل کشور رئیس کارگروه، وزیر یا نماینده وزیر اطلاعات، وزیر یا نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر یا نماینده وزیر دادگستری، وزیر یا نماینده وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر یا نماینده وزیر علوم تحقیقات و فناوری، وزیر یا نماینده وزیر آموزش و پرورش، فرمانده نیروی انتظامی، یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، یک نفر از نمایندگان عضو کمیسیون قضایی و حقوقی به انتخاب این کمیسیون به تائید مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، نماینده دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از اعضای این کارگروه هستند.

هر یک از اعضا به موجب وظیفه ذاتی خودش، موارد مجرمانه‌ای را که می‌بیند یا به او گزارش می‌شود، برای این کارگروه گزارش می‌کند و کارگروه هم طبق نظر اکثریت اعضا، تصمیم به فیلتر یا مسدودسازی می‌گیرد.

ممکن است این سوال پیش بیاید که چه مواردی از مصادیق محتوای مجرمانه محسوب می‌شوn و یا به طور کلی فیلتر شدن یک پایگاه اینترنتی چطور صورت می‌گیرد؟

فهرست مصادیق محتوای مجرمانه از طریق کارگروه اعلام شده است، این فهرست در پنج محور "محتوای علیه عفت و اخلاق عمومی"، "محتوای علیه مقدسات اسلامی"، "محتوای علیه امنیت و آسایش عمومی"، "محتوای علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی" و "محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای و سایر جرایم به کار می ‌رود" تدوین شد و تمامی ارائه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی نیز مکلف شدند چنانچه با یکی از مصادیق مصرحه در این فهرست مواجه شدند بلافاصله مراتب را به دبیرخانه مستقر در دادستانی کل کشور اعلام کنند.

دبیرخانه کارگروه نیز با بررسی گزارش‌های واصله نسبت به مجرمانه بودن یا نبودن، تصمیم نهایی را اتخاذ و در صورت احراز محتوای مجرمانه نسبت به پالایش اقدام کنند و مراتب توسط دبیرخانه به مراجع قضایی ذیربط برای تعقیب کیفری مقتضی اطلاع دهند.

از سویی دیگر قوه قضائیه هر جایی که بستر جرم وجود داشته باشد طبق اصول حقوقی مکلف به ورود است و طبق ماده 215 قانون مجازات اسلامی  بازپرس یا دادستان در صورت صدور قرار منع یا موقوفی تعقیب باید تکلیف اشیاء و اموال کشف شده را که دلیل یا وسیله ارتکاب جرم بوده و یا از جرم تحصیل شده یا حین ارتکاب، استعمال و یا برای استعمال اختصاص داده شده است تعیین کند تا حسب مورد، مسترد، ضبط یا معدوم شود. در مورد ضبط، دادگاه تکلیف اموال و اشیاء را تعیین می کند. همچنین بازپرس و یا دادستان مکلف است مادام که پرونده نزد وی جریان دارد به تقاضای ذینفع و با رعایت شرایط زیر دستور رد اموال و اشیاء مذکور را صادر کند.

هر سایت، شبکه اجتماعی و نشریه‌ الکترونیکی یا هر ابزاری که محتوا را در فضای مجازی منتشر کند و محتوای مجرمانه مطرح کند دادستان می تواند حسب تشخیص خود ورود کند.

از طرفی با توجه به تعدد سایت‌ها و وبلاگ هایی که در زمینه ارائه مطالب غیر اخلاقی فعالیت می کنند افراد می‌توانند با مراجعه به سایت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در قسمت درخواست فیلتر، گزارش فیلتر چنین سایت هایی را داده تا مسئولین مربوطه پس از بررسی های لازم، اقدام به فیلتر این گونه سایت ها بکنند. 

برای معرفی چنین سایت‌هایی در ابتدا باید به درگاه internet.ir مراجعه و برروی درخواست فیلتر که در سمت راست صفحه قرار گرفته، کلیک کنید. 

بعد از انجام این عملیات به صفحه‌ای به نام "سامانه درخواست فیلتر تارنماهای مختلف" ورود پیدا می‌کنید که باید در قسمت تمام فرم ثبت گزارش تارنمای متخلف آدرس سایت مورد نظر خود را وارد کنید و بعد از آن نوع تخلف انجام شده که سایت مربوطه به آن اقدام کرده است را از فرم مورد نظر انتخاب کنید. 

در این قسمت از همکاری کلیه کاربران اینترنتی که با احساس مسئولیت نسبت به هویت فرهنگی و ارزش‌های اسلامی و با عمل به فریضه امر به معروف و نهی از منکر بر فضای مجازی نظارت کرده و با اقدامات ارزنده خود با تهاجم فرهنگی و جبهه جنگی که دشمن بر ملت و کشور اسلامیمان تحمیل کرده است، با جدیت به مقابله می‌پردازند، تشکر و قدر دانی شده است. 

بر اساس اعلام، کاربرانی که قصد اعلام تخلفات تارنماهای حاوی مصادیق مجرمانه از طریق این سامانه را دارند، می‌توانند گزارشات خود را به یکی از دو روش زیر ارسال کنند: 

۱ -تکمیل فرم گزارشات مردمی (راهنمای تکمیل فرم). 

۲ -نصب افزونه گزارشات مردمی در مرورگر فایرفاکس (راهنمای نصب و استفاده افزونه گزارشات مردمی). 

در این قسمت می‌توانید به اختیار پست الکترونیکی خود را هم وارد کنید. در زیر این گزینه، جعبه‌ای به نام توضیحات در نظر گرفته شده که کاربر می تواند در رابطه با موارد درون سایت که از نظر وی خلاف قوانین است توضیحاتی را ارائه دهد. 

بعد از وارد کردن کد امنیتی کافی است برروی گزینه ارسال کلیک کنید تا درخواست شما ثبت شود. علاوه بر این افزونه‌ای هم طراحی شده که کاربران می‌توانند آن را روی مرورگر خود نصب کنند. در حقیقت این افزونه کار کاربران را راحت‌تر می‌کند تنها کافی است بعد از نصب آن آدرس درگاه را وارد کنید و بعد از وارد کردن کد امنیتی گزارش خود را در دبیرخانه کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه به ثبت برسانید. 

شایان ذکر است کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مرجع رسیدگی به شکایات خصوصی از پایگاه های اینترنتی نمی باشد. لذا کسانیکه از اقدامات یک پایگاه اینترنتی به لحاظ انتشار تصاویر خصوصی، اهانت، نشر اکاذیب، کلاهبرداری و غیـــره متضرر شده اند باید شکایت کتبی تنظیم کرده و به دادسرای محل اقامت خود تقدیم کنند.

انتهای پیام /