"آلودگی کابل" تقصیر مردم یا شهرداری؟

به گزارش سرویس بین الملل سید میرزا حسین احسانی کارشناس مسائل فرهنگی افغانستان طی یادداشتی اختصاصی به علل و عوامل آلودگی در افغانستان پرداخت.
 
در این یادداشت آمده است: یکی از معضلات مخاطره آمیزی که شهروندان کابلی با آن دست به گریبان اند مشکل آلودگی هوا و انباشت زباله‌های است که در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر کابل تصاویر زشتی را به وجود آورده و مشام رهگذران را سخت آزار می‌دهد.
 
در ابتدا این سوال را مطرح می‌شود که آیا آلودگی کابل تقصیر مردم است یا شهرداری؟ و هریک از این 2 نهاد چه وظایفی را در قبال تمیز و پاک نگه‌داشتن شهر بر عهده دارند؟
 
قبل از پرداختن به این سوال به بررسی عوامل آلودگی کابل و مضرات آن اشاره می‌شود.
 
عوامل بسیاری در آلودگی هوای کابل نقش دارد که در ذیل به آن می‌پردازیم
 
الف: زباله‌ها
 
زباله‌های تولید شده در خانه‌ها بخش زیادی از آلودگی کابل را تشکیل می‌دهد. مردم زباله‌های خود را داخل کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌گذارند و شهرداری هم متأسفانه یا به دلیل کمبود پرسنل، یا به دلیل کمبود امکانات و یا به دلیل کمکاری و عدم احساس مسئولیت به موقع به جمع آوری زباله ها اقدام نمی‌کند.
 
به همین دلیل زباله‌های بسیاری در کوچه‌ها و خیابان‌های کابل انباشته می‌شوند و مناظر چندش آوری را تشکیل می‌دهند و بوی بد و متعفن آن مشام هر رهگذری را می‌آزارد.
 
ب: دود ماشین‌ها
 
دود ماشین‌ها یکی از مهم ترین عوامل آلودگی هوای کابل به شمار می‌رود. تردد انواع وسائل نقلیه دود زا در سطح شهر به آلایندگی هوا می‌افزاید.  
 
بیشتر اتومبیل‌هایی که در شهرهای افغانستان تردد می‌کنند از سوخت گازوئیل استفاده می‌نمایند و معاینه فنی هم متأسفانه در کار نیست به همین دلیل دود زیادی تولید می‌کنند.  
 
برای رفع این مشکل می‌توان با افزایش وسائل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس(بس)های داخل شهری، گاز سوز کردن ماشین‌ها، و معاینه فنی خودروها و جلوگیری از تردد وسائل نقلیه دود زا از آلودگی بیشتر هوای کابل جلوگیری کرد.
 
ج: دود بخاری‌های زغالی
 
متأسفانه با وجود گاز طبیعی فراوان هنوز شهرهای افغانستان حتی کابل پایتخت از نعمت گاز بی‌بهره بوده و در زمستان برای گرم کردن خانه‌ها از چوب، زغال و بخاری‌های زغالی استفاده می‌شود و نانوایی‌ها نیز از چوب به عنوان سوخت استفاده می‌کنند که دود حاصل از اینها در آلودگی هوای کابل نقش به سزایی دارد.  
 
تمهیدات دولت برای گازکشی شهرها به ویژه کابل اهمیت زیادی در کاهش آلودگی هوای شهرها خواهد داشت.
 
د: گردو غبار
 
جاده‌های خاکی و مخروبه، پیاده‌روهای خاکی و بدون آسفالت و سنگ فرش، توده‌های بزرگ زباله یکی دیگر از عوامل آلودگی کابل است.  
 
با عبور ماشین‌ها و وزش بادها گرد و غباری زیادی به هوا بلند می‌شود و آلودگی را پخش می‌کند.
 
شهرداری در قدم اول خیابان‌ها، کوچه‌ها و پیاده‌روهای شهر را آسفالت نماید و برای سنگ فرش یا موزائیک نمودن پیاده‌روها از صاحبان املاک پول گرفته و پیاده‌رو‌ها را سنگ و یا موزاییک نماید تا جلو گرد و غبار گرفته شود.
 
متخصصان علوم مختلف پزشکی می‌گویند: آلاینده‌های موجود در هوا آثار زیانبار متعددی بر جسم و روح افراد بر جای می‌گذارد، به گونه‌ای که این‌ عوارض حتی سال‌ها افراد را درگیر خود می‌کند.
 
به گفته پزشکان، متخصصان و دست اندرکاران بهداشت و سلامت جامعه، پدیده آلودگی هوا بر دستگاه‌های داخلی بدن همچون دستگاه قلبی و عروقی و تنفسی و همچنین اندام‌های خارجی مانند چشم و پوست که به طور مستقیم در معرض آلودگی هوا قرار می‌گیرند، اثرات مخربی دارد.
 
براساس اظهار نظر برخی از متخصصان علوم مختلف پزشکی بروز بیماری‌های مزمنی همچون آسم و آلرژی‌های پوستی و بعضا بیماری‌های صعب‌العلاج و لاعلاجی مانند سرطان از جمله تاثیرهای مخرب و غیر قابل جبران آلودگی هوا بر سلامت افراد جامعه است.
 
دولت افغانستان بویژه شهرداری‌ها وظیفه دارند که اولا سطل‌های بزرگ برای زباله‌ها در خیابان‌ها بگذارند تا مردم زباله‌هایشان را داخل سطل‌ها بگذارند و همچنین هرشب باید زباله‌ها را از کوچه‌ها و خیابان‌های کابل جمع آوری کرده و به بیرون شهر انتقال دهند.
 
ثانیا با احداث فضای سبز، تشویق شهروندان به کاشت درخت، همچنین افزایش وسایل حمل و نقل عمومی، گاز سوز کردن خودروها و جلوگیری از تردد ماشین‌های دودزا به کاهش آلودگی شهر و هوای کابل کمک نمایند.
 
گفتنی است، شهروندان نیز در قبال آلودگی شهر و هوای کابل وظایف و مسئولیت خود را دارند که باید به آنها عمل نمایند.
 
وظایف شهروندان هم این است که زباله‌های خویش را در کوچه ها و خیابان‌ها نیندازند و آنها را در جاهای معین و سطل‌های مخصوص زباله بیاندازند و حتی‌المقدور جلو خانه‌های خویش را اسفالت و یا سنگ و موزاییک نماید.
 
کسانی که چند صد هزار دلار برای ساخت خانه خرج می‌کنند چرا چند هزار افغانی برای موزاییک کردن پیاده رو جلوی خانه‌های خود هزینه نمی‌کنند؟!
 
رسانه می‌توانند در کاهش آلودگی کابل نقش به سزایی داشته باشند. رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های تصویری با فرهنگ سازی و آگاهی مردم به اهمیت نظافت و مضرات آلودگی می‌تواند کمک مؤثری در این زمینه بنماید و رسالت اجتماعی خویش را به انجام برساند.
 
همچنین آموزش و پرورش بویژه معلمان می‌توانند نقش مهم و تأثیر گزاری در نظافت و کاهش آلودگی شهر و هوای کابل ایفا نمایند.
 
معلمان با آموزش کودکان از کودکی و خرد سالی به رعایت نظافت و اهمیت بهداشت و مسائل بهداشتی و مضرات عدم رعایت بهداشت و آلودگی آگاه ساخته و نقش خویش را ایفا نموده و دین خویش را ادا نمایند. تنها دولت و شهرداری در آلوده کردن شهر و هوای کابل مقصر نیست.
 
شهروندان کابل و رسانه‌ها نیز در این زمینه کوتاهی کرده‌اند و مقصرند، شهر‌وندان نیز باید شهر را خانه خویش دانسته در حفظ و مراقبت و نظافت آن بکوشند و برای داشتن شهر پاک و هوای صاف و تمیز همه دست به دست هم دهیم و خانه ای خویش را کنیم آباد!
 
/