فاتحه ای برای شورای حقوق بشر سازمان ملل

به نقل از اتاق خبر 24، عربستان سعودی از سال 2013 برای اولین بار به عضویت شورای حقوق بشر سازمان ملل انتخاب شد. با وجود لابی واضح نفت، عضویت این کشور به شورای حقوق بشر آنقدرها هم تعجب نداشت ولی هنگامی که عربستان سعودی به عنوان رئیس این نهاد در سال 2015  انتخاب شد، ابتدا بهت و تعجب، سپس خشم نهادهای مستقل حقوق بشری را بر انگیخته و واکنشهای زیادی را به دنبال داشت.

"هیلل نویر" مدیر اجرایی سازمان غیر دولتی دیده بان حقوق بشر گفته بود: این شرم آور است که سازمان ملل متحد کشوری مانند عربستان سعودی را برای ریاست این گروه انتخاب کرده است. دلارهای نفتی و سیاست بر حقوق بشر پیروز شدند، فریبکاری و بیشترین ضربه وارده به اعتبار نهادی که پایبندی به اصول اخلاقی سازمان ملل متحد را نشان می دهد این است که عربستان سعودی در سال ٢٠١٣ عضو آن شده است، عربستانی که با آن همه فجایع ضد بشری چه در داخل کشور خود بر ضد حقوق اقلیت ها و زنان و چه در بیرون در مرزهای کشور خود بر ضد مردم یمن وضعیتش برای همه دنیا مشخص است.

براساس گزارش راشا تودی، روسیه که یکی از اعضای شورای حقوق بشر است نتوانست آرای لازم را برای در اختیار گرفتن مجدد کرسی خود در این شورا بدست آورد. از سال 2006 این برای اولین بار است که مسکو کرسی خود را در شورای حقوق بشر از دست میدهد.

شورای حقوق بشر چیست؟

شورای حقوق بشر سازمان 47 عضو دارد که یک سوم اعضای آن هر سال باید مجددا رای گیری و انتخاب شوند.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، به عنوان جانشین کمیسیون حقوق بشر اختلاف برانگیز این سازمان‌، که منحل شد عمل می‌کند. به این دلیل که در برخی مقاطع اعضای کمیسیون حقوق بشر مشکوک به نقض حقوق بشر بودند. در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ مجمع عمومی به اتفاق آراء رای داد، شورای حقوق بشر به کمیسیون حقوق بشر تبدیل شد.

"کوفی عنان" دبیر کل سازمان ملل در شصت و یکمین نشست سالانه این کمیسیون با بیان این که اعتبار در حال تنزل کمیسیون حقوق بشر باعث تضعیف سازمان ملل شده، اعلام کرد: قصد دارد این کمیسیون را به علت ناکارایی تغییر ساختار داده و هیأت و ساختار جدیدی را جانشین آن سازد. یکی از محورهای عمده اصلاحات جدید سازمان ملل در گزارش کوفی عنان «ایجاد شورای حقوق بشر» بود .

کوفی عنان در خصوص چرایی تصمیم برای ایجاد سازوکاری جدید به نام «شورای حقوق بشر» عقیده داشت که اعتماد عمومی به سازمان ملل متحد خدشه دار شده و اگر بخواهیم این اعتماد را دوباره به دست آوریم باید ساختار کمیسیون حقوق بشر را تغییر دهیم.

در راستای اقدامات کوفی عنان آمریکا یک جنگ زرگری را شروع و بارها اعلام کرد که کمیسیون حقوق بشر نهادی بی‌اعتبار و ناکارآمد است و باعث بی‌اعتباری کل سازمان شده است. متقابلا آمریکا هم اعتقاد داشت چنانچه کشورهایی که خودشان در مظان اتهام هستند، اگر به عضویت کمیسیون در آیند، جلوی کار مؤثر این کمیسیون را خواهند گرفت. کشورهایی مثل لیبی، کوبا، سودان، چین و روسیه که در مجامع بین المللی به عنوان ناقض حقوق بشر شناخته می شدند، ‌توانسته بودند در مقاطعی به عضویت این کمیسیون درآیند.

انتقاد از این کمیسیون از سال ۲۰۰۴ هنگامی شدت یافت که لیبی ریاست آن را به عهده گرفت.

بسیاری از کشورها از جمله آمریکا، لیبی را از ناقضان حقوق بشر می‌دانستند و ریاست آن بر کمیسیون حقوق بشر را مضحک می‌خواندند. در آن زمان حتی آمریکا تهدید کرد تا وقتی ساختار کمیسیون اصلاح نشود، سهم خود در بودجه این کمیسیون نمی‌پردازد.

از نظر آمریکا، عضویت کشورهایی که به اعلامیه جهانی حقوق بشر پایبند نباشند باید لغو میشد و کشورهایی که ‌از تروریسم بین‌الملل حمایت کرده‌اند یا در تولید سلاح‌های کشتار جمعی نقش داشته‌اند باید از این کمیسیون کنار گذاشته می شدند.

حالا چه اتفاقی افتاده است که یکی از اصلی ترین دشمنان حقوق بشر و انسانیت رئیس یک نهاد بین المللی حقوق بشری میشود؟

چرا عربستان ناقض حقوق بشر است؟

گرچه مؤسسات حقوق بشری بین‌المللی گزارش‌های متعددی در مورد نقض گسترده  حقوق بشر در عربستان منتشر می‌کنند، اما کشورهای جهان و مؤسسات بین‌المللی هیچ اقدام قابل توجهی برای جلوگیری از این اقدامات و اعمال فشار و تحریم عربستان برای توقف این جنایت‌ها در دستور کار قرار نداده است.

 1-  رانندگی زنان در عربستان سعودی ممنوع است و با وجود برخی تلاش‌های انجام شده برای برداشتن این ممنوعیت، به دلیل مخالفت مقام‌های وهابی این کشور، این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده است.

2- با این که دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکرده‌است و حتی آموزش رایگان نیز برای ایشان در نظر گرفته‌است، حضور دختران در آموزشگاه‌ها و مدارس بسیار محدود است. بر اساس آمار رسمی دولت سعودی، ۵۵ درصد دانش آموزان دبستان، ۷۹ درصد دانش آموزان راهنمایی و ۸۱ درصد دانش آموزان دبیرستان پسر هستند. دیدگاه‌های سنتی در عربستان سعودی باعث شده‌است که بسیاری از دختران در سنین پایین مدرسه را ترک می‌گویند. در قوانین سعودی، زنان تنها مجاز به فعالیت در زمینه آموزش و بهداشت و یا چندین مورد استثنائی دیگر هستند. ورود زنان بدون همراهمی محرم به بسیاری از مکان‌های عمومی سعودی از جمله بانک‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌ها ممنوع است. علمای حنبلی سفر زنان را بدون همراهی مردی از محارمش ممنوع می‌دانند.

3- مطابق قوانین عربستان آزادی دینی به رسمیت شناخته نمی شود و غیر مسلمانان حق ادای شعائر خود را به شکل علنی ندارند. در دوره پاپ بندیکت شانزدهم، مسئولان واتیکان مراتب نگرانی خود را از منع مسیحیان از ادای مناسک دینی خود ابراز داشته بودند. محدودیتهای شدیدی علیه شیعیان در عربستان وجود دارد.

4- فعالان حقوق بشری و فعالان سیاسی در عربستان به شدت سرکوب می شوند. کارگران خارجی در عربستان در معرض بهره کشی و برخورد نادرست کارفرمایان هستند. کارگران منازل در معرض خشونت جنسی و دیگر موارد نقض حقوق بشر قرار دارند. در عربستان بر اساس گزارش رسانه ها ۷۰ هزار فرد بدون تابعیت که البدون نامیده می شوند وجود دارد.

5- یکی از مهم ترین ابعاد نقض حقوق بشر از سوی عربستان در سال های اخیر را می تواند تجاوز ناجوانمردانه این کشور به یمن دانست که با واکنش برخی سازمان های حقوق بشری مواجه شده است. جنگ‌افروزان با تکیه بر پیشرفته‌ترین سلاح‌های غربی، تقریباً تمام زیرساخت‌های اقتصادی و مراکز مهم تجاری، فرهنگی، بیمارستان‌ها، مدارس و حتی سیلوهای گندم و آذوقه مردم فقیرترین کشور عربی همسایه خود را ویران کردند و در حملات بی‌وقفه خود به مناطق مسکونی هم، هزاران یمنی بی‌دفاع را به خاک و خون کشیدند و میلیون‌ها نفر را آواره کردند.

6- مکاتبات هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا و مشاورش، افشا کننده ابعاد تازه‌ای از کشتار تظاهرکنندگان بحرینی توسط نظامیان آل‌سعود است. نامه‌های رد و بدل شده میان کلینتون وزیر خارجه سابق (و نامزد فعلی ریاست جمهوری) و مشاورش که توسط ویکیلیکس افشا شد، بار دیگر واقعیت نقش عربستان در سرکوب انتفاضه بحرین و قتل تظاهرکنندگان مخالف نظام آل خلیفه را در محافل بین المللی مطرح کرد.

7-  تعداد بازداشت‌شدگان در عربستان بر اساس اعلام سازمان دیده‌بان حقوق بشر تا 15 ماه می 2014 میلادی، 26766 نفر بوده است. 203 نفر از این تعداد بدون محاکمه بیش از 6 ماه زندانی شده‌اند، 16 نفر بیش از 2 سال در زندان بوده‌اند و برای یک نفر حکم زندانی بیش از 10 سال تعیین شده است. اما بر اساس آمارهای غیر رسمی 30 هزار بازداشتی‌های در زندان‌های سعودی هستند و این زندان‌ها از بدترین زندان‌های جهان هستند.

8- گزارش‌های ویژه بازرسان در زمینه آزادی مذهب و اعتقاد نشان از بازداشت گسترده پیروان اقلیت‌های مذهبی در عربستان سعودی به ویژه شیعیان دارد. تبعیض گسترده اجتماعی علیه ساکنان مناطق شرقی یا جامعه شیعه احساء دنبال می‌شود. آنها حتی حق کار در مدارس خصوصی یا مهدکودک‌ها را ندارند. تصدی برخی پست‌ها نظیر وزیر، شهردار، دیپلمات یا نماینده رسمی دولت در یک سازمان بین‌المللی برای شیعیان ممنوع است.

9-  حدود 9 میلیون کارگر خارجی در عربستان سعودی حضور دارند. صدها هزار نفر از کارگران به دلیل شرایط سختی که برای مهاجران در عربستان وجود دارد، این کشور را ترک کرده‌اند. کارگران خارجی بدون کسب اجازه از کارفرمایان خود که عمدتا شرکت‌های سعودی و یا اشخاصی هستند که از کارگران سودجویی می‌کنند، حق خروج از عربستان و یا تغییر شغل را ندارند.

با وجود نگرانی‌های ابراز شده از سوی مؤسسات حقوق بشر، متاسفانه شاهد بودیم عربستان در سال 2013 برای یک دوره سه ساله به عضویت شورای حقوق بشر انتخاب شد. انتخاب عربستان به عضویت این شورا مبین این واقعیت است که وضعیت بغرنج حقوق بشر در عربستان مورد حمایت کشورهای قدرتمند غربی قرار دارد آنها در جهت استمرار  حاکمیت آل سعود در عربستان  تمایلی به توقف این روند ندارند. وقتی هم که این پرچمدار نقض حقوق بشر به ریاست شورا گمارده شد دیگر حرفی از اعتبار این شورا برای اهالی خرد باقی نماند.

لذا به نظر می رسد به همان دلایلی که کوفی عنان کمیسیون حقوق بشر را به شورای حقوق بشر تبدیل کرد، لازم است تا شورای حقوق بشر نیز به طور کل به کار خودش پایان دهد.

/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.