تجاوز آمریکا به سوریه؛ آخرین میخ واشنگتن بر تابوت راهکار سیاسی

به گزارش گروه فضای مجازی به نقل از خبرگزاری مهر، سلسله رایزنی‌های گسترده مقامات روسی و آمریکایی درباره سوریه در نهایت منجر به حصول یک توافق مورد رضایت طرفین برای برقراری آتش بس در این کشور شد؛ آتش‌بسی که بسیاری ناظران بین المللی و تحلیلگران سیاسی نسبت به ثبات آن ابراز نگرانی کرده بودند. با این حال همگان بر این مسأله اتفاق نظر داشتند که برقراری آتش‌بس اولین و آخرین راهکار برون رفت از بحران کنونی سوریه بوده و به همین دلیل، تشکیک در نیت‌های طرف مقابل ـ چه روسیه و چه آمریکا ـ مقدمه شکست آتش بس خواهد بود.

آتش بس مورد توافق روسیه و آمریکا که از قضا مورد موافقت دولت دمشق نیز قرار گرفت، از روز دوشنبه هفته گذشته به صورت رسمی عملیاتی شد. در همان روزهای اولیه اجرای توافق آتش‌بس، تعداد زیادی از گروه های مسلح مستقر در سوریه اقدام به نقض مکرر آن کردند. این در حالی است که ارتش سوریه تماما به توافق آتش بس پایبند بوده و هیچ اقدامی در راستای نقض آن صورت نداد.

در حالی که کمتر از یک هفته از برقراری آتش بس در سوریه گذشته بود، جنگنده های ائتلاف بین المللی به اصطلاح ضد داعش  مواضع ارتش سوریه را در حومه فرودگاه نظامی دیرالزور و کوه الثرده بمباران کردند. در همین ارتباط، روسیه اعلام کرد که حمله چهار فروند جنگنده آمریکایی شامل دو فروند جنگنده اف-۱۶ و دو فروند جنگنده ای-۱۰ به مواضع ارتش سوریه در دیرالزور به کشته شدن بیش از ۶۰ نفر از نیروهای ارتش سوریه و زخمی شدن ۱۰۰ نفر دیگر منجر شده است.

فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه نیز با بیان اینکه حمله جنگنده های آمریکایی تجاوز آشکار علیه سوریه و ارتش این کشور است، این حمله را گواه روشنی بر حمایت آمریکا و متحدانش از گروه تروریستی داعش و دیگر گروه های تروریستی برشمرد.

تجاوز نظامی آشکار ایالات متحده آمریکا به سوریه بار دیگر «بدعهدی‌های همیشگی» و «دروغ‌های نخ‌نمای» دولتمردان این کشور را به منصه ظهور رساند.هرچند که پیش از انجام این تجاو نظامی نیز بسیاری از تحولات سیاسی حاکی از عدم عزم واشنگتن برای مبارزه جدی با تروریسم در سوریه بود، اما با این حال حادثه ای که شب گذشته به وقوع پیوست، بار دیگر غیرقابل اعتماد بودن آمریکایی‌ها را برای افکار عمومی منطقه و جهان به اثبات رساند.

با توجه به سابقه ننگین آمریکایی‌ها در وفای به عهد خود در قبال بسیاری از کشورهای جهان، نقض آشکار توافق با روسیه در زمینه برقراری آتش بس در سوریه کاملا قابل پیش‌بینی بود، اما اینکه این نقض عهد در فاصله کمتر از یک هفته از آغاز آتش بس اتفاق بیفتد، مسأله ای بود که کمتر کسی انتظار آن را می کشید.

به نظر می رسد که  ایالات متحده آمریکا از طریق رایزنی های گسترده با روسیه به منظور برقراری آتش بس در سوریه ۳ هدف اصلی را دنبال می کردند؛ 

اول اینکه بر نقش منفی و مخرب خود در سوریه که موجب گسترش تروریسم در این کشور شده، سرپوش نهاده و با انحراف افکار عمومی منطقه و جهان اینگونه القاء کنند که به دنبال راهکار مسالمت آمیز برای حل بحران سوریه هستند.

دوم اینکه با برقراری آتش بس در سوریه، روند پیشروی های گسترده ارتش این کشور در نبرد با گروه های تروریستی ـ تکفیری را متوقف و یا حداقل کُند سازند؛ پیشروی‌هایی که خواب را از چشمان واشنگتن و دیگر هم‌پیمانان منطقه ای آن یعنی عربستان سعودی، قطر و ترکیه ربوده بود.

سوم اینکه فرصتی را جهت تقویت گروه های تروریستی ـ تکفیری در سوریه فراهم آورند، بدین معنا که از یک سو روحیه متلاشی شده آنها را تقویت و از سوی دیگر آنها را به انواع سلاح های جنگی پیشرفته تحت عنوان نخ‌نمای حمایت از گروه های مسلح به اصطلاح معتدل، تجهیز نمایند.

نکته قابل تأملی که پس از حمله وحشیانه آمریکایی ها به پایگاه نظامیان سوری به ذهن می رسد، اظهارات اخیر «جان کری» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا است که گفته بود: «این توافق، آخرین راه برای برون رفت از بحران کنونی سوریه است». بر همین اساس، این سؤال به ذهن متبادر می شود که چگونه واشنگتن توافقی را که آخرین راهکار برای حل بحران سوریه تلقی می‌کند، نقض و آن را با خونسردی کامل زیر پا می گذارد؟

بر اساس آنچه که گفته شد، به نظر می رسد آمریکایی ها برای عملیاتی که شب گذشته علیه ارتش سوریه انجام دادند، از پیش برنامه ریزی کرده بودند. در ابتدا جان کری از توافق حاصل شده به عنوان آخرین راه حل پایان بحران سوریه یاد می کند و سپس با گذشت تنها چند روز از این اظهارات، آمریکایی ها نظامیان سوری را هدف قرار می دهند؛ با این هدف که در آینده اینگونه وانمود کنند که دیگر هیچ امیدی به تحقق راهکار سیاسی در سوریه به منظور حل بحران این کشور وجود ندارد و راهکار نظامی تنها راه‌حل قابل اتکا در این زمینه است.

ایالات متحده آمریکا حتی پیش از مبادرت به نقض آشکار توافق آتش بس در سوریه عملا هیچ اقدامی را در راستای موفقیت این توافق انجام نداد. در واقع آمریکایی‌ها از همان ابتدا به دنبال نبرد با تروریسم در سوریه نبودند؛ مسأله ای که اصلا عجیب به نظر نمی رسد، چراکه در کارنامه این کشور طی هیچ دوره‌ای نبرد جدی با تروریسم به چشم نمی‌خورد.

سیاست های ایالات متحده در منطقه و جهان همواره اصلی‌ترین عامل پیدایش و گسترش تروریسم در نقاط مختلف از یک سو و قتل و کشتار ملت‌ها و غارت ثروت‌ها و منابع آنها از سوی دیگر، بوده است.

عدم پایبندی گروه های مسلح به اصطلاح میانه‌رو در سوریه به توافق آتش بس دو واقعیت تلخ را به اثبات رساند؛ اول اینکه تمامی ادعاهای ایالات متحده آمریکا مبنی بر اینکه این گروه‌ها، گروه‌هایی به اصطلاح «معتدل و میانه رو» هستند، پوچ و دروغ بوده و تنها با هدف ظاهرسازی برای ارائه حمایت های مالی و تسلیحاتی به آن صورت می‌گرفته است و دوم اینکه آمریکایی‌ها هیچ عزم جدی برای مبارزه با تروریسم ـ به عنوان یکی از مستلزمات موفقیت توافق آتش بس ـ نداشتند، چراکه در غیر این صورت، از نفوذ خود بر گروه های مسلحی همچون ارتش آزاد برای پایبندی آنها به این توافق، استفاده می کردند.

سؤالی که در اینجا به ذهن متبادر می شود، این است که چگونه ممکن است گروه های مسلحی که حمایت های مالی و تسلیحاتی خود را عمدتا از آمریکایی‌ها دریافت می‌کنند، به یک‌باره در برابر آن قد علَم کرده و با آن به مخالفت بپردازند و از پایبندی به توافق آتش بس سرباز زنند؟

بدون شک برای هیچ عقل سلیمی باورپذیر نخواهد بود که گروه های مسلح مستقر در سوریه به مخالفت با کسانی برخیزند که اساسا حیاتشان در دست آنها است. عدم پذیرش بسیاری از گروه های مسلح مستقر در سوریه برای پیوستن به توافق آتش بس تنها یک پیام را مخابره می کند و آن، این است که آمریکایی‌ها نه تنها از نفوذ خود بر آنها بهره نبردند، بلکه از اعمال فشار بر آنها برای ملحق شدن به توافق نیز خودداری کردند؛ مسأله ای که خود حکایت از عدم عزم جدی واشنگتن برای موفقیت توافق داشت و تجاوز نظامی شب گذشته آن را به اثبات رساند.

مسأله بعدی که در خصوص نقض آشکار توافق آتش بس توسط آمریکایی‌ها حائز اهمیت به نظر می رسد، این است که جنگنده های رژیم صهیونیستی شب گذشته تنها ساعتی پس از تجاوز نظامی آمریکا به دیرالزور، جولان اشغالی را برای چندمین بار طی هفته های اخیر بمباران کردند؛ مسأله‌ای که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها با برنامه ریزی‌ از پیش‌تعیین شده و با استفاده از ظرفیت‌های هم‌پیمان اصلی خود در منطقه یعنی رژیم صهیونیستی، دست به نقض توافق آتش بس زده اند.

اما آنچه که در این میان بیش از هر مسأله دیگری شگفت انگیز به نظر می رسد، خبری است که خبرگزاری رویترز آن را منتشر کرد. این خبرگزاری به نقل از یک مقام ارشد دولت آمریکا تصریح کرد که واشنگتن مراتب تاسف خود را به خاطر کشته شدن سربازان سوریه در حمله ائتلاف آمریکایی ابراز می دارد. حال این سؤال مطرح است که چگونه ممکن است «نقض آشکار قوانین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه»، «نقض حاکمیت ملی» یک کشور، «زیر پا گذاشتن منشور سازمان ملل» و «نقض آشکار معاهدات دو و چند جانبه» که ماحصل آن در یک لشکرکشی وحشیانه خلاصه می شود، با یک ابراز تأسف ساده ـ و نه عذرخواهی ـ برطرف شده و نادیده گرفته شود. 

البته نباید این نکته را نیز نادیده گرفت که آمریکایی ها درست همچون جنایت‌‎هایی که به صورت روزمره و به طور مستقیم و غیر مستقیم علیه ملت‌های منطقه مرتکب می‌شوند و به این جنایتها عادت کرده اند، به ابراز تأسف پس از آن نیز عادت کرده اند. نمونه‌هایی از این دست ابراز تأسف‌ها از سوی ایالات متحده آمریکا را می توان در مراحل مابعد از ارتکاب جنایت های آن علیه بیماران بستری شده در بیمارستان‌های افغانستان و نظامیان مستقر در پایگاه های نظامی عراق، جستجو کرد.

در هر صورت، با وجود تجاوز نظامی آشکار آمریکایی ها به دیرالزور سوریه، نیروهای ارتش این کشور موفق شدند تمام مواضعی را که در نتیجه حمله جنگنده های آمریکایی به مواضع خود در اطراف فرودگاه نظامی دیرالزور از دست داده بودند، بازپس گیرند. جبل الثرده یک نقطه راهبردی مشرف به فرودگاه دیرالزور است که شریان حیاتی تدارکات رسانی به این شهر و نیروهای ارتش مستقر در آن بشمار می رود.

عملیات فوری ارتش سوریه برای بازپس‌گیری این مواضع نشان داد که نیروهای این کشور با وجود تلفات جانی بسیاری که متحمل شدند، همچنان در نبرد با تروریسم مصمم بوده و عزم جدی برای ادامه این راه دارند.

تجاوز نظامی آمریکا به سوریه می تواند حاکی از این باور دولتمردان آمریکایی باشد که مزدورانشان دیگر یارای ایستادگی در برابر دولت و ملت سوریه را ندارند. درست به همین دلیل است که آمریکایی ها، خود به صورت مستقیم وارد میدان شدند. پس از این تجاوز نظامی، بدون شک روس‌ها به این نتیجه رسیده اند که همگرایی با ایالات متحده آمریکا حاصلی جز گسترش تروریسم و تقویت آن و ادامه ناامنی و بی ثباتی در سوریه نخواهد داشت.