سفیر انقلاب در نیویورک

روزهای پایانی شهریورماه هر سال موعد اجلاس عمومی سازمان ملل متحد است که در آن هر سال رئیس‌جمهور وقت به نمایندگی از کشورمان حضور می‌یابند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رییس‌جمهور و به نمایندگی از ملت ایران راهی نیویورک مقر سازمان ملل متحد شدند. سفری که اقدامات در آن می‌تواند الگو و شاخصی برای انجام رسالت «دیپلماسی ایرانی» باشد.

نظر امام

رهبر انقلاب درباره‌ی یکی از مقدمات ضروری سفر در آن دوران چنین می‌گویند: «من به یاد می‌آورم که در زمان ریاست جمهوری خود، قصد شرکت در یک مجمع جهانی و ایراد سخنرانی را داشتم. رسمِ من این بود که متن این نوع سخنرانی‌ها را قبلاً خدمت امام ارائه می‌دادم... تا ایشان اگر نظری داشتند، بیان کنند. در مورد آن سخنرانی... ایشان به من گفتند قضیه‌ی تفکیک‌ناپذیری دین از سیاست را هم در متن سخنرانی بگنجانید! من ابتدا تعجّب کردم که آخر این قضیه چه مناسبتی دارد!؟ اما چون ایشان فرموده بودند، خود را موظّف می‌دانستم آنچه را که خواسته‌اند، انجام دهم... قضیه تفکیک‌ناپذیری دین از سیاست را در متن آن سخنرانی گنجاندم. نهایتِ سعی‌ام این بود که آن قضیه، در ابتدای متن سخنرانی و جای برجسته‌ای گنجانده شود.»

(۱۳۷۵/۱۲/۱۸)

تبعیت ایشان از نظر امام در گنجاندن تفکیک‌ناپذیری دین از سیاست درحالی است که ایشان در ابتدا امیدی به تاثیر و تناسب این موضوع با سخنرانی نداشتند اما: «بعدها هرچه زمان گذشت، به صحّت نظر ایشان، بیشتر معتقد شدم. همان وقت هم -بعد از آن‌که سخنرانی انجام شد و برگشتم- به دوستانم گفتم: «این فرموده و نظر امام، در ابتدا به نظرم عجیب آمد؛ امّا پس از ایراد سخنرانی، فهمیدم که این فکر کاملاً درست بود.» تاکید مکرّر امام به این خاطر بود که واقعاً... دشمن روی قضیه‌ی تفکیک دین از سیاست، فراوان کارکرده است و از طرف خودیها هم نسبت به قضیه‌ی تفکیک‌ناپذیری خیلی قصور شده است.»(۱۳۷۵/۱۲/۱۸)

صحبت با مردم دنیا

هدف این سفر علی‌رغم تبلیغات رسانه‌های بیگانه برای از سرگیری مذاکره و رابطه با آمریکا، بهره از فرصت مناسب برای دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی و تلاش برای روشنگری و اقناع افکار عمومی جهانی بود. «آن سالی که بنده برای اجلاس سازمان ملل به نیویورک رفتم، یکی از مسؤولین بلندپایه یکی از کشورهای اروپایی پیش من آمد و گفت: «شما بالأخره باید مسأله خود را با آمریکا حل کنید!» فکر می‌‌‌کردند ما که به نیویورک رفته‌‌‌ایم و در کشور آمریکا هستیم، شاید بتوانند نان را به تنور گرم بزنند! گفتم نمی‌‌‌شود. قضیه سازمان ملل، قضیه دیگری است. من به سازمان ملل آمده‌‌‌ام تا با مردم دنیا حرف بزنم و این ربطی به آمریکا ندارد! مسأله آمریکا، مسأله دیگری است.»

دو واکنش متفاوت

این سخنرانی را «چند کانال تلویزیونیِ اروپایی... مستقیم پخش کردند. چون ممکن بود این سخنرانی تأثیرات زیادی بگذارد، در همان روز یا فردای روز سخنرانی، کشتی «ایران اجر» را در خلیج فارس توقیف کردند!»(۱۳۸۲/۰۲/۲۲) آیت‌الله العظمی خامنه‌ای از تلاش رسانه‌ای غرب برای بایکوت آن سخنرانی و جلوگیری از جریان‌سازی آن چنین می‌گویند «در نیویورک بودیم و هر کانال تلویزیونی را می‌گرفتیم، ماجرای کشتی "ایران اجر" و اقدام به مین‌گذاری‌اش در خلیج فارس، تمام فضای تبلیغاتی امریکا و بلکه دنیا را پُر کرده بود. این کار برای این بود که آن سخنرانی را تحت‌الشّعاع قرار دهند.»(۱۳۸۲/۰۲/۲۲)

از سوی دیگر و برخلاف واکنش رسانه‌ای دشمن، رهبر و مراد "سفیر انقلاب" در مورد این سفر به مردم ایران پیغامی می‌دهند. این پیغام را آیت‌االله العظمی خامنه‌ای در قامت خطیب جمعه تهران به اطلاع مردم می‌رسانند: «من همین حالا خدمت امام بودم - یک ساعت قبل از این -ایشان ضمن این‌که اظهار خشنودى فرمودند از آنچه در این سفر گذشته بود و محتواى این سفر، به من امر کردند که من به شما پیغام ایشان را برسانم، من پیغام امام را -که چند جمله خطاب به نمازگزاران و همه‌ى ملت ایران است- این‌جا نوشتم، فرمودند به مردم بگو که بدانند هیچگونه سازشى ما با استکبار جهانى نخواهیم داشت. [تکبیر نمازگزاران] .... فرمودند... ما بر سر مواضع اصولى خودمان ایستادیم... و فرمودند بدانید که ان‌شاءاللَه پیروزى با ماست.»