روند استفاده از "مدارس افغانستان" به عنوان سنگر متوقف شود

به گزارش سرویس بین الملل  دیده‌بان حقوق بشر در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد: نیروهای امنیتی افغانستان در جریان عملیات‎های نظامی در مناطق تحت کنترل طالبان، به شکل فزاینده‎ای از مدارس به عنوان پایگاه نظامی استفاده می‎کنند واین اقدام زندگی کودکان را باخطر مواجه کرده و سبب می‎شود تا هزاران کودک از آموزش محروم بمانند.
 
سازمان دیده‎بان حقوق بشر تأکید کرد: دولت افغانستان باید اقدامات فوری لازم را در راستای توقف روند استفاده از مدارس برای مقاصد نظامی اتخاذ کند.
 
در گزارش این سازمان که تحت عنوان اموزش وپرورش در خط اول جنگ، استفاده  نظامی از مدارس در ولایت بغلان افغانستان منتشر شده، آمده است: موارد استفاده نظامی از مدارس در ولایت بغلان توسط نیروهای امنیتی افغانستان و طالبان را مستند سازی کرده است.
 
این گزارش بر اساس مصاحبه‎های انجام شده با بیشتر از 20 تن از مدیران مدارس، اموزگاران، کارمندان اداری و نیز خانواده‎هایی که بر اثر این جنگ‎ها متأثر شده‎اند، تهیه شده است.
 
در این گزارش آمده است: مدارس در سراسر افغانستان به طور فزاینده‎ای در خط اول جنگ‎ها قرار دارند و زندگی دانش‌آموزان در این مدارس به خطر افتاده و خوف آن وجود دارد که با استفاده نیروهای دولتی افغانستان از ساختمان مدارس، این مدارس مورد هدف حمله نیروی مخالف دولت قرار گرفته یا دانش‌آموزان، تا زمانی که ساختمان بدیل برای‌شان فراهم نشده، از رفتن به مدارس باز مانند.
 
پاتریشیا گوسمن پژوهشگر ارشد سازمان دیدبان حقوق بشر می‎گوید: روند آموزش و پرورش کودکان افغانستان نه تنها از سوی طالبان، بلکه از طرف نیروهای امنیتی افغانستان نیز که در داخل مدارس موضع می‎گیرند با خطر مواجه شده و کودکان توسط نیروهایی که قرار است از جان آن‎ها محافظت کنند، در معرض خطر قرار دارند.
 
جریان دهه‎ها جنگ دوامدار در افغانستان، نظام آموزشی این کشور را تضعیف کرده و باعث شده است که نسل‎های متعدد افغان‎ها از تعلیم و تربیت محروم شوند.
 
به همین دلیل، از اواخر سال 2001 به این‎سو، تلاش‎های تعداد زیادی از سوی کشورهای حامی افغانستان بر بازسازی زیربناهای تخریب ‎شده نظام اموزشی افغانستان متمرکز بوده است.
 
حامیان خارجی به شکل افزاینده‎ای بر نظام آموزشی مثل ساخت مدارس، حمایت از آموزش استادان، فراهم‎آوری کتاب‎های درسی و سایر مواد آموزشی برای تمام مدارس در سراسر افغانستان سرمایه‎گذاری و توجه کرده‎اند.
 
وخامت اوصاع امنیتی 
ولی از زمانی‎که وضعیت امنیتی در سال‎های اخیر رو به وخامت گذاشته است، مدارس به شکل افزاینده‎ای از سوی نیروهای امنیتی افغانستان و گروه‌های مخالف دولت، که از این مدارس به عنوان سنگر استفاده می‎کنند، مورد تهدید قرار گرفته‎اند.
 
براساس این گزارش در یک مورد در سال 2010میلادی، طالبان بر یکی از مدارس متوسطه در روستای «پوستک بازار» ولایت بغلان، که توسط نیروهای امنیتی دولتی تصرف شده بود، حمله کرده و 7 مأمور پلیس را در داخل صنف‎های درسی به قتل رساندند.
 
یکی از مسئولان این مدرسه گفته است: خون کشته‎شدگان از روی دیوارهای مدرسه اصلاً پاک نمی‎شد و ما مجبور شدیم تا دیوار را با تیغۀ تبر بتراشیم.
 
در سال 2015 نیروهای دولتی مدرسه مذکور را دوباره تصرف کرده و آن را به سنگر تبدیل کردند.این درحالی بود که دانش اموزان در منزل تحتانی این مدرسه تلاش داشتند تا به درس‎های‎شان ادامه بدهند.
 
باوجود این‎ که مسئولان‎ این مدرسه موفق شدند که از طریق تماس با مقامات ذی‎ربط در کابل و دریافت نامه رسمی، امر تخلیه مدرسه را به‎دست آورند، ولی فرمانده نیروهای امنیتی در محل، امر مذکور را نادیده گرفته است.
 
زمانی‎که مسئولان این مدرسه تلاش کردند که امر تخلیه این مدرسه را در جریان برگزاری امتحانات مدرسه دوباره به فرمانده نیروهای امنیتی نشان دهند، نیروهای تحت امر این فرمانده، با سلاح‎هایی در دست به طرف محل تجمع اموزگاران و دانش‌آموزان تیراندازی کردند.
 
براساس یافته‎های سازمان دیدبان حقوق بشر، طالبان نیز از مدارس در ولایت بغلان به عنوان پایگاه نظامی استفاده کرده‎اند.
 
گروه طالبان مدرسه‌ای را که در روستای عمرخیل قرار داشت و از طرف دولت سوئد حمایت مالی شده بود را تصرف کردند.
 
این مدرسه در سال 2015 میلادی، افتتاح شده و حدود سیصد و پنجاه350 کودک دختر و پسر در آن آموزش می‌دیدند. طالبان درخواست بزرگان محلی مبنی بر ترک ساختمان این مدرسه را رد کردند.
 
در اوایل سال 2016 میلادی، نیروهای دولتی با توپ و تفنگ بر طالبان که در داخل این مدرسه جا گرفته بودند حمله کردند که در نتیجه، طالبان از محل فرار کردند؛ ولی ساختمان مدرسه کاملاً ویران شد.
 
سازمان دیدبان حقوق بشر می‌گوید یکی از دستاوردهای عمده دولت افغانستان پس از سقوط طالبان، افزایش جمعیت دختران در مدارس کشور بوده اما اگر نیروهای نظامی در داخل ساختمان مدارس حضور داشته و احتمال حمله بر مدارس وجود داشته باشد، درنهایت والدین علاقه‎ چندانی به فرستادن دخترانشان به مدارس نخواهند داشت که این مسئله سبب خواهد شد تا دختران از ادامه تعلیم محروم شوند.
 
طبق مقررات حاکم بر جنگ، مدارس از جملۀ اهداف غیرنظامی بوده و تا زمانی‎که برای مقاصد نظامی استفاده نشوند، مورد حمله قرار نخواهند گرفت.
 
استفاده غیرضروری نیروهای نظامی از ساختمان مدارس، مخالف اعلامیه جهانی «مدارس امن» می‎باشد که افغانستان آن را در سال 2015 تصویب کرده است.
 
این اعلامیه از طرف‎های درگیر در جنگ‎های مسلحانه می‎خواهد تا از مدارس و دانشگاه‎ها به منظور پیشبرد اهداف نظامی‎شان استفاده نکنند.
 
گوسمن افزود: تا زمانی‎که از مدارس برای مقاصد نظامی استفاده شده و هنوز خطر حمله بر مدارس وجود داشته باشد، دستاوردهای افغانستان در یک دهه گذشته مبنی بر بازسازی نظام آموزشی افغانستان و افزایش فرصت‎های اموزشی برای دختران، در معرض خطر قرار خواهد داشت و دولت افغانستان باید نیروهای امنیتی خود را از مدارس خارج کند.
 
/