تاریخ، فرم، اصول و مبانی موسیقی در سوره مهر

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، موسیقی بدون پژوهش خودش را در زمان گم می كند و به بیراهه می‌رود. كنكاش در موسیقی از جمله مباحثی است كه به‌رغم قدمت گسترده اش، در عین حال، جزو مباحث روز بوده و از جمله زمینه هایی است كه مخصوصا جوانان زیادی را به خود مشغول داشته و بالطبع سوالات زیادی پیرامون آن مطرح شده و می شود. انتشارات سوره مهر حوزه هنری، با همكاری اساتید و پژوهشگران مطرحی چون هوشنگ جاوید، جهانگیر نصراشرفی، علیرضا مشایخی، منصور نریمان و ... سعی كرده به پرسش‌های مسكوت مانده نسل امروز در زمینه‌های گوناگون موسیقی، پاسخی از سر تامل بدهد.

 
فرم در موسیقی بین‌المللی

این كتاب، نوشته علیرضا مشایخی، آهنگ‌ساز صاحب‌نام كشورمان، نگاهی تخصصی به مقوله فرم در موسیقی دارد. فرم در هنرهای مختلف، تعبیرهای متفاوتی دارد. اگرچه آشنایی با فرم های موسیقی ضرورتا به معنی كسب لذت بیشتر در هنگام گوش دادن به موسیقی نیست، اما شناخت فرم ها برای هنرجویان و دانشجویان موسیقی ضروری است؛ زیرا این مورد نقش مهمی در نوشتن قطعات موسیقی دارد.

علیرضا مشایخی كه تالیفات او در حوزه موسیقی همواره با استقبال علاقه مندان و صاحب نظران عرصه موسیقی روبه‌رو بوده، در این كتاب 340 صفحه ای، كه یكی از مهم ترین مراجع برای فرم‌شناسی در موسیقی كلاسیك است، نگاهی تحلیلی و جامع به انواع فرم ها در موسیقی دارد. این كتاب كه در حوزه تحلیل ساختاری فرم ها نوشته شده است، با بررسی موسیقی كلاسیك در دوران مختلف و تحلیل آثار آهنگ‌سازان بزرگ در هر دوره، شناختی جامع از چگونگی ایجاد و تغییر فرم ها ارائه می دهد.

 
اصول و مبانی موسیقی

كتاب «اصول و مبانی موسیقی» نوشته سوسن شاكرین، دارای انسجامی تازه از سرچشمه های موسیقی ایران و غرب در بخش نظری و عملی موسیقی است. نویسنده این كتاب با ارائه و ذكر ماخذ كاملا معتبر ایرانی و خارجی، فرضیه های زیادی را در زمینه تئوری موسیقی سرچشمه پیدایش برخی گونه های موسیقایی مطرح می كند و با روش تحقیق درستی كه به مخاطبش ارائه می دهد، آن‌ها را به اثبات می رساند. به عنوان نمونه، نویسنده در بخش موسیقی فلامینگو ثابت كرده است كه سرچشمه های این گونه موسیقایی از ایران است.

شاكرین در كتابش اهمیت و ارزش های موسیقی كلاسیك و غرب و چگونگی شكل گیری و تاثیرپذیری آن از موسیقی ایران را تشریح می كند. همچنین او سیر حركت فرهنگ و تمدن و خصوصا موسیقی ایران به سوی شرق، هند و چین و ... و كشورهای عرب و سایر نقاط در غرب جهان را با مستندات كامل توضیح می دهد.

 
تاریخ و فرهنگ موسیقی جهان

كتاب «تاریخ و فرهنگ موسیقی جهان» نوشته حسن زندباف، با بررسی چگونگی پیدایش موسیقی و روند تحولات آن در نقاط مختلف دنیا، اطلاعات جامعی درمورد موسیقی و سرچشمه های آن ارائه می‌دهد. در بخش اول، نویسنده نگاهی گذرا به تاریخ موسیقی و فرهنگ جوامع گذشته دارد. در این بخش كه عمدتا مربوط به ملل كهن آسیایی و آفریقایی می شود، درمورد چگونگی به وجود آمدن سازها و ایجاد اصوات مطالبی ارائه شده است. در بخش دوم، اطلاعاتی درمورد موسیقی ایران و خاورمیانه ذكر شده است. در قسمت های بعدی، نویسنده به بررسی موسیقی غرب و چگونگی شكل‌گیری آن در تمدن یونان و روم اشاره كرده است. این كتاب همچنین حاوی اطلاعاتی درباره موسیقی كلیسا و دوره رنسانس، اپرا، پیدایش نت موسیقی و موسیقی عصر باروك است. در بخش پایانی هم توضیحاتی درمورد موسیقی معاصر و سبك های جدید موسیقی ارائه شده است.

 
مبانی بنیادی موسیقی

كتاب «مبانی بنیادی موسیقی»، نوشته باربارا وارام با ترجمه ایلیا بهارلو یكی از كتاب هایی است كه حاوی اطلاعات مناسبی در زمینه تئوری موسیقی است و می تواند دستیار خوبی برای مربیان و مدرسان تئوری موسیقی باشد. این كتاب، ماحصل تحقیقات باربارا وارام برای ارائه روشی نوین در زمینه آموزش موسیقی پایه است و به خوبی می تواند هنرجویان را با مفاهیم موسیقی آشنا كند. دروس هر بخش بسیار موجز و گویا هستند و این مسئله كمك شایانی به مدرسان برای آموزش موسیقی به شاگردان خود می كند. حل مسائل و تمرین های ارائه شده در هر بخش از كتاب، می تواند شاخصی برای سنجش میزان درك مفاهیم ارائه شده و شناسایی نقاط قوت و ضعف هنرجو باشد. كتاب، ترجمه‌ای روان و گویا دارد و می تواند بخش عمده ای از نیازهای هنرجویان در زمینه آموزش تئوری موسیقی را مرتفع كند.

 
رساله فوگ

فوگ، نوعی موسیقی چندصدایی است كه آواهای موجود در آن یا به عبارتی ملودی های آن از دو تا شش صدای مشخص و مجزا تشكیل شده است كه به صورت عمودی در كنار هم قرار گرفته اند و یك فرم اوج گیرنده هارمونیك را به وجود می آورند. درواقع فوگ پایه آموزش برای موسیقی‌ای است كه از طریق تقلید و گسترش جلو می رود.

آندره ژدالژ در كتاب «رساله فوگ» تمامی نكات و پیچیدگی های فوگ را با لحنی روان و ساده می آموزد كه محسن الهامیان نیز به خوبی این كتاب را ترجمه كرده است. مطالب این كتاب به سه دسته تقسیم شده است؛ بخش اول شامل بررسی تفصیلی اصول كلی فوگ به ویژه آنچه مربوط به فوگ مكتبی است. بخش دوم به اشكال گوناگونی اختصاص دارد كه فوگ به عنوان رفتاری از كمپوزیسیون می تواند به خود بگیرد و بالاخره در بخش سوم به ارتباطی كه فوگ با هن دولوپمان موزیكال داد پرداخته می‌شود.