گشتی در امامزاده صالح (ع) از پشت عینک تاریخ +تصاویر

امامزاده صالح نام زیارتگاهی در منطقه تجریش تهران است. این بنا به مساحت سه هزار متر مربع یکی از بزرگترین و مشهورترین امامزاده های ایران است.

بارگاه امامزاده صالح میان 330 زیازتگاه تهران، جزء چند امامزاده ای است که همواره بیشترین زائر را به درگاه خود می خواند. این بارگاه مقدس مدفن ذریه پاک رسول الله حضرت صالح ابن موسی الکاظم علیه السلام است که بنا بر قول مشهور و با استناد به کتب "ریاض الانساب" ، "کنز الانساب" ، "ناسخ التواریخ" ، "حیاه الامام موسی بن جعفر" و بسیاری دیگر از کتب تاریخی، فرزند بلافصل امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی الکاظم علیه السلام و برادر امام علی ابن موسی الرضاء علیه السلام به شمار می رود.

امامزاده صالح از جمله سادات عالی رتبه و از امام زادگان صحیح النسبی است که بعد از شنیدن خبر ولیعهدی امام رضا علیه السلام و در اواخر قرن دوم از عراق به سمت ایران کوچ می کند و از سمت «کَره رود » رو به ولایت شمیران نهاد و چون به موضع تجریش رسید در باغ گلشن زیر درخت چنار بزرگی نزدیک چشمه ساری ایشان را به شهادت رساندند. پیکر پاکش در قریه تجریش و کنار همان چنار کهنسال به خاک سپرده شد.

امام‌زاده صالح آن گونه که از کتیبه بالای سردر صحن بر می آید، از پسران حضرت موسی بن جعفر و برادر امام هشتم (ع‌) است‌.

بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است که فضای درونی آن تقریباً ۶/۵ مترمربع مساحت دارد. وضع طاق نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری است‌.

ایوان ورودی و رواق در سمت شمال حرم واقع است و بالای حرم در رواق، لوح مستطیل خشتی کاشی کاری شده است که تاریخ ۱۲۱۰ هجری قمری، را برخود دارد و نام فتحعلی شاه بر آن حک شده است‌. هلاکو میرزا فرزند فتحعلی‌شاه قاجار در سال ۱۲۱۰ ه.ق، بانی تعمیرات و تزئینات آن شد.

گنبد کاشی کاری شده بقعه در سال ۱۳۳۸ ، در آخرین سال عمر مرحوم حسن فداکار با هزینه شخصی تعمیر و کاشی کاری مجدد شد.

شهدای جنگ و شهید شهریاری درامامزاده صالح تجریش

عکسهای امامزاده صالح  به ترتیب قدمت و در زیر عکس قدیمی از چنار امامزاده

چنار امامزاده صالح کهنسال ترین چناری است که تاکنون دیده شده است. این چنار حتی اعجاب مسافرین خارجی را نیز بر می انگیخته است.

در مسجد (بقعۀ امامزاده صالح) تجریش چنار عجیب و غریبی است که کمتر نظیر آن در دنیا پیدا می شود. قطر فوق العاده آن را نمی توان دقیقاً با رقم معین کرد. تقریباً محیط آن به پانزده متــر می رسد. هریک از شاخه های آن مانند تنه درخت کهنسالی در بالای بنای مسجد و سایر اطراف سر به آسمان کشیده است . این درخت عده کثیری را در سایة خود پناه می دهد. مؤمنین در زیر آن نماز می خوانند.مکتب دار اطفال را در آنجا جمع کرده درس می دهد. قهوه چی سماور و استکان و لوازم خود را در درون آن قرار داده است. سقا هم کوزه های پر آب خود را در گوشه ای از تنه گذارده است.

چنار کهنسال امامزاده صالح که چند سال قبل قطع شد

در این عکس چنار و بخشی از قهوه خانه و جوی قنات آن پیداست و در ضلع شرقی این حوض و بالای سکو در مخوطه پشت سر مردی که لب خوض نشسته است محل کبوتران بود و مردم از درب کوچکی که در همین بخش شرقی قرار داشت از جند مغازه بیرون درب گندم و ارزن می خریدند و به کبوتران می دادند. یاد دوستان آن روزها بخیر.

در عکس زیرین باقیمانده چنار پس از انقلاب و قبل از سیل تجریش می باشد.

پس از  سیل تجریش وتغییر شکل میدان سر پل تجریش و ایجاد فضاهای جدید، زیارتگاه از حصار دیوارها درآمدحرم امامزاده دارای سه ورودی است. ورودی اول در سمت میدان تجریش، ورودی دوم در سمت بازار و ورودی سوم نیز در قسمت شرقی قرار دارد. هر روزه زائران بسیاری برای زیارت این امام زاده بزرگوار به تجریش می آیند. در حال  حاضر، محوطه بارگاه گنبد را نوسازی کرده اند و در سال های گذشته پنج شهید گمنام در حیاط امام زاده صالح (ع) به خاک سپرده و زیارتگاه عاشقان شهادت شد. پیکر شهید راه علم و پیشرفت دکتر مجید شهریاری که توسط تروریست ها به شهادت رسید نیز در کنار این شهدا آرمیده است.

بسیاری از مردم بعد از زیارت امامزاده به مزار این شهید ادای احترام می کنند.

 بقعه و بارگاه به روایت تاریخ

 بارگاه منور حضرت صالح ابن موسی الکاظم علیه السلام یکی از پر جاذبه ترین اماکن مذهبی و یکی از با شکوه ترین امامزاده‌های ایران است که مشتاقان اهل بیت عصمت و طهارت از اقصی نقاط ایران و خارج از ایران به زیارتشان می‌شتابند.

می گویند درگذشته های دور به دلیل عدم دسترسی به وسیله نقلیه و صعب العبور بودن تجریش در زمستان، زایران با خود نمک می آوردند و در مسیر می پاشیدند تا راه را برای دیگر زایران باز کنند و از آن تاریخ به بعد، نمک هم جزو نذریات این بقعه شد و زایرانی که استطاعت مالی ندارند، نیازمند این نمک های نذری هستند و آنها را می گیرند و خود به کار می برند یا به فروش می رسانند.

بنای اولیه و اصلی بقعه و بارگاه سده پنجم هجری ساخته شده است،‌ که در جریان حملات مغول به ری، حدود سال 617 هجری ویران و مجدداً در سال 700 هجری، غازان خان آن را احیاء و بازسازی می کند. بعد از زمان ایلخانیان و در دوره صفویه و قاجاریه نیز بخش هایی به اصل بقعه افزوده شد.

مدفونین در جوار امامزاده

 امامزاده صالح آرامگاه بسیاری از افراد عمومی و رجال سیاسی و درباری دوران قاجار بوده است. در این آرامگاه بیش از 150 نفر دفن شده اند که بسیاری از آنها افراد مشهور و معروفی بوده اند از جمله می توان به میرزانصرالله خان نائینی ملقب به مشیرالدوله اشاره کرد که فرمان مشروطیت توسط وی به ملت ابلاغ شد. وی در سال 1325 هـ.ق درگذشت و در کنار صحن امام زاده دفن شد. همچنین محمدولی خان تنکابنی ملقب به سپهسالار نیز در این قبرستان آرمیده است.

 نذر و نیاز در امامزاده

از شاخصه های این امامزاده تجریش نشین، ورودی زائران دختران جوان است که برای طلب حاجت شان، نان، پنیر، سبزی، خرما یا نمک نذر امامزاده می کنند.

/انتهای پیام/