صالحی امیری: ثبت مشترک مثنوی با ترکیه را در دستور کار داریم/ تنها برخی اسناد فاقد ارزش بایگانی‌، امحا شده اند

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی نشست خبری سید رضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همراه با معاونان وی در ساختمان آرشیو ملی ایران برگزار شد.
 
سید رضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران در ابتدای این نشست گفت: آرشیو ملی در دنیا درواقع اسناد مکتوب یک ملت است و مهم ترین کانون در معرفی یک ملت در حقیقت اسناد ملی مکتوب آنها است.
 
وی ادامه داد: امروز در روش های پژوهشی کمتر به اسناد مستند توجه می شود درحالی که این اسناد در جمهوری اسلامی یکی از بزرگترین و غنی ترین سندهای آرشیوی محسوب می شوند. ما بیش از 200میلیون برگ از این اسناد را در مخازنمان نگهداری می کنیم و فعالیتی که دراین بخش انجام می دهیم به اهمیت اسناد ملی مربوط می شود که طبق قانون تمامی اسناد مهم کشور برای نگهداری به این سازمان منتقل می شود.
 
صالحی امیری همچنین تصریح کرد: اسناد ملی سیر تحولات تاریخی کشور را مشخص می کند. در کشور 15 نهاد اسنادی داریم که وزارت اطلاعات، کتابخانه مجلس شورای اسلامی،‌ کتابخانه آستان قدس رضوی‌ و کتابخانه ملی از جمله آنها هستند و خوشبختانه برای نگهداری این اسناد در چند سال گذشته هماهنگی خوبی بین نهادهای مربوطه برقرار شده است.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: به منظور همگرایی هر چه بیشتر بین نهادهای اسنادی در کشور سامانه ای را با عنوان مهتاب تشکیل داده ایم که در این زمینه فعالیت می کند. همچنین در زمینه همگرایی هر چه بیشتر بین کتابخانه ها نیز سامانه ای را با عنوان مکتب ایجاد کرده ایم که به وسیله آن بر طریق سازوکاری سازمان یافته تمامی نهادهای فعال در این زمینه را به یکدیگر متصل می کند.
 
وی  همچنین گفت: در قالب برنامه ای با عنوان حافظه ملی موفق شدیم اسناد خلیج فارس،‌ اسناد دوره صفویه و اسناد کربلا را به ثبت یونسکو برسانیم و در تلاش هستیم تا دیگر اسناد ملی و ارزشمند کشورمان را در عرصه جهانی ثبت کنیم.
 
مشاور رئیس جمهور با اشاره به همکاری های ایران با سایر کشورها در زمینه تبادلات فرهنگی از جمله آرشیو ملی یادآور شد: در حوزه بین الملل و در سال جدید همکاری را با ترکیه آغاز کردیم و در آینده نیز چنین همکاری هایی با چین و عراق در دستور کار قرار می گیرد. پیش بینی می کنیم امسال با 10 آرشیو ملی در سراسر دنیا فعالیتمان ادامه دهیم که بر این اساس می توان گفت ایران بزرگترین کشور در زمینه اسناد ملی محسوب می شود.
 
امیری  تصریح کرد: با ترکیه در مورد ثبت مشترک مثنوی مولوی به توافق رسیده ایم. همچنین 43 اثر را در نوبت ثبت یونسکو داریم اما متاسفانه با توجه به محبوبیت یونسکو نمی توانیم سالی بیشتر از یک اثر را به ثبت برسانیم اما برای ثبت آثار به صورت مشترک محدودیتی وجود ندارد.
 
وی افزود: نقشه های مربوط به فرش ایرانی، کتاب جامع التواریخ و همچنین ثبت مشترک مثنوی را در نوبت ثبت یونسکو داریم. با عراق و سوریه به منظور حفظ اسناد ارزشمندی که در خطر آسیب داعش قرار گرفته اند در حال مذاکره هستیم و امیدواریم به این اسناد آسیبی وارد نشود.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین گفت: با تدبیر نهاد ریاست جمهوری، معاونت اسناد ریاست جمهوری اسنادی را از جمله اسناد مربوط به نخست وزیری جهت نگهداری به کتابخانه ملی انتقال می دهد. همچنین طبق جلسه ای که با محمد جواد ظریف داشتیم،‌ مقرر شد اسناد دیپلماسی وزارت امور خارجه تا سال 55 برای دسترسی پژوهشگران در معرض دیدشان قرار بگیرد مگر اسنادی که به منافع ملی آسیب وارد می کنند.
 
وی با اشاره به برنامه دیجیتال سازی اسناد کتابخانه ملی اظهار کرد: در برنامه 5 ساله تصمیم گرفته ایم میزان دیجیتال سازی منابع سازمان را از 5 درصد به 20 درصد برسانیم. اطلاع داریم که اسناد ارزشمند بسیاری در منازل نگهداری می شود و باید گفت که عمر مفید این اسناد در منازل 50 سال است. پیشنهاد می کنیم مردم عزیز برای نگهداری هر چه بهتر از اسناد ارزشمندشان یکی از این موارد را بپذیرند: کتابخانه ملی آمادگی دارد اسناد تاریخی را به نام خانواده های صاحب آن اسناد در مخازن نگهداری کند.
 
امیری با اشاره به دیگر پیشنهادات خود در این زمینه گفت: همچنین پیشنهاد می کنیم مردم اسنادشان را به صورت امانت در اختیار سازمان اسناد در کتابخانه ملی قرار دهند البته اگر شخصی تمایل به اهدای سند مربوط به خود ندارد،‌ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران آمادگی خریداری از این اسناد را نیز در برنامه خود پیش بینی کرده است. طبق برآورد ما در مجموع 2میلیون نسخه خطی مربوط به تمدن ایران در حوزه عربی و فارسی وجود دارد که با کشورهای دخیل در این حوزه مذاکراتی را انجام داده ایم که بر این اساس هفته گذشته تبادل اسناد آرشیویی بین ایران و هند مورد توافق قرار گرفت.
 
امیرخانی معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگر این برنامه اظهار کرد: سال گذشته شاهد اهدای 93 جلد نسخه خطی بودیم که البته این نسخه ها را خریداری کردیم که همراه با آنها مرقعاتی نیز خریداری شد که بخش زیادی از آنها مربوط به آیه های قرآن کریم بوده است.
 
وی ادامه داد: فهرست نویسی مرقعات آرشیو ملی ایران در حال انجام شدن است که تعداد این نسخه های خطی نزدیک به 40هزار عدد می رسد که البته رقم دقیق آن ،‌ 39هزار و 596 عدد است.
 
یوسفی فردیگر معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در امور مربوط به نسخه های خطی در این نشست اظهار کرد: در خصوص بحث مطرح شده درباره امحای بعضی اسناد باید به این نکته اشاره کنم که بخشی از اعضای شورای اسناد ملی حقیقی و بخشی دیگر حقوقی هستند. با توجه به اینکه یکی از وظایف سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تعیین وتکلیف اسناد دستگاه های دولتی است باید گفت در این میان بخشی از اوراق دستگاه های دولتی از جمله انواع برگه های ماموریت،‌مرخصی و قبض های آب و برق که ارزش بایگانی شدن را ندارند امحا می شوند بنابراین برای انجام شدن امحا شورا مجوزی را صادر می کند.
 
صالحی امیری در پایان این برنامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در چه صورت تن به
 
ثبت مشترک مثنوی مولوی با ترکیه داده،‌ ضمن ارائه تاریخچه مختصری از زندگی مولانا گفت: اشتراکات فرهنگی مهمترین دلیل چنین ثبتی است با توجه به اینکه طبق بررسی های صورت گرفته مهمترین نسخه مثنوی هم اکنون دراختیار ترکها قرار دارد و به دلیل اینکه ما هم نسخه ای را در اختیار داشتیم،‌ هم ایران و هم ترکیه شرایط ثبت را داشتند اما یونسکو گزینه ثبت مشترک را پیشنهاد کرد چرا که اگر هر یک از کشورها به صورت جداگانه برای ثبت مثنوی اقدام می کرد،‌ کسب موفقیت در زمینه ثبت دور از ذهن بود.