20 درصد از فضای اینستاگرام در اختیار چرخه مدلینگ بوده است/ رسانه‌ها و آموزش و پرورش در زمینه آگاه‌سازی جوانان جدی‌تر ورود کنند/ زنان و کودکان، بیشترین قربانیان مزاحمت‌های سایبری و جرائم اخلاقی در فضای مجازی

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، بابایی سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای تهران شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری به موضوع «بررسی یک نمونه از تهدیدات شبکه‌های اجتماعی، مدلینگ» در پاسخ به این سئوال که طرحی که در جلسه دادستانی تهران با عنوان عنکبوت 2 معرفی شد از چه زمانی توجه مسئولان را جلب کرده است و چه علائم و مواردی باعث حساسیت موضوع شد، گفت: از 2 سال گذشته کار رصد شبکه اجتماعی اینستاگرام آغاز شد. با توجه به راهبردهایی که از سوی استکبار جهانی برای تغییر سبک زندگی ایرانی و اسلامی جامعه ما در نظر گرفته شده بود، ضابطین در این خصوص حساس شده و رصد خود را به صورت جدی آغاز کردند.

سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای ادامه داد: در این رصدها متوجه شدند که 20 درصد از فضای اینستاگرام در اختیار چرخه مدلینگ یا همان مانکن سازی است که از همان 20 درصد هم میزان 60 درصد از دنبال کننده‌های اینستاگرام را به خود اختصاص می‌دهد.

بابایی توضیح داد: این حجم دنبال کننده، باعث حساسیت شد که در رصد این حوزه، ضابطین با ایجاد و القای مسائل غیراخلاقی و بی بندباری در این فضا مواجه شدند که این موضوع باعث شد تا پرونده  عنکبوت 2 تعریف شود که به صورت سازمان یافته با افرادی در جهت تخریب فضای اخلاقی و فرهنگی جامعه اقدام می‌کنند، برخورد شود.

وی گفت: قانونگذار انتشار و توزیع تصاویر مبتذل و مستهجن و  ترغیب و تشویق افراد را برای دستیابی به محتوای مبتذل در قانون مجازات اسلامی در بخش جرایم رایانه ای جرم دانسته است.

بابایی ادامه داد: یعنی وظیفه دستگاه قضایی به عنوان دستگاه برخورد کننده اقتضا می کرد بر اساس وظیفه ذاتی خود به این حوزه ورود پیدا کند و با افرادی که به صورت سازمان یافته و گسترده در این جهت حرکت می‌کنند برخورد کند.

سرپرست دادسرای جرایم رایانه ای تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در دادسرای جرایم رایانه ای چه تعداد پرونده در خصوص این جرایم وجود دارد  و چه میزان از افراد در این پرونده ها به صورت آگاهانه و چه تعداد ناآگاهانه دخیل هستند، گفت، گفت: درکیس و موضوع عنکبوت 2 اگر بخواهم بطور دقیق اشاره کنم مجموعاً 170 نفر به عنوان اداره کنندگان صفحات مختلف در حوزه مدلینگ، مزون، آتلیه، عکاسی و طراح بودند، شناسایی شدند که از این تعداد در خصوص 29 نفر اقدام قضایی صورت گرفت. یعنی چون بنای اصلی ما تنبه و بیداری افراد است با تذکر برخی از اشخاص رویه خود را اصلاح کردند و برخورد قضایی صورت نگرفت. اما از آن 29 نفر تعداد 8 نفر بازداشت شدند و در این خصوص اقدام قضایی در حال انجام است. اما در خصوص شبکه های اجتماعی اگر بخواهیم به صورت کلی‌تر بحث کنیم قسمت زیادی از جرائم که در فضای مجازی رخ می دهد در بستر شبکه های اجتماعی است.

وی توضیح داد: یعنی انتشار اکاذیب، انتشار، توزیع و تولید محتوای غیراخلاقی، هتک حیثیت، توهین و سایر موارد به شبکه‌های مجازی منتقل شده است و این حوزه قسمت اعظمی از پرونده‎ها دادسرای جرائم رایانه‎‌ای را به خود اختصاص داده است.

سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این مجرمیت به صورت آگاهانه اتفاق می‌افتد یا خیر، گفت: قسمتی از این جرائم آگاهانه و قسمتی غیرآگاهانه است، یعنی تعدادی از افراد علی رغم تذکر گرفتن باز هم وارد این بستر شده اند، به لحاظ اعتیادی که به این حوزه پیدا کرده بودند و وابستگی زیادی که به این حوزه داشتند.

وی ادامه داد: گاهی اوقات هم ناآگاهانه اتفاق می‌افتد و افراد رویه خود را پس از رسیدگی قضایی تغییر می‌دهند.

بابایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا از این تعداد افراد آماری وجود دارد، گفت: آمار دقیقی در این خصوص نمی توان ارائه کرد ولی افرادی که آگاهانه در این خصوص اقدام می‌کنند بیشتر در حوزه جرایم سازمان یافته و گروهی نمود پیدا می کنند. در حوزه ارتکاب جرایم فردی قسمتی اعظمی از جرایم ناآگاهانه است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این روند رو به رشد است یا خیر، تصریح کرد: متأسفانه باید گفت این روند رو به رشد است.
سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه  آیا درحوزه این جرائم آگاه سازی صورت گرفته است، اظهار کرد: نکته بحث همینجا است باید گفت مرحله برخورد و اقدام قضایی آخرین مرحله است و ضرورت  پیشگیری و آگاه سازی بیش از پیش احساس می‌شود، چرا که آگاه‌سازی باعث پیشگیری می شود.

وی ادامه داد: آگاه سازی باعث می شود افراد از نتیجه اقدامات خود مطلع شوند و از ادامه کار خود پرهیز کنند. شاید بعضاَ مطلع نباشند که  این حوزه چه نتایج مخربی به دنبال دارد. ما در بسترفضای مجازی مواردی داشتیم که قربانی این جرم فقط آن شخصی که درباره او جرم اتفاق افتاده است نبوده است و خانواده آن فرد هم قربانی شده است. یعنی بی آبرویی که برای یک شخص اتفاق افتاده باعث می شود که پدر و مادر خانواده دست به خودکشی بزند. لذا آگاه سازی می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.

بابایی گفت: در این زمینه آماربه صورت آماده نداریم ولی درحوزه آگاه سازی اعتقاد این است که دستگاه فرهنگی به خصوص آموزش و پرورش  و دانشگاه باید ورود جدی داشته باشد.

وی تصریح کرد: اعتقاد من این است که درمهارت‌های زندگی یکی از موارد ضروری که باید به دانش‌آموزان آموخته شود و بحث همین استفاده مطلوب از فضای مجازی است و این آموزش به دانش‌آموزان حتی به اولیای آنها تسری پیدا کند.

بابایی ادامه داد: رسانه های گروهی به خصوص صدا و سیما بسیار نقش تأثیر‌گذاری می تواند داشته باشد و در حکمی که از سوی رهبر معظم انقلاب برای ریاست صدا و سیما ابلاغ شد موضوع فضای مجازی به عنوان یک محور مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین انتظار می رود صدا و سیما در این حوزه ورود پیدا کند و امر اطلاع رسانی را انجام دهد.

وی گفت: همچنین از نقش خانواده ها در این خصوص نباید غافل شد. متاسفانه خانواده ها از نقش خود غافل شده‌اند. به عنوان نمونه در ماجرایی که اخیراَ در استان تهران رخ داد یکی از دلایل اصلی ماجرا غفلت خانواده بوده است.
 
سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای  در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آمار بزهکاران و بزه دیدگان در این حوزه به چه گروه های سنی و جنسیتی تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: در خصوص آمار مجرمین و قربانیان جرایم رایانه ای ترکیب دقیق و خاصی وجود ندارد و مختص به سن خاصی نیست. در این حوزه بزرگسالان، کودکان، مرد و زن در گیر این فضا هستند.

وی با ذکر مثالی گفت: به عنوان نمونه اکثر قربانیان مزاحمت‌های سایبری و جرایم اخلاقی درحوزه فضای مجازی بانوان و کودکان هستند. درحوزه بازی‌های رایانه ای و بازی های آنلاین بیشتر آسیبها به کودکان و نوجوانان وارد می شود.


بابایی تصریح کرد: به طور کلی اگر بخواهیم یک آماری ارائه دهیم  حضور جوانان در فضای مجازی با توجه به ذائقه، نیاز و ویژگی هایشان بیش از دیگران‌است و طبیعتا آسیب پذیری و بزهکاری بیشتری دارند.
 
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا فقط اینستاگرام و فیس بوک تحت نظارت قرار دارند یا باید دیگر شبکه‌ها هم تحت نظارت قرار دارند، گفت: این دغدغه باید در ما به وجود بیاید، چرا که تا این دغدغه  در دستگاه های اجرایی، دستگاه های  فرهنگی و قوه قضائیه به وجود نیاید به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.
 
بابایی گفـت: بسیاری از خانواده هایی که گرفتار جرم فضای مجاری می شوند از عدم آگاهی در این حوزه گلایه دارند و اعتقاد من این است که ما همزمان وقتی به دنبال توسعه و گسترش فضای مجازی هستیم، و درصدد گسترش  پهنای باند هستیم باید یک زمینه فرهنگی برای آن در نظر بگیریم.
 
سرپرست دادسرای جرائم رایانه‌ای در پایان با بیان اینکه نباید صرفا توسعه فناوری مدنظر باشد، گفت:  توسعه فناوری مناسب است و کسی در عصر توسع  با آن مخالف نیست ولی  لازمه  آن، کار و داشتن دغدغه  فرهنگی است و افرادی که درگیر این موضوعات هستند از این موضوع گلایه دارند، بنابراین  همه ما در حوزه آگاه سازی وظیفه داریم.