گزارش میزان از علل پیشرفت و توسعه هند/ ترویج زبان، شگرد انگلیسی‌ها برای حفظ سیطره بر هند در دوران پسااستعماری

گروه سیاسی: هفته پیش رئیس‌جمهور طی سخنانی در گرامیداشت مقام معلم، علت پیشرفت کشور هند را تسلط عموم مردم این کشور به زبان انگلیسی دانست و تلویحا زبان انگلیسی را زبان علم خواند که موجبات تسهیل ارتباط اقتصادی با دنیا را فراهم می‌آورد.

این سخنان رئیس‌جمهور با واکنش‌های زیادی مواجه شد؛ عده‌ای اصل توسعه و پیشرفت کشور هند را زیر سوال بردند و این توسعه را نیم بند و برون‌زا دانستند که حصول آن، هزینه‌های گزاف و تحمل مرارت‌ها و جنایت‌های زیادی را برای هندی‌ها در پی داشته است؛ اما عده‌ای دیگر با پذیرش این گزاره که کشور هند در چند دهه اخیر به توسعه و پیشرفت دست یافته است، علت این جهش را به مولفه‌ها و الزامات دیگری غیر از تسلط به زبان انگلیسی نسبت دادند.  

تاسیس کمپانی هند شرقی،سرآغاز استعمار انگلیس بر هند 

در نخستین سال‌های قرن 17 میلادی، همزمان با تشدید رقابت استعمارگران اروپایی برای غارت منابع و معادن مشرق زمین، ملکه انگلیس مجوز تاسیس کمپانی هند شرقی را برای دریانوردان و بازرگانان این کشور صادر کرد.

انگلیسی‌ها در ابتدای امر، برای بسط و گسترش سیطره اقتصادی و تجاری خود در هند، نیازمند حذف و طرد تفکر و فرهنگ اسلامی رایج در این سرزمین بودند؛ یکی از وجوه فرهنگ اسلامی در سرزمین هند، زبان فارسی بود که در این کشور بسیار شایع بود و به نوعی زبان اداری و رسمی هندی‌ها محسوب می‌شد.

پس از وقوع انقلاب صنعتی در انگلیس در اواسط قرن هجدهم، تجار و صنعتگران انگلیسی  برای مصرف مصنوعات صنعتی وبه کار انداختن سرمایه‌های خود به مناسبات تجاری با هندی‌ها روی آوردند؛ اما از قرن نوزدهم به بعد که امپراتوری انگلیس سیطره اقتصادی و فرهنگی خود را بر هندوستان تکمیل کرد، هند به مستعمره انگلیس تبدیل شد و ساختار سیاسی و حاکمیت آن نیز در چنبره انگلیسی ها قرار گرفت. 

پس از 350 سال که زبان فارسی زبان رسمی و اداری هندوستان بود،در سال 1836 زبان انگلیسی، جایگزین زبان فارسی در هند شد و انگلیسی‌ها که سلطه استعماری خود را بر اقتصاد و سیاست این کشور در طول قرون 17 و 18 برقرار کرده بودند، زبان متبوع خود را نیز به هندی‌ها تحمیل کردند تا جهان بینی و سبک زیست اجتماعی آن‌ها را نیز کاملا منطبق با خود کنند.

جنایت‌های استعمارگران انگلیسی

البته استعمار و استثمار مردم هند توسط انگلیسی‌ها در طول بیش از سه قرن، با جنایت‌های بیشماری همراه بود؛ در اواسط قرن هجدهم انگلیسی‌ها با صدور بیش از حد غلات تولید شده در هند، زمینه بروز قحطی در این سرزمین را فراهم آوردند و عامل جان باختن میلیون‌ها هندی شدند.  

"ویل دورانت" نویسنده تاریخ تمدن جهان، درباره استعمار هند توسط انگلیسی‌ها می‌نویسد: «انگلیسی‌ها همه چیز را در هندوستان به فروش می‌رساندند آنها حتی حاکمان ایالت‌ها را با دریافت رشوه به قدرت می‌رساندند، و هندوها را وادار می‌کردند گران بخرند و ارزان بفروشند و این سیاست امپریالیستی بود که سبب گردید ۳۰ میلیون هندی در کلکته به اوج بدبختی برسند».

طی اشغال هند توسط نیروهای انگلیسی،‌براساس منابع مختلف تاریخی، در دهه ۱۷۷۰ میلادی بیش از ۱۰ میلیون هندی تنها در ایالت بنگال این کشور، بر اثر قحطی و گرسنگی، بیماری، بدرفتاری و شکنجه به دست نظامیان انگلیس و یا بر اثر فشار کار اجباری جان خود را از دست دادند.

جان باختن 5 میلیون هندی بر اثر قحطی

طی سال‌های ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۴ بین 3 تا ۵ میلیون هندی بر اثر قحطی جان باختند. به دستور چرچیل در این سال‌ها، تمامی کشتی‌هایی که برای انتقال مواد غذایی به هند مورد استفاده قرار می‌گرفت، به انتقال تجهیزات و آذوقه برای نیروهای نظامی انگلستان در شمال آفریقا به کار گرفته شدند و بدین ترتیب قحطی بزرگی جان میلیون‌ها هندی را گرفت.

به گلوله بستن 5 هزار هندی به دستور فرمانده انگلیسی

در روز سيزدهم آوريل ۱۹۱۹میلادی در حالی‌كه بيش از پنج هزار نفر هندی بدون سلاح در شهر آمريتسار ایالت پنجاب در اجتماعی آرام برای كسب استقلال گرد آمده بودند، به دستور "ژنرال رجینالد دایر" از فرماندهان انگليسی به گلوله بسته شدند.

موارد فوق الذکر تنها بخش بسیار کوچکی از جنایت انگلیسی‌ها در هندوستان است و ذکر جنایت آن‌ها در بیش از سه قرن استعمار هندوستان نیازمند تالیف چندین جلد کتاب قطور است ؛ اما نکته مهم و کاربردی این است که تنها نتیجه بیش از سه قرن استعمار هند توسط انگلیس، به یادگار ماندن زبان انگلیسی برای مردم هند است که آن هم در زمره شگردهای استعمارگران انگلیسی بوده تا با انتقال و ترویج زبان و فرهنگ خود در هند، استیلای خود بر این کشور را در دوران پسااستعماری نیز حفظ کنند. 

"جواهر لعل نهرو" از رهبران جنبش استقلال هند در کتاب خود با عنوان "نگاهی به تاریخ جهان"، به موضوع  چگونگی تبلیغ و آموزش زبان انگلیسی توسط عمال این کشور در هند، اشاره می‌کند و می نویسد:«آموزش و ترویج زبان انگلیسی در هند موجب به وجود آمدن طبقه‌ای جدید در این کشور شد که با مردم خود هیچ ارتباطی نداشتند».

علل پیشرفت و توسعه هند

اما حتی اگر توسعه و پیشرفت هند را نیم بند و برون زا ندانیم و جنایت‌های استعمار انگلیس  در این سرزمین را نادیده بگیریم و بپذیریم که هند اکنون جزء گروه 20 است و در زمره قدرت‌های نوظهور اقتصادی دنیا محسوب می‌شود، باز هم نمی‌توانیم علت تامه این امر را تسلط مردم هند به زبان انگلیسی بدانیم.

بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران معتقدند، علت پیشرفت هند در مقوله اقتصادی توجه و اهتمام تصمیم گیران و سیاستگذاران این کشور به الگوهای بومی است. "جواهر لعل نهرو" پس از تصدی ریاست کنگره ملی هند به عنوان یک انقلابی ملی‌گرا، حرکت به سمت خودکفایی هند را آغاز کرد.بدین منظور وی نسبت به جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار با احتیاط عمل کرد؛ نهرو در دوره نخست‌وزیری خود به بهای افزایش درآمد سرانه به جذب لجام گسیخته سرمایه‌گذاران خارجی روی نیاورد و از خصوصی‌سازی صنایع این کشور در ابتدای امر خودداری کرد.

توجه ویژه دولت هند به صنایع کوچک شهری و کارگاه‌‌های روستایی در نخستین سال‌های رها شدن از قید استعمار انگلیس، یکی دیگر از برگ های برنده هندی‌ها در امر توسعه و پیشرفت بود.

یکی از عوامل مهم در توسعه هند، جغرافیای طبیعی این سرزمین است؛ کشوری که توسط آب های اقیانوس هند و خلیج بنگال احاطه شده و کوهستان هیمالیا در شمال آن از خروج رطوبت جلوگیری می‌کند و سبب می شود تا‌ آب و هوای ویژه و سرزمین پربرکتی برای هندی‌ها فراهم شود.

مولفه‌های تعیین‌کننده در اقتدار اقتصادی و سیاسی

جمعیت، انرژی، سرمایه و امنیت، چهار مولفه تعیین کننده در اقتدار اقتصادی و سیاسی یک کشور محسوب می‌شود؛ کشور هند تقریبا از هر چهار مولفه فوق بهره‌مند است؛ میانگین رشد اقتصادی در این کشور از دوره نهروئیسم یعنی دهه 1950 تا دهه اخیر آهنگ ملایم داشته و از رشد 3 درصدی به رشد 10 درصدی رسیده است.

بی تردید یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی هند، مصرف پایین مردم این کشوراست که در این زمینه فرهنگ سازی وسیعی صورت گرفته است. طبق آمار بانک جهانی، آمریکایی ها 9 برابر، ژاپنی ها 6 برابر، ایرانی ها 5 برابر و چینی ها 3 برابر مردم هند مصرف می کنند.