8 دلیل برجامیان برای موفقیت آمیز خواندن این سند/ آیا برجام سایه جنگ را از سر کشورمان برداشت؟

گروه سیاسی: 26 دی ماه سال گذشته بود که توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 موسوم  به سند برجام، عملیاتی شد؛ سندی که حدود دو سال پیرامون انعقاد آن رایزنی صورت گرفت و سلسله مذاکراتی در ژنو و وین و لوزان و نیویورک برای حصول آن انجام شد.

موافقان برجام  ادله خود را برای موفقیت آمیز بودن مذاکرات هسته ای و حصول و انعقاد برجام چنین برمی‌شمارند:  

پایان سه دهه مناقشه هسته‌ای میان ایران و غرب

*برجام به سه دهه مناقشه هسته‌ای میان ایران و غرب پایان داده است و موجب شده طرف مقابل از ادعاهای دروغین خود مبنی بر غیرصلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران عقب نشینی کند.

خروج ایران از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد

*برجام موجبات خروج ایران از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد را فراهم آورد و سایه جنگ را برای همیشه از سر ایران برداشت.

تثبیت حق غنی سازی ایران

*جمهوری اسلامی ایران با تثبیت حق غنی سازی خود در قالب سندی رسمی در مصافی نابرابر با قدرت‌های جهانی برنده شد.

برجام محصول یک تصمیم ملی است

*برجام محصول یک تصمیم ملی است و شورای عالی امنیت ملی به عنوان عالی‌ترین مرکز نظام در تصمیمات سیاسی و نظامی آن را تأیید کرده است.

برجام گامی مثبت در عرصه سیاسی - اقتصادی

*برجام علاوه بر رفع تحریم‌های اقتصادی به‌عنوان گامی مثبت در عرصه سیاسی - اقتصادی، روابط خارجی ایران را به‌ویژه با اتحادیه اروپا ارتقا بخشیده و چشم‌انداز روشنی را برای توسعه همه‌جانبه همکاری‌های متقابل گشوده است.

با اجرای برجام، ریسک‌های اقتصادی ایران به صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت

* با اجرای برجام، ریسک‌های سیاسی و اقتصادی ایران به صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت و با توسعه تجارت خارجی، گشایش مالی دولت، تقویت سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، فرآیند رشد و توسعه اقتصاد ایران در مسیری جدید قرار خواهد گرفت.

افزایش صادرات نفت و میعانات گازی ایران

*به موجب برجام افزایش صادرات نفت و میعانات گازی ایران محقق شده است.

آزادسازی درآمدها و دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های غربی

* با انعقاد برجام آزادسازی درآمدها و دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های غربی که رقمی حدود 150 میلیارد دلار برآورد می‌شود، تسهیل می گردد.

آیا انعقاد برجام موجب شد تا غربی‌ها نسبت به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران اطمینان خاطر پیدا کنند؟

 یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل دی ماه سال گذشته در مصاحبه با یک خبرگزاری آلمانی بار دیگر با تکرار اظهارات و مواضع گذشته خود، مدعی شد که برنامه هسته‌ای ایران قابل اعتماد نیست و ایران در گذشته تلاش‌هایی را برای برای ساخت سلاح هسته‌ای داشته است.

پیش‌ از آن نیز آمانو در ارزیابی نهایی خود از برنامه هسته‌ای ایران برای ارائه گزارش به شورای حکام جهت مختومه کردن پرونده مطالعات ادعایی(موسوم به پی ام دی) مدعی شده بود که ایران تا قبل از سال 2003 مطالعاتی را برای ساخت تسلیحات هسته‌ای انجام داده است؛ ادعایی که البته با قاطعیت از سوی مسئولان کشورمان رد شد؛ هر چند که طبق مقرارات "ان پی تی" و دستورالعمل‌های پادمانی، صرف مطالعه در تمام حوزه‌های دانش هسته‌ای ولو نظامی و تسلیحاتی بلامانع است.

این اظهارات اتهام گونه آمانو در حالی مطرح شد که وی و معاون امور پادمانی‌اش یعنی "تروا واریورانتا" در سفری که اواخر شهریور ماه سال گذشته به ایران داشتند ضمن دیدار با مقامات بلندپایه کشورمان و رایزنی در مورد ادامه اجرای «نقشه راه»، از سایت پارچین نیز بازدید کردند.

 آیا برجام موجبات خروج ایران از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد را فراهم آورد و سایه جنگ را برای همیشه از سر کشورمان برداشت؟

پس از آنکه در اواخر تیرماه سال گذشته، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه 2231 را در مورد ایران صادر کرد، برجامیان( طرفداران برجام) صدور این قطعنامه را به مثابه نقض کننده تمامی قطعنامه‌های سابق علیه ایران بویژه قطعنامه فجیع 1929 دانستند و چنین استدلال کردند که ایران از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد که به موجب بند 42 آن، امکان اقدام نظامی علیه کشورمان وجود داشت، خارج شد.

اما با مداقه در باب قطعنامه‌های صادره پیشین علیه ایران منجمله قطعنامه 1929، مشخص می شود که این قطعنامه‌ها هیچکدام متضمن تمامی بندهای فصل هفتم نبودند که بواسطه صدور قطعنامه 2231، ایران از ذیل فصل هفتم خارج شود؛ در واقع هیچگاه سایه جنگی که ادعا می شد ناشی از بند 42 فصل هفتم است، وجود خارجی نداشت؛ البته آمریکا و اذناب اروپایی‌اش بارها تلاش کردند بند 42 فصل هفتم را در قطعنامه‌های صادره علیه ایران بگنجانند که روسیه و چین با این برهان که ایران صلح و امنیت بین المللی را به مخاطره نینداخته است، مانع از این امر می‌شدند.   

فواد ایزدی کارشناس مسائل بین المللی در این خصوص طی یادداشتی می نویسد: عنوان فصل هفت "اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز" است و به این ترتیب درواقع زمانی که شورای امنیت بخواهد تهدیدی جدی علیه کشوری را مطرح کند، آن کشور را ذیل فصل هفتم قرار می دهد.

 اما نکته مهم فصل هفتم به بندهای 41 و 42 آن باز می گردد؛ بر مبنای بند 41 "شورای امنیت می‌تواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیمات آن شورا مبادرت به چه اقداماتی که متضمن به کارگیری نیروی مسلح نباشد لازم است و می‌تواند از اعضای ملل متحد بخواهد که به این قبیل اقدامات مبادرت ورزند این اقدامات ممکن است شامل متوقف ساختن تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی و ارتباطات راه‌آهن، دریایی، هوایی، پستی، تلگرافی، رادیویی و سایر وسائل ارتباطی و قطع روابط سیاسی باشد".

این در حالی است که بند 42 فصل هفت شامل استفاده از زور و گزینه نظامی برای مهار کشور و تهدید مورد نظر است؛ "در صورتی که شورای امنیت تشخیص دهد که اقدامات پیش‌بینی‌شده در ماده ۴۱ کافی نخواهد بود یا ثابت شده باشد که کافی نیست می‌تواند به وسیله نیروهای هوایی، دریایی یا زمینی به اقدامی که برای حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی ضروری است مبادرت کند. این اقدام ممکن است مشتمل بر تظاهرات و محاصره و سایر عملیات نیروهای هوایی، دریایی یا زمینی اعضای ملل متحد باشد".

نکته اساسی که باید به آن دقت کرد این است که اگر در قطعنامه صادر شده از سوی شورای امنیت، کشور مورد نظر ذیل فصل هفت قرار بگیرد (عبارت فصل هفت به تنهائی ذکر شود)، هم امکان استفاده از "گزینه تحریم" علیه آن وجود دارد و هم امکان استفاده از گزینه نظامی.

این در حالی است که در مواردی، در قطعامه صادر شده، صرفا عنوان "ذیل فصل هفت" عنوان نمی شود بلکه گفته می شود "ذیل بند 41 فصل هفت".

این بدان معنی است که اگر شورای امنیت بخواهد از گزینه نظامی نیز علیه کشور مورد نظر استفاده کند ناچار است قطعنامه جدیدی صادر کرده و در آن، کشور هدف را ذیل فصل هفت به تنهائی قرار دهد.

چرا که اگر کشور مورد نظر صرفا ذیل بند 41 فصل هفتم قرار بگیرد مجوز استفاده از گزینه نظامی علیه آن کشور وجود ندارد.

مسئله مهم درباره ایران و قطعنامه های صادر شده برای این کشور تاکنون این است که دو کشور چین و روسیه به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل اجازه نداده اند که ایران ذیل فصل هفتم به تنهائی واقع شود.

این در حالی است که آمریکا تلاش گسترده ای برای قرار دادن کشورمان ذیل فصل هفتم به تنهائی انجام داده بود که به دلیل مخالفت روسیه و چین با شکست مواجه شد.

از این جهت تاکنون در تمامی قطعنامه های صادر شده علیه ایران، عبارت ذیل بند 41 فصل هفت ذکر شده است نه فصل هفت به تنهائی.

با توجه به توضیحات، برخی اظهارات مقامات دولتی کشورمان و همچنین تیم مذاکره کننده هسته ای مبنی بر اینکه ایران از ذیل فصل هفت خارج شده است صحیح نیست چرا که ایران هیچگاه به تنهائی ذیل فصل هفت نبوده است.

این استدلال که "از آنجا که بند 41 ذیل فصل هفت است، پس اگر ما ذیل بند 41 قرار گرفتیم سایر بندهای این فصل نیز شامل حال ما می شوند" صحیح نیست.

 آیا حصول برجام، مراودات تجاری و اقتصادی ایران با جهان خارج را تسهیل و تسریع کرده و بر حجم آن افزوده است؟

ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران در سفری که اواسط فروردین ماه به منظور شرکت در اجلاسیه صندوق بین المللی پول به آمریکا داشت در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ گفت «توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 موسوم به برجام، تاکنون «تقریباً هیچ» دستاورد اقتصادی برای تهران در بر نداشته است».

آنطور که بلومبرگ گزارش داد، سیف این را هم گفت که «ایران سه ماه بعد از اجرای شدن برجام، توان دست‌یابی به 100 میلیارد دلار دارایی ضبط‌شده‌اش در خارج از کشور را نداشته و برای پرداخت صورت‌حساب‌هایش در مبادلات خارجی به دنبال راهی برای استفاده از دلار است».

«با آنکه قرار است سپرده‌های ایران در بانک‌های خارج از کشور قابل دسترس باشند، بانک‌های اروپایی کماکان نگران نقض قوانین آمریکا و مواجه شدن با جریمه‌های سنگین این کشور هستند».
 
این بخش دیگری از مصاحبه رئیس کل بانک مرکزی ایران با بلومبرگ بود که تعریضی داشت به اظهارات "کریس بکمیر" معاون هماهنگ کننده تحریم‌های ایران در وزارت خارجه آمریکا که گفته بود بانک‌های خارجی می‌توانند با ارزهای دیگر (به غیر از دلار) با ایران کار کنند، مشروط بر آنکه طرف ایرانی مشمول تحریم‌های آمریکا نباشد!

عباس عراقچی مسئول ستاد نظارت بر اجرای برجام اواسط فروردین ماه در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی تلویحا اعلام کرد که آمریکایی‌ها در روند اجرای برجام و متعاقب آن در روند رفع تحریم‌ها کارشکنی می‌کنند و تمایلی به جداسازی و شفاف سازی تحریم‌های اولیه و ثانویه ندارند؛ معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، این نکته را هم البته به صورت صریح اعلام کرد که  ما می‌دانستیم "در صحنه اجرا با بدعهدی و بدقلقی آمریکا‌یی‌ها مواجه خواهیم شد".

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}