سرمایه گذاری در صنعت فرهنگ می‌تواند تولید ثروت را به سمت فرهیختگی هدایت کند/ اوقات فراغت هویت انسانی را شکل می‌دهد

به گزارش گروه حقوقی و قضایی به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معاونت فرهنگی قوه قضاییه، معاون فرهنگی قوه قضاییه با حضور در اولین کنفرانس ملی اوقات فراغت که امروز در مرکز همایش های برج میلاد برگزار شد، گفت: رابطه تنگاتنگی بین اوقات فراغت، سلامت فردی و اجتماعی و میزان وقوع جرم  و آسیب های اجتماعی وجود دارد و اگر اوقات فراغت سالمی داشته باشیم، می توانیم جامعه سالم تری را تشکیل دهیم و در مقابل بزه ها و لغزشگاه‌ها و تخلفات سد محکمی ایجاد نماییم و واضح است انسان هایی که بیکار باشند و اوقات فراغتشان به گونه ای صحیح نگذرد، وسوسه های شیطانی بر آنها بیشتر غلبه می کند و فرد را به سمت خطا سوق می دهد.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر "هادی صادقی" موضوع بنیان‌های فلسفی اوقات فراغت را شایسته تامل بیشتر خواند و گفت: باید به این موضوع توجه ویژه کرد که اوقات فراغت بر چه اساس و مبانی می بایست استوار گردد و بنیان‌های آن بر چه برپا گردد تا نتیجه مطلوب و مورد نظر حاصل گردد. این مفهوم بدان معناست که هم جسم و جان آدمیان به سلامت هدایت شود و هم جامعه با شاخص های معین به سلامت رهنمود داده شود.

معاون دستگاه قضا با اشاره به سه محور اصلی این کنفرانس یعنی جسم، جان و جامعه گفت: جسم و جان بعد فردی را شامل می شود و جامعه نیز بعد اجتماعی این امر را تشکیل می دهد. پس می خواهیم هم فرد سالم داشته باشیم و هم جامعه سالم که این را هر جامعه‌ای به شکل خودش دنبال می کند؛ منتهی با شاخص های منطبق بر ارزش ها و نگرش‌های خود تعریف می نماید و البته قدر مشترک هایی  نیز دارند و این در جوامع لیبرال، سوسیالیستی، دینی و غیر دینی به اشکال مختلف قابل بررسی است.

دکتر صادقی اظهار داشت: ما در جامعه ای زندگی می کنیم که خصوصیات خاص و ویژه؛ با مختصات مهم شرقی و ویژگی های مهم اسلامی آن را جامعه ای فرهیخته کرده است.
معاون قوه قضاییه با اشاره با ابعاد مختلف جامعه ایران در طول تاریخ افزود: مردم و جامعه ایران مردمانی فرهیخته در تمام طول تاریخ بوده اند و این چنین نیست که به برهه ای خاص ختم شود تا جایی که امثال "جان ناس" نویسنده تاریخ جامع ادیان می گوید که "ایران مهد ادیان مختلف است" که یا در آن پدید آمده اند و یا در آن جان گرفته اند و رشد نموده اند. پس باید به شکلی فرهیخته تر بنگریم و برای رسیدن به آنچه در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی می خواهیم، فرهیخته تر برنامه ریزی کنیم.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به کارکردهای اوقات فراغت گفت: از جمله آثار اوقات فراغت می توان به آسایش روحی و روانی، رشد شخصیتی، جلوگیری از هدر رفت نیروها، ایجاد سرزندگی و نشاط، جبران کمبود های آدمی، استراحت رفع خستگی زمینه ساز رشد شکوفایی و خلاقیت و ... نام برد که همگی به سلامت جامعه کمک می کنند، و البته تحقق آن منوط به اجرای شروط لازم است.

وی  با اشاره به شروط اثر گذار اجرای اوقات فراغت که متضمن تاثیر مثبت آن بر سلامت فردی و اجتماعی است افزود: می بایست روش ها و محتوای اوقات فراغت ما عالمانه، هوشمندانه و ارزشمندانه بر مبنای شاخصه های معین ایرانی اسلامی طراحی شود.

معاون قوه قضاییه تاکید کرد: مسئله اوقات فراغت، مسئله انسانیت است و نظریه پردازان مکتب فرانکفورت در مقوله های مختلف اوقات فراغت نظریه پردازی کرده اند و انتقاداتی نسبت به برنامه ریزی جوامع لییبرال برای اوقات فراغت دارند و تحلیل های بسیاری نوشته شده است که حاصل آن در یک جمله این است که "زیست جهانِ انسان را مهندسی می کنند و می سازند " و این حرف در جای خودش درست است.

حجت الاسلام صادقی افزود: اثر اوقات فراغت تعریف زیست جهانِ اصلی انسان است و این بدان معناست که فرد در کار الزامی و اجباری خود اختیار چندانی ندارد هرچند آن هم بی اختیار نیست و در حین کار هم خود را می سازد؛ اما آنچه بیشتر در ساخته شدن شاکله شخصیتی و انسانی فرد موثر است فضای اوقات فراغت اوست، زیرا با اراده و اختیار انتخاب و گزینش می کند.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در اوقات فراغت است که هویت انسانی شکل می گیرد، هنگامی که فرد انتخاب می کند به چه بپردازد و چه فعالیت های مختلفی اعم از فرهنگی، هنری و مذهبی و خلاقانه را انجام دهد و همین ابعاد مختلف هویت انسانی وی  را تشکیل می دهد.

معاون فرهنگی قوه قضاییه تاکید کرد: صنعت فرهنگی زمینه شکل دهی گذراندن مطلوب اوقات فراغت را فراهم کرده است هر چند که نگاه صنعتی به فرهنگ مطلوب نیست؛ اما واقعیتی انکار ناپذیر است و این بلایی است که جهان صنعتی بر جوامع بشری آورده است و مقولات فرهنگی و انسانی را نیز تبدیل به صنعت نموده و به تولید انبوه می رساند و این بدان معناست که فرهنگ و انسانیت را قالب زنی می کنند.

وی افزود: اکنون شاهد قالب زنی انسانی هستیم و هنر ما باید آن باشد که از این قالب های از پیش تعیین شده انسانی و فرهنگی عبور کنیم و با خلاقیت فردی خود الگویی مناسب ایجاد نماییم تا با اختیار خود هویت را شکل داده و مغلوب هویت تحمیلی بر اساس صنعت فرهنگی نشویم و این موضوع بسیار مهمی است که باید برای گفتمان سازی آن تلاش کرد و امیدوارم بستر های مناسب آن شکل بگیرد.

معاون دستگاه قضا اظهار داشت: اوقات فراغت به دلیل اختیار انسانی که در خود دارد،  نشان دهنده سبک زندگی انسانی نیز هست و اگر به دنبال سبک شناسی و سبک سازی در زندگی هستیم می بایست به این بخش از زندگی توجه ویژه ای داشته باشیم.

دکتر صادقی اضافه کرد: زمانی می گفتم بگویید اوقات فراغتتان را چگونه می گذرانید تا بگویم چگونه انسانی هستید، بعدا مشاهده کردم "فرانسیس دوگه" نظر مشابهی دارد و می گوید: "بگویید اوقات فراغتتان را چگونه می گذرانید تا بگویم که هستید و فرزندانتان را چگونه تربیت می کنید".

معاون فرهنگی قوه قضاییه بر رسالت مدیران جامعه در این زمینه تاکید کرد و گفت: مهمترین وظیفه مدیران جامعه برنامه ریزی برای ارتقاء زندگی مردم است که موضوعاتی نظیر نظم، رفاه، سلامت جسمانی و ... را شامل می شود.

وی با اشاره به تغییرات عمده جوامع امروزی نسبت به جوامع گذشته اظهار داشت: جوامعی که دوران مدرن را پشت سر گذراده و آن را پذیرفته و حتی نپذیرفته اند، به هر حال موج سنگین مدرنیزه بدان رسیده است؛ نظیر جامعه امروز ایران که البته بسیاری از ابعاد مدرنیزه را قبول نداریم؛ اما عملا زندگی بسیاری مدرن گشته و این تفاوت بسیاری را نسبت به اداره جوامع گذشته رقم زده است.

معاون قوه قضاییه با اشاره به مسائل مختلف اداره جامعه گفت: مسئله اصلی حاکمیت در اداره جامعه در دوران گذشته به تامین امنیت محدود می شد؛ اما امروز مسئولیت اصلی دولت ها ارتقاء سطح زندگی فردی و اجتماعی مردم است. 

دکتر صادقی با اشاره به نظام برنامه ریزی فردی و اجتماعی در جوامع مختلف گفت: برنامه ریزی جوامع سرمایه داری به گونه ای برای اوقات فراغت تدوین شده که متناسب با ارزشهای سرمایه داری و تولید افزایش ثروت است و صد البته می دانیم که انبوه ثروت تولید شده در اختیار عده ی معدودی از افراد جامعه است. لذا با بررسی نظام برنامه ریزی در جوامع سرمایه داری مشهود است که فعالیت های فراوانی انجام شده و اختیار به ظاهر وسیعی هم برای افراد ایجاد شده است؛ اما حاصل تمامی آنها تقویت بنیاد های نظام سرمایه داری می باشد و در جوامع سوسیالیستی نیز اینگونه است. 

معاون فرهنگی دستگاه قضا با تاکید بر برنامه ریزی هدفمند برای ارتقاء سطح  زندگی افراد جامعه ایران بر اساس ارزش های اسلامی و ایرانی گفت: ما نیز باید برنامه های گسترده با امکان انتخاب های مختلفی برای پرداختن به ابعاد مختلف زندگی و بویژه اوقات فراغت با تطبیق بر مسیر آرمانهای نظام اسلامی و تعالی زندگی بشری و تحقق ارزش های والای انسانی در سمت سوی اخلاق و معنویت ترسیم نماییم و این امر رسالت مهم برنامه ریزان جامعه است که متاسفانه در این حوزه عقب افتادگی های سنگینی مشاهده می شود و امیدواریم مجموعه برنامه ریزی ها بخصوص در دولت ها با در نظر گرفتن اهتمام ویژه بدین امر صورت پذیرد، که در صورت تحقق این امر، یاری بزرگی برای ایجاد و گسترش سلامت در جامعه شده است و زمینه رشد و تعالی انسانی در راستای اهداف معین  فراهم گردیده است. 

حجت الاسلام صادقی نتایج دیگر برنامه ریزی اصولی در زمینه اوقات فراغت را فعال شدن صنعت فرهنگی دانست و گفت: با جهت دهی به سمت صنایع فرهنگی و سرمایه گذاری در این زمینه و حمایت از آن ثروت فرهیخته تولید می شود.

معاون قوه قضاییه گفت: می توانیم به شکلی برنامه ریزی کنیم که تولید ثروت در کشور به سمت فرهیختگی نیل کند و این بدان معناست که غیر از سرمایه گذاری در صنعت سخت با سرمایه گذاری در صنایع فرهنگی به رشد انسانی، فکری، خلاقیت های فردی و اجتماعی افراد کمک نماییم و این باعث می شود ایجاد ارزش مادی و معنوی به صورت توامان میسر گردد.

معاون قوه قضاییه تصریح کرد: برای تولید ثروت می توان در صنعت فرهنگی و موضوع فراغت سرمایه گذاری کرد و بازده مناسبی خواهد داشت و شاید بتوان گفت بخشی از معظل بیکاری را پوشش خواهد داد و سودآوری بهتری نسبت به سرمایه گذاری در صنعت سخت را شاهد خواهیم بود.
وی اضافه کرد: اقدام در زمینه های مختلف اوقات فراغت و سرمایه گذاری هدفمند در آن باعث ارتقاء سطح فرهنگی جامعه، افزایش تولید ثروت و ایجاد اشتغال خواهد شد که موجبات تنگ شدن عرصه بر رواج اعتیاد، درگیری و خشونت ها شده و از میزان جرائم و آسیب های اجتماعی به طور خودکار می کاهد.

معاون فرهنگی قوه قضاییه ضمن اشاره به ابعاد مختلف اوقات فراغت بر رسالت اصلی دولت جامعه اسلامی که زمینه سازی تعالی انسانی و بندگی خداست تاکید ویژه نمود و افزود: نباید به اشتباه متصور شویم که دولت اسلامی وظیفه بنده سازی به طور مستقیم دارد، بلکه باید برای بندگی زمینه سازی کند و نباید این دو مسئله خلط شود؛ چراکه بنده سازی غلط است و بنده سازی مستقیم را به هیچ وجه قبول نداریم.

حجت الاسلام والمسلمین صادقی متذکر شد: بنده سازی انسان ها به اجبار، با زور دولت و با برنامه ریزی اتفاق نمی افتد و باید تاکید کنم کار دولت آن است که زمینه های انتخاب مسیر بندگی، راه هدایت و اخلاق و معنویت را فراهم کرده و آن را تسهیل نماید و این بخش اوقات فراغت را در صورت برنامه ریزی درست به طور کامل پوشش خواهد داد.

معاون فرهنگی قوه قضاییه ضمن ابراز تاسف از غفلت به این امر گفت: دولت های ایران نه اصلاح طلب و نه اصول گرا در این حوزه فعالیت جدی انجام نداده اند و انتظار می رود اقدامی جدی و اساسی در این حوزه صورت پذیرد و شاید بتوان گفت مقصر آن فرهیختگان و دانشگاهیان هستند که برای دولتی ها فرهنگ سازی مناسبی انجام نکرده اند.

صادقی در پایان سخنان خود، ضمن تقدیر و تشکر از تشکیل انجمن اوقات فراغت توسط جمعی از فرهیختگان و برگزاری کنفرانسی به عنوان اولین گردهمایی در این حوزه گفت: امیدوارم به بعد فلسفی این امر هم توجه ویژه ای معطوف گردد.