توسعه دامنه بازار و ابزار در بورس کالا

به گزارش گروه اقتصاد، دکتر حامد سلطانی نژاد گفت : همچنین پیش بینی می شود در سال جاری حجم معاملات در بورس کالا افزایش یابد که بخشی از آن ناشی از رشد اقتصادی و بخشی دیگر از فعالیت های توسعه ای کشور است.
 
وی با بیان اینکه معاملات بورس کالا منعکس کننده واقعیت های اقتصادی و بازار کالای کشور است، گفت : با توجه به پیش بینی های مثبت از روند اقتصادی کشور در سال جاری شاهد رونق معاملات گروه های مختلف کالایی در بورس کالا خواهیم بود و بر اساس آمار صندوق بین المللی پول رشد اقتصادی ایران برای سال جاری، حدود 4 درصد پیش بینی شده است.
 
مدیر عامل بورس کالای ایران اظهار داشت: علاوه بر این، دیدگاه کارشناسان بین المللی نیز درباره اقتصاد ایران مثبت است و رشد اقتصادی برای کشور متصور هستند، همچنین لغو تحریم ها و اثار اجرایی شدن برجام نیز بر اقتصاد ایران پیامد مثبت دارد و باعث رفع موانع مراودات تجاری خواهد شد.  
 
سلطانی نژاد اظهار داشت : بورس کالای ایران نیز با توجه به زیر ساخت هایی که دارد می تواند به این رشد کمک شایانی کند، چرا که بورس ها در اقتصاد هر کشور می توانند هم از لحاظ تسهیل مبادلات و هم از لحاظ تأمین مالی به دولت و صنایع کمک های زیادی کنند.
 
* حرکت از معاملات کالایی به اوراق بهادارسازی
 
وی درباره چشم انداز فعالیت بورس کالای ایران در سال جاری با توجه نگاه امیدوارانه کارشناسان و مسئولان به بهبود اوضاع اقتصادی، گفت: در چشم انداز فعالیت های بورس کالا، استفاده از ابزارهای نوین مالی را در نظر گرفته شده است. همه بورس های کالایی جهان در حال حرکت از سمت معاملات کالایی به سمت مبادله اوراق بهادار بوده و بورس کالای ایران نیز در نظر دارد از اوراق بهادار و ابزارهای مالی نوین همچون forward و گواهی های سپرده کالایی بر اساس نیاز بازار، استفاده کند.
 
سلطانی نژاد تأکید کرد : بورس کالا به دنبال آن است تا محور مبادلات خود را به سمت اوراق بهادار در حوزه محصولات مختلف سوق دهد و یکی از برنامه های اصلی برای سال جاری، اوراق بهادار سازی معاملات کالا به منظور تسهیل معاملات، کاهش هزینه ها و تأمین مالی تولید کنندگان محصولات مختلف است. با توجه به این موضوع، از سال گذشته معاملات گواهی سپرده ذرت و جو بر اساس قانون افزایش بهره وری کشاورزی از طریق بورس کالا اجرایی شد که موفقیت در طرح جایگزینی قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی باعث شد تا سال جاری معاملات کل محصول ذرت و جو کشور با حمایت وزرات جهاد کشاورزی به بورس کالا واگذار شود. با عرضه این محصولات در بازار بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین قیمت انجام شود و اگر قیمت از قیمت مصوب دولت کمتر بود ما به التفاوت آن را دولت به حساب کشاورزان واریز نماید.
 
سلطانی نژاد درباره جزئیات و مزایای این طرح توضیح داد: علاوه بر کاهش باز مالی دولت کشاورزان نیز به راحتی می توانند به وجه ناشی از فروش محصولات خود دسترسی داشته باشند. علاه بر این برخی از محصولات کشاورزی نیز تا زمان فروش باید در انبارها نگهداری شود که با طولانی شدن فرایند فروش، ممکن است دچار فساد شود که عرضه محصولات کشاورزی در قالب گواهی سپرده یا حتی عرضه در بازار فیزیکی بسیاری از مشکلات را رفع می کند.
 
وی اظهار داشت : پارسال با اجرای موفقیت آمیز طرح پایلوت گواهی سپرده کالایی حدود 190 هزار تن ذرت معامله شد که سبب کاهش بار مالی تحمیلی به دولت شد.
 
سلطانی نژاد ادامه داد: در سال جاری نیز قرار بر این است که کل ذرت و جو کشور از این طریق عرضه شود که با راه اندازی این طرح حدود نیم میلیون تن ذرت و یک میلیون تن جو از کشاورزان خریداری و عرضه خواهد شد.
 
*استفاده از گواهی مشارکت خودرو بعد از انتشار اوراق سلف خودرو
 
حامد سلطانی نژاد با اشاره به اوراق سلف خودرو اظهار داشت: قرار است بزودی اوراق سلف خودرو در بازار برای تأمین مالی خودروسازها استفاده شود ، علاوه بر این گواهی دیگری در این بازار برای خودروسازان به نام گواهی مشارکت خودرو در حال طراحی و نهایی شدن مراحل ساز و کار آن است که با خرید این گواهی فرد سرمایه گذار در تولید یک خودرو خاص و یا یک خط تولید مشخص اقدام به سرمایه گذاری می کند و از سود آن بعد از تحویل آن خودروها منتفع می شود.
 
یکی دیگر از ویژگی های این گواهی این است که در سررسید علاوه بر دریافت وجه نقد فرد سرمایه گذار می تواند خودرو نیز تحویل بگیرد. این گواهی مشارکت بعد از نهایی شدن در بورس کالا آماده عرضه خواهد شد.
 
وی درباره توسعه رینگ های صادراتی در جریان اجرایی شدن برجام، گفت: رینگ های صادراتی در جهت استفاده از ظرفیت های جا به جایی پول فعالیت دارند که اگر شرایطی همچون وصل شدن بانک های داخلی با کشورهای خارجی یا حضور بانک های خارجی در کشور، فراهم شود رینگ های صادراتی بورس کالای کشور به ویژه در مناطق آزاد تجاری که با نرخ های جهانی مورد استفاده قرار دارد توسعه خواهد یافت.
 
سلطانی نژاد با اشاره به نرخ محصولات که در بورس کالا عرضه می شود و همبستگی آن با قیمت های جهانی گفت : فعالانی که در بورس کالای ایران فرآیند قیمت گذاری محصولات را انجام می دهند به بازارهای جهانی نیز توجه کامل دارند و در این حوزه نیز فعالت می کنند از این رو قیمتی که محصولاتی همچون سنگ آهن و فلزات در بورس کالا مورد معامله قرار می گیرد تحت تأثیر نرخ های جهانی است ، همچون چند روز گذشته که شاهد افزایش قیمت سنگ آهن، گندله و فلزات اساسی در بازارهای جهانی بودیم، قیمت این محصولات در بورس کالای ایران نیز تحت تأثیر این موضوع با رشد همراه شد.
 
*مزایا و معایب راه اندازی بازار مشتقه ارز
 
مدیر عامل بورس کالای ایران با اشاره به مصوبه شواری عالی بورس در جهت دستور کار قرار گرفتن راه اندازی بازار مشتقه ارزی درباره مزایا و ویژگی هایی که این امر برای فعالان اقتصادی داخلی و خارجی اظهار داشت: قرار دادهای آتی با نوسانات رابطه تنگاتنگی دارد به طوری که با استفاده از ابزارهای آتی می توان تا حد زیادی این نوسان ها را پوشش داد، با راه اندازی بازار آتی ارز، امکان برنامه ریزی برای فعالیت های اقتصادی سرمایه گذاران داخلی و خارجی فراهم می شود و علاوه بر آن هزینه هایی مثل انبارداری و حمل و نقل کاهش خواهد یافت.  
 
استاندارد بودن این قراردادها، تضمینی که به عنوان پشتوانه آنها وجود دارد و معافیت مالیاتی آنها از دیگر مزایای به کارگیری این ابزارهای نوین مالی است که در ایران مغفول مانده و اغلب از جنبه سفته بازی مورد استفاده قرار گرفته است.
 
این امر باعث ایجاد دیدگاهی منفی در رابطه با استفاده از آنها شده است و فعالان اقتصادی بر این باورند که به کارگیری این ابزارها نوسانات زیادی را به همراه خواهند داشت در حالی که یکی از مولفه هایی که منجر به ایجاد چنین قراردادهایی شد مدیریت نوسانات قیمتی و کاهش ریسک سرمایه گذاران است.
 
بنابر گزارش بورس کالای ایران ، سلطانی نژاد درباره بازیگران اصلی این بازار گفت : بازیگران و استفاده کنندگان اصلی این ابزارها، تولیدکنندگان، واردکنندگان و کلیه افرادی که به دنبال سرمایه گذاری در این بازار هستند و برآوردی از ریسک سرمایه گذاری خود ندارند، خواهد بود. همچنین این معاملات به دلیل پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز در جذب سرمایه گذاران خارجی نیز اثر گذار خواهد بود.