آغاز 4 اقدام اساسی برای سازماندهی وزارت اطلاعات/ خاطره ری شهری از ضابطه مند کردن شنود تلفن

به گزارش گروه سیاسی ،  حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی ری‌شهری در کتاب خاطرات خود می نویسد:

پس از مشورت با دوستانی که سابقه ی کار اطلاعاتی داشتند سازماندهی وزارت اطلاعات با چهار اقدام اساسی آغاز شد.

1- تشکیل کمیته های برنامه ریزی

کمیته های مختلفی را مامور برنامه ریزی و سازماندهی وزارت اطلاعات کردم مانند کمیته ی تشکیلات کمیته ی گزینش و ... اعضای این کمیته ها به طور نسبی در کاری که به آنها واگذار شده بود تخصص داشتند و حاصل کار آنها در جمعی با حضور اینجانب دوباره مورد بررسی قرار می گرفت و به تایید نهایی می رسید.

2- انتقال نیروها، اسناد و امکانات اطلاعاتی

این اقدام دشواری های فراوانی را به همراه داشت به طور مثال برای ارگان های اطلاعاتی به ویژه سپاه تحویل دادن امکانات اطلاعاتی بسیار دشوار بود شاید اگر من هم به جای آنها بودم به سادگی نمی توانستم نیروهای زبده و اسناد و امکانات مهم اطلاعاتی را به ارگان دیگری منتقل کنم به ویژه زمانی که مطمئن نبودم ارگان جدید تا چه حد می تواند از این امکانات در شرایط دشوار سیاسی- امنیتی آن روز استفاده کند.

اطلاعات سپاه به خصوص در انتقال اسناد اطلاعاتی خیلی حساسیت به خرج داد بگو مگوها، کشمکش ها و درگیری های لفظی و قدری اوقات تلخی هم پیش آمد در این موقع آقای شمخانی قائم مقام سپاه بود و در این رابطه مسئولیت داشت اما با عنایت به اینکه از نظر قانونی آنها راهی جز تحویل نداشتند و حمایت امام و سماجت ما پس از رفت و آمدهای فراوان به فضل خداوند متعال آنچه را می خواستیم تحویل گرفتیم.

3- ضابطه مند کردن شنود تلفن

پیش از تاسیس وزارت اطلاعات به دلیل تعدد ارگان های اطلاعاتی بهره گیری از شنود تلفن ها ضابطه مند نبود ارگان های مختلف به خود حق می دادند برای مسائل امنیتی یا مبارزه با قاچاق و.... تلفن افراد مظنون را کنترل کنند و نمایندگان آنها در مراکز مخابرات فعالیت می کردند این وضع از یک سو امنیت مکالمات مردم را تهدید می کرد و از سوی دیگر مانع تمرکز اطلاعات در وزارت اطلاعات بود.

برای خاتمه دادن به این وضع و ضابطه مند کردن شنود، من ضمن گزارش شرایط آن روز به حضرت امام عرض کردم راه پیشگیری از تخلفات احتمالی اطمینان بخشی به مردم و تمرکز کار اطلاعاتی واگذاری مسئولیت کار به وزارت اطلاعات است و پیشنهاد کردم که ایشان به وزیر مخابرات دستور بدهند که بدون هماهنگی با اینجانب هیچ تلفنی شنود نشود من هم متقابلا متعهد می شوم که امنیت مکالمات را تضمین کنم و در صورت تخلف احتمالی شخصا پاسخگو باشم همچنین نیاز ارگان های نیازمند به شنود را تامین کنم.

امام پیشنهاد مرا پذیرفتند و متعاقب آن دفتر امام به آقای مهندس مرتضی نبوی وزیر مخابرات توصیه کرد که درباره ی کنترل مکالمات موضوع با وزارت اطلاعات هماهنگ شود. البته وزارت اطلاعات نیز بدون حکم قوه ی قضائیه نمی توانست مکالمات را کنترل کند.

بدین ترتیب شنود مکالمات ضابطه مند شد ضمنا با توجه به اینکه شنود یکی از گلوگاه های جمع آوری اطلاعات است این ابزار به وزارت اطلاعات اختصاص یافت ونهادهایی که در ارتباط با اطلاعات غیر امنیتی مثل اطلاعات مربوط به مواد مخدر یا اطلاعات انتظامی به کنترل مکالمات نیاز داشتند . غیر مستقیم تحت اشراف وزارت اطلاعات قرار گرفتند.

4- جلسه ی تواصی به حق

کارگزاران وزارت اطلاعات به دلایل مختلف در معرض آفات سیاسی و اخلاقی هستند پیشگیری از این آفات علاوه بر دقت در گزینش نیروها برنامه ریزی جهت تداوم سلامتی روانی و ارتقای معنویت در آنها نیز ضروری است بدین منظور از آغاز تاسیس این وزارتخانه جلسه ای که جلسه ی تواصی به حق نام گرفت ترتیب داده شد این جلسه هفته ای یکبار روزهای چهارشنبه برگزار می شد و همه ی معاونان و مدیران وزارت اطلاعات موظف بودند در آن شرکت کنند از مدیران استان ها نیز خواسته بودم که حتما این جلسه را با همکاری خود شرکت داشته باشند.

در تهران معمولا دو هفته یک بار خودم صحبت می کردم که حاصل بیست و هفت جلسه سخنرانی اینجانب خلال سال های 1363 و 1364 برای معاونت ها و مدیران کل و روسای ادارات کتابی است به نام اخلاق مدیریت که مورد استقبال قرار گرفت و تاکنون بارها تجدید چاپ شده است.

پس از آن بحث دیگری را تحت عنوان خودسازی در اسلام آغاز کردم که تا پایان مسئولیتم در وزارت اطلاعات ادامه داشت لیکن هنوز موفق نشده ام مباحث آن را برای انتشار آماده کنم. برنامه ی اخلاقی تواصی به حق برکات فراوانی برای سالم سازی فضای معنوی وزارت اطلاعات داشت هم اکنون نیز به توصیه ی اینجانب این برنامه برای خدمتگزاران سازمان حج و زیارت و آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السلام اجرا می شود.

با اقداماتی که به مهم ترین آنها اشاره شد طولی نکشید که به فضل خداوند متعال و با تلاش جانانه ی همکاران وزارت اطلاعات در سراسر کشور سامان یافت و به صورت یک نهاد منسجم متمرکز و مطمئن اطلاعاتی در خدمت نظام اسلامی قرار گرفت.

به خاطر دارم که تقریبا پس از یک ماه از تاسیس وزارت اطلاعات با ریاست مجلس وقت – آقای هاشمی رفسنجانی- دیداری داشتم وقتی گزارش کار را ارائه کردم ایشان از پیشرفت کارها تعجب کرد و گفت:

من پیش خود فکر کرده بودم که در این ملاقات به شما بگویم که برای تحویل گرفتن امکانات اطلاعاتی از سایر ارگان هایی که در این زمینه فعالیت دارند در بودجه بندی سال آینده (1364) در مجلس شورای اسلامی ترتیبی دهیم که بودجه ی سایر ارگان های اطلاعاتی به وزارت اطلاعات منتقل گردد تا در سال آینده آنها از طریق شما بودجه بگیرند و بدین جهت مجبور باشند اطلاعات خود را به وزارت اطلاعات بدهند و به تدریج شما به کارهای آنان مسلط شوید.

شگفت آورتر اینکه وزارت اطلاعات به دلیل آنکه در اواسط سال 1363 تاسیس شد بودجه ای مصوب نداشت و با بودجه ی مختصری که از اطلاعات نخست وزیری به این وزارتخانه منتقل گردید این تشکیلات راه اندازی شد.