«فلسفه علم» ابراهیم دادجو به بازار کتاب آمد

به گزارش گروه فرهنگی ، این مجموعه مقالات شامل آثاری از پیروز فطورچی، مهدی قوام صفری، رضا علیزاده ممقانی، عبدالحسین خسروپناه، هادی صمدی، ابوالفضل حقیری قزوینی، فردین جهان بین، حسن میانداری، غلامرضا نظریان، صدرا ساده و ... است.

موضوعات مقالات این افراد شامل درباره تبیین علمی به قلم پیروز فطورچی، معرفت تجربی از دیدگاه ابن سینا اثر مهدی قوام صفری، معرفت شناسی زمان در دیدگاه آگوستین اثر رضا علیزاده ممقانی، منطق استقرا از دیدگاه شهید صدر به قلم  عبدالحسین خسرو پناه، تبیین علمی از دیدگاه همپل اثر هادی صمدی، نقشه معرفت علمی به قلم  ابوالفضل حقیری قزوینی، پنج نقطه عطف تجربه گرایی اثر  فردین جهان بین، تقویت نظریه ها اثر حسن میانداری، نقد کوهن بر دیدگاه رایج در فلسفه علم اثر هادی صمدی است.

سایر مباحث نیز علم متعارف و خطرهای آن به قلم  غلامرضا نظریان، سادگی در نظریه های علمی به قلم  صدرا ساده، دیدگاه غیر گزاره‌ای درباره علم اثر ابوتراب یغمایی، آیا قیاس ناپذیری پیامد بار است؟ به قلم شاهین کاوه، تحلیل علّی تکنولوژی اثر علیرضا شفاه، اتحاد در فلسفه علم اثر سید بهرام برقعی، تاریخچه نسبی گرایی در فلسفه علم به قلم عباس عارفی، مروری بر فلسفه زیست شناسی اثر هادی صمدی، ملاک‌های تجربه گرا درباره معنای معرفتی: مسائل و تحولات اثر فرشته نباتی، منطق کشف یا روان شناسی پژوهش به قلم غلامرضا نظریان و ... است.

مؤلف در مقدمه کتاب خود و در تعریف فلسفه علم چنین می‌نویسد:فلسفه علم را دشوار می‌توان تعریف کرد، و موضوع مباحث آن را تعیین کرد؛ دلیل این دشواری آن است که در این دانش، به مباحث گونه گونی دربارۀ علم می‌پردازد که تا حدی سرشت آنها متفاوت است، ولی می‌توان دست کم به عنوان توصیفی بسیار کلی، آن را زمینه ‌ای میان ‌رشته‌ای دانست که به ارتباط میان فلسفه و علم می ‌پردازد و مباحث فلسفی مرتبط با علم تجربی را بررسی می‌کند.

براساس این توصیف، فلسفه علم به حل و بررسی مسائل فلسفی دربارۀ علم می‌پردازد؛  مسائلی که در خود علم بدانها پرداخته نمی‌ شود. به عبارت دیگر، فلسفه علم شاخه‌ ای از فلسفه است که به تحلیل عقلانی و انتقادی معرفت علمی و نظریه های علمی می‌پردازد.

علم در عصر جدید جایگاه خاصی در تفکر بشر پیدا کرد و همین امر موجب شد که مباحث فلسفی دربارۀ علم هم مورد توجه فلاسفه قرار گیرد. با پیدایش علم جدید بسیاری از فلاسفه گمان می‌‌کردند که تنها علم، معرفت عینی (objective knowledge) را به دست می‌دهد. از این رو، فلسفه هم باید به تحلیل و بررسی مسایل مرتبط با این علم بپردازد.

این دیدگاه دربارۀ علم که آن را معرفت عینی، و بلکه تنها معرفت عینی به شمار می ‌آورد، سرفصل مباحث زیادی در فلسفه علم شد و دیری نپایید که عینیت معرفت علمی هم مورد چون و چرا قرار گرفت؛ بر همین قیاس این ادعا که تنها علم می‌تواند معرفت عینی را به دست بدهد مورد تردید قرار گرفت.

فلسفه علم در قرن بیستم شکوفا شد و ادبیاتی بسیار غنی در این زمینه شکل گرفت. امروزه مسئله واقع ‌نمایی نظریات علمی که ادعای اصلی واقع‌ گرایی علمی (scientific realism) است در برابر ابزارانگاری، یکی از مباحث مهم مطرح در فلسفه علم است. ابزارانگاری از دوره یونان باستان به صورت‌‌های متفاوتی مطرح بوده است. اما تنها در عصر حاضر اختلاف جدی آن با واقع‌ گرایی برجسته شد. از این گذشته، رویکردهای نوین در مسئله واقع‌گرایی نزاع با ابزارانگاری تأثیر فراوانی را بر جای گذاشت.

مجموعه مقالات فلسفه علم به کوشش ابراهیم دادجو، با قیمت 40000 تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

 علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب می‌توانند به نشانی www.poiict.ir مراجعه کنند.