به گزارش
خبرنگار گروه سیاسی میزان،
رحلت مرموز آیت الله سید
مصطفی خمینی در آبان 1356 را می توان نقطه عطفی در نهضت اسلامی مردم ایران دانست.
مجالس یادبود در سراسر کشور برگزار شد و در آن
مراسم، تظاهرات گسترده علیه رژیم به پا شد. از این رو رژیم، تصمیم گرفت با توهین
به ساحت حضرت امام خمینی، چهره ایشان را به عنوان رهبری نهضت مخدوش کند.
در اواسط دی ماه 1356، پیک دربار، نامه ممهور به
مهر دربار را به داریوش همایون، وزیر اطلاعات و جهانگردی داد. او نیز نامه را به
روزنامه اطلاعات جهت انتشار سپرد. مسعودی، صاحب امتیاز روزنامه، مفاد مقاله را
باعث واکنش علما و روحانیون و برای آینده روزنامه خطرناک می دانست، اما در تماس با
وزیر اطلاعات و نخست وزیر، آموزگار، دریافت که برخی از مفاد تند و تحریک آمیز آن
به خواست شاه در مقاله آمده است. در این مقاله که با امضای مستعار "احمد
رشیدی مطلق" در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید، بطور صریح، بی حجابی فضلیت و
حجاب، کهنه پرستی و ارتجاع معرفی و به ساحت مقدس امام خمینی، اهانت و قیام 15
خرداد 1342، توطئه استعمار سرخ و سیاه معرفی شده بود.
با انتشار این مطالب اهانت آمیز، اولین واکنش ها
در شهر قم آغاز شد. مدرسین حوزه علمیه قم دروس حوزه را در روز 18 دی تعطیل اعلام
کردند و در این روز، طلاب با تشکیل اجتماع بزرگی تظاهرات خود را به سوی منازل
مراجع آغاز کردند و تعدادی از علما و مراجع قم در سخنرانی های خود، به حمایت از
امام و محکومیت اهانت به ساحت ایشان پرداختند. بازاریان قم با مشاهده حرکت حوزه
علمیه، تصمیم به تعطیلی مغازه های خود در 19 دی گرفتند.
روز نوزدهم دی ماه ساواک و شهربانی به کمک نیروهای
کمکی از تهران وارد شده و در حوالی مدارس علمیه متمرکز شدند. اقشار مختلف مردم با
راهپیمایی به سوی منازل بزرگان حوزه، رفته رفته خروشان تر می شدند. نیروهای رژیم
با مشاهده حرکت عظیم مردم تصمیم به حمله گرفتند و تیراندازی شروع شد و در این روز
عده زیادی از طلاب و مردم قم به شهادت رسیده و یا مجروح شدند.
اثبات توخالی بودن شعار فضای باز سیاسی، ثابت شدن
وحشت شاه از حرکت مذهبی سیاسی به رهبری روحانیت و در راس آنها حضرت امام، قرارگیری
نهضت انقلاب اسلامی در مسیر صحیح و همچنین منزوی شدن متحجرین و مروجان جدایی دین
از سیاست را از جمله مهمترین پیام های قیام 19 دی مردم قم می توان برشمرد.
این قیام را باید نقطه عطفی در تاریخ نهضت اسلامی
دانست چرا که پس از آن امواج انقلاب اسلامی شدت گرفت و با چهلم های پی در پی مردم
نقاط مختلف ایران دامنه انقلاب فراگیر شد و در نهایت به سرنگونی رژیم پهلوی
انجامید.
در اینجا دو سخنرانی مهم مقام معظم رهبری در سال های 88 و 93 را در جمع مردم قم به مناسبت قیام نوزدهم دی می خوانیم؛ پس از خروش الهی مردم ایران در 9 دی 88 و برچیدن بساط فتنه ای که هشت ماه کشور را درگیر خود کرده بود،
حضرت آیت الله خامنه ای در نوزدهم دی ماه سال 88 در جمع مردم قم گفتند: "حادثه 19 دی مردم قم از ابعاد مختلفی قابل توجه و تأمل است: هم بصیرت در این حادثه موج می زند، هم موقع‌‌‌‌‌‌شناسی، هم دشمن شناسی، هم مجاهدت و اقدام و فداکاری؛ اینها ابعاد این حادثهی عظیمی است که در نوزدهم دی سال ۵۶ - یعنی سی و دو سال قبل - به وقوع پیوسته است. از طرف دیگر، همین حادثه، مبدأ یک تحول، یک حرکت، یک جریان عظیم و جهتداری در ملت ایران شد. پس حادثه، حقیقتاً حادثهی مهمی است. آن روز هم تأثیر گذاشت؛ امروز هم که شما یاد آن حادثه را و یاد شهدای روحانی و غیر روحانىِ آن حادثه را گرامی می دارید، باز تأثیر می گذارد؛ درس میدهد، بصیرت می دهد و جهت حرکت را به ما نشان می دهد.
روزهای سال، به طور طبیعی و به خودی خود همه مثل همند؛ این انسانها هستند، این اراده‌‌‌‌‌ها و مجاهدتهاست که یک روزی را از میان روزهای دیگر برمی کشد و آن را مشخص می کند، متمایز می کند، متفاوت می کند و مثل یک پرچمی نگه میدارد تا راهنمای دیگران باشد. روز عاشورا - دهم محرم - فی نفسه با روزهای دیگر فرقی ندارد؛ این حسین بن علی (علیه السّلام) است که به این روز جان می دهد، معنا می دهد، او را تا عرش بالا می‌برد؛ این مجاهدت های یاران حسین بن علی (علیه السّلام) است که به این روز، این خطورت و اهمیت را میب خشد. روز نوزدهم دی هم همین جور است، روز نهم دىِ امسال هم از همین قبیل است. نهم دی با دهم دی فرقی ندارد؛ این مردمند که ناگهان با یک حرکت - که آن حرکت برخاسته از همان عواملی است که نوزدهم دىِ قم را تشکیل داد؛ یعنی برخاسته ی از بصیرت است، از دشمن‌‌‌‌‌شناسی است، از وقت‌‌‌‌‌شناسی است، از حضور در عرصه ی مجاهدانه است - روز نهم دی را هم متمایز می کنند."
آیت الله خامنه ای همچنین در 17 دی ماه سال 93 در جمع مردم و مسئولان قم در حسینیه امام خمینی (ره) اظهار داشتند: آنچه در درجه‌ى اوّل به‌مناسبت نوزدهم دى ماه که یک روز تاریخى و بزرگ و تعیین‌کننده است، لازم است عرض بکنم تشکّر از مردم عزیز قم است، به‌خاطر اینکه نگذاشتند و نخواهند گذاشت که این حادثه به دست فراموشى سپرده بشود؛ چون انگیزه‌هایى وجود دارد براى فراموش کردن و در طاق نسیان گذاشتن(۱) این روزهاى بزرگ و این حوادث بزرگ؛ کار می کنند و تلاش می کنند براى اینکه سوابق تعیین‌کننده و عموماً افتخارآمیز براى انقلاب و دوران دفاع مقدّس و امثال اینها، فراموش بشود. نهم دى را هم می خواهند به فراموشى بسپرند. حادثه‌ى عاشوراى حسینى را هم ستمگران و ظالمان می خواستند نگذارند باقى بماند، زینب کبرا (سلام‌الله‌علیها) نگذاشت.
دو حرکت عمّه‌ى ما - زینب کبرا (علیهاالسّلام) - انجام داد: یک حرکت، حرکت اسارت بود به کوفه و شام و آن روشنگرى‌ها و آن بیانات که مایه‌ى افشاى حقایق شد؛ یک حرکت دیگر، آمدن به زیارت کربلا در اربعین بود؛ حالا اربعین اوّل یا دوّم یا هرچه. این حرکت به معناى این است که نباید اجازه داد که انگیزه‌هاى خباثت‌آلودى که قصد دارند مقاطع عزیز و اثرگذار و مهم را از یادها ببرند، موفّق بشوند؛ البتّه موفّق هم نخواهند شد. تا ملّتها زنده‌اند، تا زبانهاى حق‌گو در کار است، تا دلهاى مؤمن داراى انگیزه هستند، نخواهند توانست این را به فراموشى بسپرند؛ همچنان‌که نتوانسته‌اند. این انگیزه‌هاى معاند و معارض در صدر اوّل تا دورانهاى طولانى باقى بود؛ یعنى متوکّل عبّاسى بعد از حدود ۱۷۰ یا ۱۸۰ سال از حادثه‌ى عاشورا، درصدد برآمد قبر مطهّر اباعبدالله (علیه‌السّلام) را تخریب کند؛ یعنى ملّت ایران حالاحالاها باید منتظر باشد که دشمنان به کارها و فتنه‌ها و خباثتهاى خودشان براى اینکه زیبایى‌هاى انقلاب از یاد برود ادامه بدهند. دشمن دست بر نمی دارد؛ تا انقلاب را یا تحریف کنند یا به دست فراموشى بسپرند و کارى کنند که ملّت حرکت خود، سابقه‌ى خود و کار بزرگى را که کرده است فراموش کند، دچار نسیان و غفلت بشود؛ کسى که گذشته‌ى افتخارآمیز خود را نمی داند، نمی تواند در آینده هم حوادث افتخارآمیز براى خودش درست کند، این تلاش را دشمنان دارند می کنند.