جشنواره نقد کتاب فرصتی برای کاهش آسیب‌های فرهنگ مکتوب است
در این مراسم سید عباس صالحی با اشاره به اهمیت جایگاه نقد در جامعه گفت: جشنواره نقد کتاب فرصتی برای بررسی فرهنگ مکتوب در حوزه نقد است. نقد را می شود در دو حوزه نقد عام و نقد خاص تعریف کرد. فرهنگ دریچه ای برای گفت و گو است و جامعه ای که کمتر در آن نقد صورت می گیرد، یکی از فرصت های گفت وگو را از دست داده است.
وی افزود: نقد را همچنین می توان از دریچه اجتماع مورد بررسی قرار داد. جامعه ای که نقد در آن بیشتر باشد، فرصت بیشتری برای گفت و گو وجود خواهد داشت. می توان از زاویه ایجابی نیز به این موضوع نگریست. در جامعه ای که فضای دیالکتیک در حوزه نقد وجود داشته باشد، شاهد افزایش دستاوردهای علمی در آن جامعه خواهیم بود. از منظر آسیب شناسی نیز نقد فضایی را فراهم می کند تا آسیب ها کاهش پیدا کنند و آسیب های فرهنگ مکتوب به نمایش در آید.
صالحی با اشاره به آسیب های فرهنگ مکتوب در دوره کنونی عنوان کرد: فرهنگ مکتوب ما به مانند حوزه های دیگر فرهنگ آسیب زده است. فرهنگ مکتوب ما در شرایط معاصر آسیب های متنوعی دارد و برگزاری جشنواره هایی از این قبیل فرصتی برای کاهش این آسیب ها است. فرهنگ مکتوب ما گرفتار انتحال، سرقت، بی هویتی و بی استنادی است. نام ها به راحتی جابه جا می شوند و دلالی اجتماعی بدون اینکه افراد به بازوی خود متکی باشند در حوزه فرهنگ رواج یافته است. این اقدامات موجب شده تا سرمایه های علمی دارندگان علم و دانش و فرهنگ تاراج شود.
وی افزود: دیگر آسیب اجتماعی، بی روشی است که در حوزه فرهنگی رواج دارد و شلختگی روش شناسانه که زندگی ما را گرفتار کرده است، پُر بسامد است. افراد بسیاری در جامعه ما دست به قلم می برند، بدون اینکه از روش خاصی پیروی کنند. اخلاق مکتوب نیز مقهور اخلاق سوداگرایانه شده است. فرهنگ مکتوب ما گرفتار کم اخلاقی و بی اخلاقی علمی است. در این حوزه هم نمایی از یک آشفتگی اخلاقی وجود دارد.
معاون امور فرهنگی نقد را فرصتی برای کاهش آسیب ها در جامعه معرفی کرد و گفت: این مواردی که یاد شدند، آسیب های فرهنگ مکتوب ما هستند که این حوزه را رنج می دهد. البته اتفاقات خوب هم وجود دارند اما نداشته های ما در حوزه نقد هم پُر و فراوان هستند. نقد در حوزه مکتوب می تواند کمک کند تا آسیب ها کاهش یابند. نقد برای آن است که نداشته های خود را بهتر بشناسیم و برداشته های خود بیفزاییم.
صالحی با اشاره به کارکرد دوم جشنواره نقد کتاب گفت: کارکرد دوم این جشنواره، نقد نقدها است. نقد نقدهاست که نشان می دهد، نقد ما در چه جایگاهی قرار دارد و این فرصتی برای فرهنگ مکتوب محسوب می شود. با مشاهده و بررسی تعداد آثار ارسال شده به این جشنواره در سالیان اخیر متوجه می شوم که افزایش چندانی در این حوزه نداشته ایم. هم اکنون آمار کتاب های منتشر شده نسبت به چند سال گذشته دو برابر شده اند، اما نقدها در همان میزان باقی مانده اند. نقدِ نقد فرصتی است برای اینکه در این حوزه اتفاقاتی پدید آید.
وی در پایان عنوان کرد: انتظار از برگزارکنندگان این جشنواره این است که به تعداد نقدها در جامعه هم توجه شود و بررسی کنیم که آیا می توانیم به یک تحلیل و فرا تحلیل در این حوزه دست یابیم و منشوری در حوزه نقد داشته باشیم. اگر نقد را جدی بگیریم، زمینه ای ایجاد می شود تا آسیب ها شناسایی شوند. امیدوارم که با ادامه این جشنواره به تحلیل بهتری در حوزه نقد دست یابیم.