نقش خستگی و خواب آلودگی در افزایش تصادفات مرگ‌آور

- بنا به اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، سرتیپ پاسدار سیدکمال هادیانفر، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در یادداشتی به بیان توصیه‌هایی برای جلوگیری از تصادفات پرداخت.

 

متن این یادداشت به شرح زیراست: 

 

وقتی که با حالت خستگی و خواب آلودگی مبادرت به رانندگی می‌کنید، خطری که جان شما و دیگران را تهدید می‌کند با رانندگی در حالت مستی برابر است. پس اگر با حالت خستگی به رانندگی ادامه دهید از نظر جسمانی و هوشیاری تفاوت چندانی با راننده مست نخواهید داشت. 

 

مطالعه انجام شده در کشور استرالیا نشان می‌دهد که خستگی در بیش از ۳۰ درصد از تصادفات منجر به مرگ نقش داشته است. مطالعه دیگری در آمریکا نشان می‌دهد خستگی، در سفر‌های با مسافت بالا، خطر تصادف را تا ۱۰ برابر افزایش می‌دهد.

 

متأسفانه راهی برای اندازه‌گیری خستگی وجود ندارد، کسی نمی‌تواند بگوید خستگی شما چه اندازه است، افسر پلیس که شما را از بیرون نظاره می‌کند امکان تشخیص خستگی را ندارد تا بر اساس آن از شکل گیری حادثه جلوگیری کند. در این شرایط اگر خودتان رانندگی را متوقف نکنید، مانند این است که در خودرو در حال حرکتی نشسته باشید که کنترل آن در دست هیچ کس نیست.

 

خستگی را تنها ازعلائم آن می‌توان تشخیص داد. وقتی دست شما به تناوب به سمت سروصورت می‌رود، درک پیرامونی کاهش می‌یابد، دائماً خمیازه می‌کشید، پلک‌هایتان سنگین شده است و... این علائم به این معنی است که مغز شما به تدریج در حال به خواب رفتن است و عملکرد اعضای بدن شما در تعویض دنده، گرفتن پدال‌ها و فرمان از روی عادت و عملکرد ناخودآگاه مغز صورت می‌پذیرد. در این شرایط شما از مسیری که با این حالت پیموده‌اید ذهنینی ندارید و مسیر‌های طی شده و اتفاقات پیرامون آن را به یاد نمی‌آورید. 

 

رانندگی، وظیفه‌ای است که شما از ابتدا تا انتها باید توجه خود را به آن معطوف کنید. به عبارت دیگر راننده هنگام رانندگی یک تکلیف دارد و آن هم رانندگی است که اگر از آن غافل شود منجر به حوادث غیر قابل جبران می‌گردد. 

 

فجایع ناشی از رانندگی با خستگی و خواب آلودگی زمانی اوج می‌گیرد که خستگی به رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی عارض می‌گردد. رانندگان اتوبوس‌های بین شهری که مسولیت جان ۴۰ مسافر را بر عهده داشته و یا رانندگان تانکر‌های حمل سوخت می‌بایست از عواقب فاجعه بار یک خستگی به ظاهر ساده آگاه بوده و دقت دو چندانی به این مقوله داشته باشند.

 

بدانیم: احساس خستگی، یک فرآیند فیزیولوژیک است که در بدن شما اتفاق افتاده و شما علائم آن را به صورت خمیازه کشیدن، سنگینی پلک و ... احساس می‌کنید. این فرآیند غیر ارادی است و شما نمی‌توانید آن را متوقف کرده و اراده کنید که خسته نباشید. شستن دست و صورت، بلند کردن صدای موزیک، خوردن چای و قهوه و ... این فرآیند درونی را متوقف نمی‌کند و شما برای غلبه بر این شرایط تنها یک راه دارید: «در محلی ایمن توقف کنید و به میزان کافی استراحت کنید».

 

آگاه باشیم که وقتی خسته و خواب آلوده رانندگی می‌کنیم:

 

۱- میدان دیدمان به صورت قابل توجهی کاهش می‌یابد.

 

۲- میزان کنترل ما بر هدایت وسیله نقلیه کاهش یافته و ناخودآگاه، وسیله ما را به سمت حادثه پیش می‌برد. 

 

۳- وقی خواب آلوده بوده و محیط نیزیکنواخت باشد جاده شما را هیپنوتیزم می‌کند. 

 

۴- رانندگان در هنگام خستگی عکس‌العمل به موقع از خود نشان نمی‌دهند. 

 

۵- تیپ‌های شخصیتی برون گرا در هنگام خستگی آسیب‌پذیرتر هستند. 

 

۶- خوردن و آشامیدن وصدای بلند موزیک، خود باعث حواس پرتی مضاعف است. 

پس پیش از مبادرت به سفر به میزان کافی بخوابید. هنگام سفر بعد از هر دو ساعت رانندگی خودرو را متوقف کرده و تجدید قوا کنید. علائم خستگی و خواب‌آلودگی را جدی بگیرید و باور داشته باشید که «خستگی و خواب آلودگی» در هنگام رانندگی فرجامی جز «حادثه ومرگ» ندارد.