هیچکس بعد از کم کاری‌ام به من سر نزد/لیلا حاتمی سیمرغ بلورینش را به من هدیه داد/ دلتنگ سینما هستم
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی فریماه فرجامی بازیگر با سابقه سینما سالهاست که به علت بیماری از این عرصه دور شده است. این بازیگر سینما بعد از نقش‌آفرینی‌های شاخص در آثاری همچون سرب، مادر، نرگس و اجاره نشین‌ها، چندین سال دوری از سینما را تجربه کرد و حال بعد از مدت‌ها با بهبود شرایط جسمی‌اش قصد بازگشت به عرصه بازیگری را دارد.
البته فرجامی طی سالیان اخیر در معدود آثاری همچون زهر عسل، کاغذ دیواری زرد و آب و آتش نقش‌های کوچکی را ایفا کرده است اما همچنان جای خالی بازی‌های به یادماندنی وی در سینمای ایران خالی است.
فریماه فرجامی در سال ۱۳۳۱ در تهران به دنیا آمد. وی دانش‌آموخته دانشکده هنرهای دراماتیک بود در سال ۱۳۵۶ از این دانشگاه مدرک کارشناسی هنرهای دراماتیک را دریافت کرد.
در همان سال در مرکز مطالعات و هماهنگی فرهنگی "شورای عالی فرهنگ و هنر" و فصلنامه "فرهنگ و زندگی" به عنوان ویراستار، محقق و پژوهشگر مشغول به کار شد.
از سال ۱۳۵۵ با گویندگی نمایش‌های رادیویی و بازی در نمایش تلویزیونی "آدمک مومی" فعالیت هنری خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۵۹ با فیلم "گفت هر سه نفرشان" به کارگردانی "غلامعلی عرفان" وارد عرصه سینما شد.
فرجامی در سالهای فعالیت خود سه بار در جشنواره فیلم فجر درخشیده است. وی سیمرغ بلورین نقش اول زن برای فیلم "پرده آخر" را از نهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد و سال بعد برای بازی در فیلم "سرب" دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد. فیلم "نرگس" دیگر اثری بود که فرجامی برای بازی در آن توانست مورد تقدیر جشنواره فیلم فجر واقع شود.
وی بازیگر محبوب و پرکاری در دهه 60 بود و به علت بیماری سالها خانه نشین شد. رفته رفته خاطره‌هایش از ذهن‌ها پاک می‌شد تا اینکه با مصاحبه جنجالی در برنامه سینمایی "هفت" دوباره بر سر زبان‌ها افتاد.
طی چند ماه گذشته با بهبود وضعیت جسمانی این بازیگر سینما، امیدها برای بازگشتش به سینما جدی‌تر شده و خودش نیز در چندین گفت‌وگو از علاقه‌اش به بازیگری دوباره صحبت کرده است.
به همین بهانه خبرنگار گروه فرهنگی به سراغ این بازیگر پیشکسوت رفته و در گفت‌وگویی تفصیلی در مورد سالهای کم‌کاری، تنهایی و دوری از سینما با فرجامی به گفت‌وگو نشسته است که در اداکمه خواهید خواند:
خوشبختانه با خبر شدیم که این روزها از لحاظ جسمی و روحی اوضاع برای شما بسیار بهتر شده است. آیا فعالیتی هم در عرصه بازیگری داشته‌اید؟
در حال حاضر که مشغول بازی در پروژه خاصی نیستم و به کارهای شخصی‌ام می‌پردازم. البته پیشنهاداتی داده شده اما هنوز مشغول به کاری نشده‌ام و فقط پیشنهادات را بررسی می‌کنم.
طی این سالها کلاً در هیچ کاری حضور نداشتید یا نقش‌های که بازی کرده اید کمرنگ بودند؟
در سالهای گذشته کم‌کار بوده‌ام اما جسته گریخته چندین کار را بازی کردم. اتفاقاً دو سال پیش آخرین بازی خود را در فیلم "نیم" به کارگردانی "بهمن کامیار" انجام دادم و بعد از آن هم در تله فیلمی به نام "عروسکخانه" به کارگردانی افشین هاشمی به ایفای نقش پرداختم. البته نقش‌ها آنقدر بزرگ نبود اما بیکار هم نبوده ام.
از نحوه اکران یا پخش این دو اثر اطلاعی دارید؟ نسخه ای از این اثر را به دستتان رسانده‌اند؟
در مورد اکران و یا پخش این دو اثر خبری ندارم. کسی هنوز با من تماس خاصی بابت دعوت در اکران نگرفته و بعید می‌دانم که به همین زودی ها اکران یا پخش شود. نسخه ای از این دو فیلم را هم به من نداده‌اند تا بازی خودم را ببینم.
چرا اینقدر کم‌کار شدید؟ آیا مشکل جسمی تنها دلیل این دوری بود؟
نه. تنها دلیل این اتفاق مشکل جسمی نبود. اتفاقاً طی این سالها پیشنهادات زیادی به من شده اما هیچکدام از آنها مرا جذب نکرده اند. من هر بازیگری نیستم که بخواهم در هر فیلمی بازی کنم. فیلمنامه برای من بسیار مهم است و دوست دارم در کاری بازی کنم که در شان و شخصیت بازیگری با کارنامه من باشد.
پس این روزها مشغول چه کاری هستید؟
گاهی فیلم می‌بینم. به تئاتر می روم و در برخی مراسم دعوت می‌شوم اما بیشتر اوقات در خانه مشغول مطالعه و استراحت هستم و وقت خود را با کتاب خواندن می گذارنم.
با این وجود فعلاً برنامه‌ای برای بازگشت به بازیگری ندارید؟
اتفاقا برعکس برنامه‌های زیادی دارم. پیشنهادات جدی در ماه‌های اخیر داشته ام و قرار است به طور قطع در دو فیلم جدید از مسعود کیمیایی و بهمن کامیار به ایفای نقش بپردازم. پروژه مسعود کیمیایی بسیار جدی است و به زودی در فیلم وی بازی می‌کنم.
بسیار عالی، این اتفاق همه را خوشحال می‌کند. اما آیا از لحاظ جسمی هم آماده این اتفاق هستید؟ می‌توانید نقش‌های سخت را بازی کنید؟
از لحاظ جسمی نسبت به گذشته بسیار بهتر شده ام و آمادگی پذیرش هر نقش و شخصیتی با هر سختی که باشد را دارم. می‌خواهم دوباره با بازی‌های متفاوت به سینما برگردم.
بازگشت دوباره شما به سینما برای بسیاری خوشایند است. چه چیزی دلیل اصلی بازگشتتان به بازیگری است؟
من عاشق سینما و بازیگری هستم و تشنه ام تا نقشی خاص و متفاوت به من پیشنهاد شود تا دوباره با قدرت به سینما بازگردم. نقش‌های کوتاه زیادی در این سالها بازی کردم اما حالا منتظر یک نقش جدی و متفاوت هستم. پیشنهاد کیمایی می‌تواند همین اتفاق خاص برای من باشد.
چند وقت پیش مصاحبه‌ای از قول شما منتشر شده بود که در مورد بازیگری صحبت کرده بودید. جریان آن مصاحبه چیست؟
بله. شنیده‌ام که به تازگی مصاحبه‌ای از من منتشر شده و خبرهایی را از من نقل قول می‌کنند. من طی دو سال گذشته بسیار کم مصاحبه کرده‌ام و مخصوصاً مصاحبه اخیر را به طور کامل تکذیب می کنم. آخرین باری که امسال مصاحبه و یا گفت‌وگویی داشتم به نوروز و برنامه شبکه اول سیما بر می گردد و بعد از آن مصاحبه ای نداشتم.
پس این مصاحبه چطور از طرف شما منتشر شده است؟ آیا اصلاً صحبتی نکرده اید؟
نه. به طور قطع هر مصاحبه یا حرفی را از سمت خودم تکذیب می‌کنم. واقعیت اینکه نمی‌دانم این مصاحبه‌ها و نقل قول ها از کجا بیرون می‌آید.
در فضای مجازی صفحاتی به نام شما وجود دارد؟ آیا صفحه رسمی به نام خودتان دارید؟
من هیچگونه صفحه مجازی ندارم و اگر صفحه ای است توسط من یا همراهانم مدیریت نمی‌شود. من اصلاً دغدغه این اتفاقات و صفحات مجازی را ندارم. کلاً حوصله این جور کارها را ندارم.
مشغولیت شما در ماه‌های اخیر چه بوده است؟ آیا سینما را به طور جدی دنبال می‌کنید؟
این روزها خیلی کم به سینما می‌روم و اگر فیلم بسیار شاخصی باشد دنبال می‌کنم. آخرین بار فیلم فروشنده اصغر فرهادی را دیدم که به نظرم فیلم بسیار خوبی بود.
اوقاتی که در خانه می گذرانید چطور؟ رابطه تان با تلویزیون چگونه است؟
بیشتر اوقات در خانه هستم و گاهی تلویزیون تماشا می‌کنم. این روزها سریال گمشدگان را دنبال می‌کنم و به نظر سریال بسیار خوش ساختی است و مرا به تعقیب خود جذب کرده دوست دارم دوباره آن را ببینم.
نقش‌های متفاوت و گوناگونی در کارنامه شما وجود دارد. آیا نقشی هست که بیشتر از همه دوست داشته باشید؟
در میان آثاری که در آنها به ایفای نقش پرداختم مادر را خیلی دوست دارم. علی حاتمی مرد سالم و کاربلدی بود و بدون شک کار با حاتمی آرزوی هر بازیگری است. آرزویی که من به آن رسیدم.
به جز مادر چه نقش‌هایی را در خاطره نگه داشته‌اید؟
در واقع من اکثر کارهایم را دوست دارم چون همیشه سعی کرده ام که کار بد قبول نکنم اما در این میان مادر، سرب و نرگس بهترین تجربه‌های بازیگری من است.
برخورد مردم با شما چگونه است؟ با توجه به دوری از بازیگری هنوز شما را می‌شناسند؟
بله. نسل قدیم به خوبی با من آشناست. نسل دهه شصت و قدیمی همواره به من لطف دارند و پیگیر حضور من در سینما یا تلویزیون هستند اما نسل جدید آشنایی چندانی با من و کارهایی که کرده ام ندارد.
بازیگران قدیمی و همکارها از شما خبری می‌گیرند؟ رابطه‌تان با آنها چگونه است؟
از میان بازیگران نسل قدیم هم کسی دیگر به من سر نمی‌زند و توقعی از نسل جدید ندارم. سالهای سال در سینمای ایران کار کردم و کارنامه قابل دفاعی دارم اما بعد از اینکه کم کار شدم هیچکس به من سر نزد و از این قضیه بسیار ناراحت هستم.
یعنی هیچکس طی این سالها از شما سراغی نگرفت؟
معدود هنرمندانی بودند که همواره به من لطف داشتند اما در کل اکثر دوستان و هنرمندان فراموشم کرده‌اند. بالاخره بازیگری که زندگی‌اش را در این راه گذاشته انتظاراتی دارد. انتظاراتی که هیچ وقت برآورده نشده اند.
چند وقت پیش دختر علی حاتمی به دیدارتان آمد؟ از آن دیدار کمی بگویید.
بله. لیلا حاتمی عزیز مدتی پیش به دیدار من آمد. بسیار به من لطف داشت و هنوز هم دارد و گه‌گاه به من سر می‌زند. آخرین باری هم که به ملاقاتم آمد اتفاق بسیار شیرینی بود زیرا سیمرغ بلورینش برای بهترین بازیگر نقش اول زن در فیلم رگ خواب را به من هدیه داد. البته آن موقع هم زیاد دوست نداشت این اتفاق خبری شود و به همین دلیل در سکوت این اتفاق افتاد.
تا چه زمانی باید منتظر حضور قدرتمند شما در سینما باشیم؟
من همواره ترجیح می‌دهم با توجه به سابقه کاری‌ام با کارگردانان بزرگ کار کنم و به همین خاطر شاید کم کار هستم و تا پیشنهاد خوب عجله ای برای بازگشت ندارم.
یعنی این دوری شما را اذیت نمی‌کند؟
بدون شک اذیت می‌کند و بی‌نهایت دلتنگ سینما هستم و برای بازی لحظه شماری می‌کنم ولی این باعث نمی‌شود هرکاری را قبول کنم و اگر کار خوب باشد در آن بازی می‌کنم.
ملاک‌های شما برای بازیگری چیست؟ یک نقش چه چیزی داشته باشد تا آن را بپذیرید؟
برای قبول یک نقش بسیاری از ملاک‌ها را برای خودم در اولویت می‌گذارم. نقش خوب، دستمزد کافی دو عامل مهم هستند اما مهم‌ترین اتفاق این است که با چه کسی کار کنم.
شخصیت عمومی یک بازیگر در جامعه تا چه اندازه به نقش‌هایش مربوط است؟
از نظر من انتخاب نقش باید مهم‌ترین دغدغه یک بازیگر باشد. نقش باید به نحوی انتخاب شود که به شخصیت یک بازیگر لطمه‌ای وارد نکند. برای من به شخصه این اتفاق بسیار مهم است که با بازی در هر نقشی شخصیت خود را زیر سوال نبرم.
آیا آرزویی وجود دارد که هنوز در عرصه بازیگری به آن نرسیده باشید؟
من بازیگری را دوست دارم اما آرزوی بزرگی نیست که در سینما به آن نرسیده باشم. بیشتر از آرزو به اتفاقات ویژه فکر می‌کنم. به عنوان مثال به تازگی پیشنهاد ویژه ای داشته ام و قرار است در فیلمی با "لیلا حاتمی" همبازی شوم.
پس باید منتظر حضور قدرتمند شما در سینما و بازیگری باشیم؟
تمام تلاشم را می‌کنم تا با بهتر شدن شرایط جسمی‌ام دوباره با چند کار خوب و قوی به سینما و بازیگری برگردم. پیشنهادات خوبی شده و منتظر اتفاقات بزرگی هستم.
گفتنی است فریماه فرجامی در بیش از ده اثر تلویزیونی به ایفای نقش پرداخته است. از جمله مهم‌ترین نقش آفرینی‌های فرجامی در تلویزیون می‌توان به "ولایت عشق"، "پهلوانان نمی‌میرند" و "خانه سبز" اشاره کرد.
فرجامی اما بازیگری را از تئاتر آغاز کرد و در بیش از 20 اثر نمایشی به ایفای نقش پرداخت. عنکبوت، شاهزاده و گدا، عنکبوت و آدمک مومی از جمله مهم‌ترین تئاترهای فرجامی محسوب می‌شوند.
شهرت عمده فرجامی اما به بازی‌های بی‌نظیر سینمایی‌اش بر می‌گردد. او از جمله بازیگرانی بود که بعد از انقلاب اسلامی ایران به یک چهره شاخص مبدل شد.
پرده آخر، اجاره نشین‌ها، سرب، عشق گمشده، بانی چاو، مادر، آب و آتش و بی پناه از جمله آثار سینمایی مطرح فریماه فرجامی هستند. آثاری که هر کدام به نوعی در خاطره هر ایرانی به یادگار مانده است.
البته اکثر علاقه‌مندان به بازیگری بیش از همه وی را با دو فیلم سرب به کارگردانی مسعود کیمیایی و مادر از علی حاتمی به یاد می آورند. فرجامی در این فیلم با محمدعلی کشاورز، امین تارخ، اکرم محمدی، اکبر عبدی، حمید جبلی و جمشید هاشم پور در کنار رقیه چهره آزاد همبازی بود.
یکی از معروف‌ترین سکانس‌های تاریخ سینما به بازی فرجامی و اکبر عبدی در آخرین سکانس فیلم مادر بر می گردد. این سکانس دارای ویژگی‌های فراوانی بوده و به نوعی خط معرف فیلم سینمایی مادر به حساب می آید.