پذیرش «توبه مجرم» منوط به چه شرایطی است؟

به گزارش ، اسباب معافیت از مجازات متعددند، توبه یکی از همین اسباب است که از بنیادهای حقوق جزای اسلامی محسوب  می‌شود، توبه به معنای بازگشت از گناه و پشیمان شدن فرد از ارکاب جرم است که مطابق ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری از موارد موقوف شدن اجرای مجازات یا به عبارتی دیگر از عذرهای معاف کننده از مجازات محسوب می‌گردد.

این در حالی است که باید بیان داشت که این عذرها تاثیری بر تقصیر و مسئولیت مرتکب جرم نخواهند داشت، بلکه بنابر ملاحظات و نیز آموزه‌های دینی، موجب معافیت مجرم از مجازات می‌شوند. لاجرم بایستی اذعان داشت درست است که عذر (توبه)، سبب از بین رفتن مجازات می گردد، لکن قاضی می‌تواند در مواردی به صدور حکم اقدام تامینی دست بزند.

علی ایحال سقوط مجازات تائب (توبه کننده) یا همان شخصی که از گناه باز می‌گردد، منوط به احراز شرایطی از جمله ندامت و پشیمانی قلبی وی در ارتکاب جرم خواهد بود، از طرفی دیگر اصلاح مجرم در صورت رهایی از مجازات و اطمینان به عدم ارتکاب جرم توسط تائب، نیز می‌بایستی احراز گردد.

از همین روی علم قاضی بیش از هر دلیل دیگری می تواند در تشخیص و احراز ندامت و اصلاح موثر و به کار برده شود. این درحالی است که قانونگذار در ماده 117 قانون مجازات اسلامی بیان داشته، چنانچه پس از اعمال مقررات راجع به توبه، ثابت شود که مرتکب تظاهر به توبه کرده است سقوط مجازات و تخفیفات در نظر گرفته شده ملغی و مجازات اجرا  می گردد. بنابراین ملاحظه می‌گردد قانونگذار با درایت و آگاهی، راه سو استفاده از این مقرره قانونی که مبتنی بر بخشش و رافت اسلامی است را مسدود کرده است.