همه شاعران فعال در برهه انقلاب «شاعرانقلاب» نیستند

به نقل از روابط عمومی حوزه هنری،  محمدرضا روزبه، شاعر، نویسنده، منتقد ادبی و استاد دانشگاه درباره تعیین مولفه برای شعر انقلاب اسلامی گفت: «شعر انقلاب» یک مفهوم کلی و پهناور است، ابتدا باید تعریف دقیق، رسا و شفافی از مقوله «شعر انقلاب» داشته باشیم و مراد خود را از آن روشن کنیم تا بتوانیم درباره آن بحث کنیم.

وی ادامه داد: برای رسیدن به این تعریف باید مسائل بسیاری پاسخ داده شود، آیا شعر انقلاب یک جریان تاریخی است که از انقلاب به این سو شکل گرفته است؟ آیا شعر انقلاب یک اتفاق مضمونی و محتوایی است و شعری است که محتوای خاصی را در بر دارد؟ آیا این شعر، سروده‌های طیف خاصی را در برمی‌گیرد که و متعلق به جریان فکری خاصی است؟ و ... برای رسیدن به مفهومی شفاف از شعر انقلاب باید این مقولات روشن شود.

این منتقد ادبی و استاد دانشگاه اظهار کرد: آنچه که فعلا می‌توان آن را پذیرفت این است که از هر سویی به شعر انقلاب نگاه کنیم می‌توان تصدیق کرد که شعر انقلاب شعری است که در حال و هوای انقلاب اسلامی ایران و تداوم آن حال و هوا در جنگ تحمیلی و دیگر اتفاقات پس از آن سروده شد و در دل خود اندیشه‌ها و آموزه‌های و آرمان‌های این انقلاب را داشت. از این نظر وقتی می‌گوئیم شعر انقلاب باید بدانیم که این شعر همسو با آرمان‌ها و آموزه‌های انقلاب اسلامی و گاهی هم همسو با نظام جمهوری اسلامی است.

روزبه توضیح داد: ما می‌توانیم شاعران دوره اخیر را در یک تقسیم‌بندی به ۳ دسته تقسیم کنیم؛ نخست شاعرانی که صنف برخاسته از انقلاب اسلامی هستند و همسو و پیرو استراتژی انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی هستند و این استراتژی و آرمان‌های تابع آن را در شعرشان استفاده می‌کند. دسته دوم شاعرانی هستند که می‌توان آن‌ها را جناح شعر روشنفکری نامید و تقریبا صنفی هستند که راهی مخالف با جریان نخست را برگزیدند.

وی افزود: دسته سوم جریانی است نه متعلق به دسته اول هستند و نه وارد جناح دوم می‌شوند. این‌ها دسته مستقلی هستند که به سرودن شعر اهمیت می‌دهند و کارشان تغزل و شاعرانگی و توصیف است.   
این شاعر و منتقد ادبی گفت: باید تکلیفمان را با این تقسیم‌بندی روشن کنیم و بگوییم منظور ما از شعر انقلاب دسته اول است یا دسته‌های دیگر هم می‌توانند در دل این جریان قرار بگیرند!؟

وی اظهار کرد: آنچه من به عنوان یک چهره دانشگاهی می‌توانم بگویم این است که هر سه این جریان‌ها به نوعی تحت تاثیر حال و هوای انقلاب قرار گرفته‌اند و آموزه‌ها و هنجارها و رویدادهای انقلاب اسلامی به عنوان یک حرکت عظیم اجتماعی اعتقادی دوره معاصر ما، بر آن‌ها تاثیر داشته است؛ به عبارت دیگر همه این سه جریان در حال و هوای انقلاب اسلامی شعر گفته و می‌گویند و احساسات و عواطف خود را در زمینه این حال و هوا بروز داده‌اند اما هر یک افق خاص خودشان را دارند.   

روزبه ادامه داد: بنابراین همه این‌ها، شاعران برهه انقلاب هستند ولی همانطور که گفتم، اینکه ما بتوانیم همه این‌ها را شاعر انقلاب بدانیم یا نه، بستگی به این دارد که ما قبلا مرادمان را از «شعر انقلاب» دقیق و شفاف و روشن و رسا بیان کنیم.  

این استاد ادبیات دانشگاه در پایان گفت: بنابراین برای این منظور ضروری است که ما برای «شعر انقلاب» به تعیین مولفه و شاخصه بپردازیم تا بتوانیم شعر و شاعر انقلاب را بشناسیم.